Ο Τραμπ διεκδικεί τα εύσημα για συμφωνίες στη Μέση Ανατολή που έκλεισαν πριν… αναλάβει πρόεδρος

Ο Λευκός Οίκος χαρακτήρισε αυτή την εβδομάδα τον πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ ως «τον αρχιδιαπραγματευτή», υποστηρίζοντας ότι έχει εξασφαλίσει επενδυτικές συμφωνίες ύψους άνω των 2 τρισεκατομμυρίων δολαρίων κατά τη διάρκεια της περιοδείας του στις πλούσιες σε πετρέλαιο μοναρχίες της Μέσης Ανατολής.

Καθώς το Air Force One προσγειωνόταν στη Σαουδική Αραβία, το Κατάρ και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (ΗΑΕ), ο Λευκός Οίκος δημοσίευε καθημερινά καταλόγους με τις δεκάδες συμφωνίες που, όπως είπε, ο Τραμπ εξασφάλισε κατά τη διάρκεια των επισκέψεών του.

Αλλά τουλάχιστον μισή ντουζίνα από τις συμβάσεις αυτές είχαν ανακοινωθεί πριν καν αναλάβει τα καθήκοντά του ο Τραμπ τον Ιανουάριο, σύμφωνα με μια ανασκόπηση των ανακοινώσεων από την εφημερίδα Washington Post, η οποία συνεχίζει να ασκεί αρνητική κριτική στον Αμερικανό πρόεδρο.

Καρπώνεται συμφωνίες που έκλεισαν επί διακυβέρνησης Μπάιντεν

Στη Ντόχα, η κυβέρνηση ανακοίνωσε έργα ύψους 8,5 δισεκατομμυρίων δολαρίων, στα οποία συμμετείχε η τεξανή ενεργειακή εταιρεία McDermott, συμπεριλαμβανομένου ενός που επικεντρώθηκε στην επέκταση του υγροποιημένου φυσικού αερίου του Κατάρ. Όμως, η εταιρεία είχε ήδη ανακοινώσει συμβάσεις για την πρωτοβουλία αυτή κατά τη διάρκεια της προεδρίας του Τζο Μπάιντεν, το 2023 και το 2024.

Ο Ντόναλντ Τραμπ συνέταξε «έναν κατάλογο με πραγματικές συμφωνίες που έχει κλείσει, φιλόδοξες συμφωνίες που μπορεί να έχουν κλείσει ή να μην έχουν κλείσει, ψεύτικες συμφωνίες που δεν θα κλείσουν και συμφωνίες που έκλεισε ο Δημοκρατικός προκάτοχός του και θα πιστωθούν στον ίδιο»

Όταν ο Τραμπ βρέθηκε στο Άμπου Ντάμπι την Πέμπτη, ο Λευκός Οίκος ανακοίνωσε «νέες» εμπορικές συμφωνίες ύψους 200 δισεκατομμυρίων δολαρίων με τα ΗΑΕ. Μεγάλο μέρος της εταιρικής χρηματοδότησης προήλθε από μια συμφωνία cloud computing μεταξύ της Amazon και της κρατικής εταιρείας τηλεπικοινωνιών e& των ΗΑΕ, η οποία, όπως ισχυρίστηκε ο Λευκός Οίκος, θα συνεισφέρει 181 δισεκατομμύρια δολάρια στην τοπική οικονομία έως το 2033.

Όμως η Amazon είχε ήδη ανακοινώσει αυτή τη σύμβαση τον Οκτώβριο και η εταιρεία είχε δεσμευτεί μόνο για περίπου 1 δισεκατομμύριο δολάρια για έξι χρόνια. Η εκτίμηση των 181 δισεκατομμυρίων δολαρίων προήλθε από μια μελέτη που χρηματοδοτήθηκε από την Amazon και ήταν ένας γενικός υπολογισμός για το πόσο θα μπορούσαν τα ΗΑΕ να αυξήσουν το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν τους, εάν άρχιζαν να χρησιμοποιούν περισσότερες υπηρεσίες cloud.

