Αηδία κι απόλαυση – Το ελβετικό τυρί που μυρίζει σαν βρώμικη κάλτσα και λατρεύεται τις γιορτές

«Ποιος δεν λατρεύει τις μυρωδιές των γιορτών; Μελομακάρονα και κανέλα, καυσόξυλα και πεύκο, γαρίφαλο και μοσχοκάρυδο, τα άπλυτα μιας ομάδας ποδοσφαίρου» γράφει χιουμοριστικά ο κριτικός γεύσης Μίχαελ Άντορ Μπροντέρ στην Washington Post και συνεχίζει: «Το τελευταίο, σε περίπτωση που δεν έγινε αμέσως σαφές, μπορεί να αναφέρεται μόνο στο Raclette, το διαχρονικά δημοφιλές ελβετικό τυρί που ξεχειλίζει σε πάρτι και χριστουγεννιάτικες αγορές κάθε χρόνο αυτή την εποχή. Συνήθως κόβεται σε λιωμένα κομμάτια από καψαλισμένους τροχούς, το μαλακό τυρί προκαλεί εξίσου απόλαυση και αηδία».

Απόλαυση, επειδή το Raclette είναι μια πλούσια, ζεστή λιχουδιά που σερβίρεται πάνω σε τραγανές μπαγκέτες ή βραστές πατάτες και τουρσί κρεμμύδια. Αηδία, επειδή μυρίζει σαν χρησιμοποιημένη κάλτσα αθλητή στην εφηβεία.

Το ανακάλυψε η γενιά του TikTok

Αυτή, ωστόσο ήταν μια ιδιαίτερα σημαντική χρονιά για το ταπεινό τυρί, χάρη σε μεγάλο βαθμό στο TikTok, όπου δεκάδες μέλη της Γενιάς Ζ έχουν καταγράψει την πρώτη τους επαφή με το Raclette — ή, πιο συγκεκριμένα, την ακτίνα περίπου 15 μέτρων γύρω από αυτό.

Σύμφωνα με την επίσημη ιστοσελίδα Swiss Raclette, οι πρώτες αναφορές στο Raclette, που λιώνει σε ανοιχτή φωτιά, χρονολογούνται από το 1291 σε κείμενα που σώζονται από τα μοναστήρια του Obwalden και του Nidwalden. Η γοητεία του έγινε αμέσως θρυλική: «Ίσως ήταν ένα Raclette που έδωσε στον Γουλιέλμο Τέλλο τη δύναμη να πυροβολήσει με το τόξο του».

Τα τυριά Raclette έχουν μια κοκκινωπή μπεζ κρούστα, ένα κρεμώδες, ημίσκληρο εσωτερικό και αυτό που ο τυροκόμος Στίβεν Τζέκινς περιγράφει στο βιβλίο του «Cheese Primer» ως «πλούσια, δυνατή γεύση που εντείνεται όταν θερμαίνεται».

Συνήθως σερβίρεται αφού λιώσει σε μια έντονα αρωματική πάστα, αλλά όχι πάντα. Οι Ελβετοί το απολαμβάνουν κατά καιρούς ως επιτραπέζιο τυρί που σερβίρεται μαζί με λεπτές φέτες Bündnerfleisch (αποξηραμένο βόειο κρέας) ή ωριμασμένο ζαμπόν.

Για αιώνες, το «τυρί ψησίματος» ζέσταινε τις κοιλιές των βοσκών των Άλπεων, πριν κατακτήσει τα ελβετικά καφέ και εστιατόρια του 20ού αιώνα. Τότε ήταν που οι προμηθευτές υιοθέτησαν και προσάρμοσαν το ρήμα «racler» — «ξύνω» — στο σημερινό του όνομα

«Η μυρωδιά του θανάτου»

Για αιώνες, το «τυρί ψησίματος» ζέσταινε τις κοιλιές των βοσκών των Άλπεων, πριν κατακτήσει τα ελβετικά καφέ και εστιατόρια του 20ού αιώνα. Τότε ήταν που οι προμηθευτές υιοθέτησαν και προσάρμοσαν το ρήμα «racler» — «ξύνω» — στο σημερινό του όνομα.

«Οι αθώοι νέοι που τώρα δημοσιεύουν τις πρώτες τους εντυπώσεις από το Raclette — κυρίως σε χριστουγεννιάτικες αγορές στη Νέα Υόρκη, το Σικάγο, τη Βοστώνη και αλλού — φαίνονται πραγματικά τραυματισμένοι από την οσφρητική εμπειρία που προσφέρει μια απαλή πνοή ζεστού τυριού. Ανατριχιάζουν. Τρέμουν. Κλείνουν όλες τις βαλβίδες εισόδου» περιγράφει ο Μίχαελ Άντορ Μπροντέρ στην Washington Post.

«Το Snowport θα ήταν λίγο πιο ανεκτό αν δεν υπήρχε η μυρωδιά του θανάτου», γράφει κάποιος από τη Βοστώνη.

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη Malta Raclette Party (@maltaraclette)

Η πρώτη μυρωδιά

«Τα ταξίδια μου για τις διακοπές μου επέτρεψαν μια γρήγορη επίσκεψη στο εν λόγω Snowport, μια υπαίθρια αγορά με εορταστικά pop-up καταστήματα στην περιοχή Seaport της Βοστώνης — η οποία είναι και η ίδια ένα είδος pop-up — όπου το Baked Cheese Haus προσέλκυε τόσο κόσμο όσο και απωθούσε» περιγράφει ο Μίχαελ Άντορ «Όπως ήταν αναμενόμενο, η πρώτη μου μυρωδιά, που την έπιασα από μερικά περίπτερα μακριά, μου έφερε στο μυαλό μια λίστα από περίεργες νότες: υγρές κάλτσες, νεκρό ποντίκι, σκύλος. Με βάση μόνο το άρωμα, είναι πραγματικά ένα χριστουγεννιάτικο θαύμα το γεγονός ότι αυτοί οι βοσκοί προχώρησαν ατάραχοι από το λιώσιμο στο φαγητό.

»Ωστόσο μια μπουκιά Raclette είναι πολύ διαφορετική από τη μυρωδιά της, η οποία μετατρέπεται στο στόμα σε μια ευχάριστη φρουτώδη γεύση καρυδιού και, ναι, κρέατος».

Ίσως το Raclette έχει κάτι να μας διδάξει για την εγγενή διττότητα όλων των πραγμάτων, για τις πολλαπλές πτυχές που περιέχουμε και τις αντιφάσεις που κάνουν τη ζωή αξιόλογη

Η πρώτη μπουκιά

«Σίγουρα, η προετοιμασία του Raclette είναι μέρος της εμπειρίας. Καθώς περίμενα και παρακολουθούσα, ο σεφ έκαψε ένα κομμάτι τυρί κάτω από ένα φλόγιστρο μέχρι η επιφάνειά του να τσιτσιρίσει. Στη συνέχεια, το έγειρε και έξυσε ένα ολόκληρο στρώμα πάνω στο ψωμί, αφήνοντας ένα επιπλέον κομμάτι για την άκρη της μπαγκέτας — δηλαδή την πρώτη μπουκιά.

»Η παραδοσιακή μπαγκέτα του Haus (18 δολάρια) είναι καλυμμένη με λιωμένο τυρί, κρεμμυδάκια και μουστάρδα Ντιζόν. Δοκίμασα επίσης το jambon cru (20 δολάρια), στο οποίο προστίθεται μια λεπτή στρώση αλλαντικού» εξηγεί ο Μπροντέρ.

«Η αλληλεπίδραση μεταξύ του κολλώδους τυριού και του τραγανιστού ψωμιού προκάλεσε μια πρωτόγονη απόλαυση που προτιμώ να μην σκέφτομαι πολύ. Στην πραγματικότητα, δεν θυμάμαι να έφαγα το σάντουιτς — ήταν μια θολή ανάμνηση και μετά είδα άδειο το περιτύλιγμα.

»Ενώ έτρωγα, έκανα ένα προσωπικό παιχνίδι παρακολουθώντας τους περαστικούς να μπαίνουν στη ζώνη της δυσοσμίας. Μερικοί έκαναν μια σχεδόν ενστικτώδη στροφή προς τα δεξιά, απομακρύνοντάς τους από την πηγή της δυσοσμίας. Άλλοι σταμάτησαν εντελώς, μπερδεμένοι από την ξαφνική έντονη μυρωδιά και διπλά μπερδεμένοι από τη μεγάλη ουρά που οδηγούσε στην πηγή της. Άλλοι πάλι κατευθύνθηκαν κατευθείαν προς το μέρος, περήφανοι που αψήφησαν τη μυρωδιά».

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη La Raclette (@la.raclette.melted.cheese)

Η σοφή επίγευση

Υπάρχει ένα μάθημα, τελικά, για τις πρώτες εντυπώσεις, για το να μην κρίνουμε ένα τυρί από τη μυρωδιά του. Ή ίσως το Raclette έχει κάτι να μας διδάξει για την εγγενή διττότητα όλων των πραγμάτων, για τις πολλαπλές πτυχές που περιέχουμε και τις αντιφάσεις που κάνουν τη ζωή αξιόλογη.

*Με στοιχεία από washingtonpost.com