Ασαφή τα μαθηματικά πίσω από τους πανηγυρισμούς του Λευκού Οίκου

Τα μαθηματικά πίσω από τον ισχυρισμό του Λευκού Οίκου ότι ο Τραμπ εξασφάλισε «τρισεκατομμύρια» σε αυτό το ταξίδι είναι ασαφή, ακόμη και αν συνυπολογιστούν οι συμβάσεις που προϋπήρχαν της προεδρίας του, τονίζει χαρακτηριστικά η Post. Το άθροισμα των συμφωνιών είναι κάτω από 1 τρισεκατομμύριο δολάρια, αλλά ο Λευκός Οίκος υπολογίζει επίσης τις ανακοινώσεις που έκανε μήνες πριν από το ταξίδι, συμπεριλαμβανομένου ενός ασαφούς σχεδίου που τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα δήλωσαν ότι θα οδηγήσει σε επενδύσεις ύψους 1,4 τρισεκατομμυρίων δολαρίων στις ΗΠΑ κατά την επόμενη δεκαετία.

Τα ΗΑΕ και ο Λευκός Οίκος ανακοίνωσαν προηγουμένως αυτή τη συμφωνία τον Μάρτιο, ενώ ο Λευκός Οίκος δεν εξήγησε γιατί οι ανακοινώσεις του περιλάμβαναν συμφωνίες που προηγήθηκαν της προεδρίας του Τραμπ.

«Η Washington Post προσπαθεί και αποτυγχάνει να απαξιώσει τα τρισεκατομμύρια δολάρια σε καλές συμφωνίες που εξασφάλισε ο πρόεδρος Τραμπ στο ταξίδι του στη Μέση Ανατολή», δήλωσε η εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου, Άννα Κέλι. Πρόσθεσε ότι οι συμφωνίες περιλαμβάνουν «επιβεβαιωμένες επενδύσεις» από εταιρείες που είχαν συμφωνίες στην περιοχή πριν από την προεδρία του Τραμπ, όπως η McDermott και η τεχνολογική εταιρεία Parsons.

Ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της McDermott International, Μάικλ ΜακΚέλβι, δήλωσε ότι οι συνεργασίες της στο Κατάρ αναπτύχθηκαν επί δεκαετίες και η εταιρεία παραμένει δεσμευμένη «να υποστηρίξει τα σχέδια ενεργειακής ανάπτυξης του Κατάρ για τις επόμενες δεκαετίες».

Η Amazon δεν σχολίασε, αλλά την Παρασκευή η εταιρεία ανακοίνωσε μια νέα προσφορά για την επιτάχυνση της υιοθέτησης του cloud στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Δεν ανακοίνωσε πρόσθετα κεφάλαια πέραν του 1 δισ. δολαρίων που ανακοίνωσε πέρυσι. (Ο ιδρυτής της Amazon Τζεφ Μπέζος είναι ιδιοκτήτης της εφημερίδας The Washington Post).

«Είναι σαν η περιοχή να δένει ένα μεγάλο φιόγκο γύρω από τον εαυτό της»

Ο Τραμπ έχει κλιμακώσει την πίεση στους ηγέτες της Μέσης Ανατολής να αυξήσουν τις επενδύσεις τους στις Ηνωμένες Πολιτείες και οι ομόλογοί του στον Κόλπο εμφανίζονται πρόθυμοι να συμμετάσχουν στην οπτική των φανταχτερών δαπανών, καθώς προσπαθούν να συσφίξουν τις σχέσεις τους με τον πρόεδρο που είναι γνωστός για την τάση του για φαντασμαγορία.

Όμως οι οικονομολόγοι, και οι άνθρωποι που γνωρίζουν τα ταμεία της κυβέρνησης της Σαουδικής Αραβίας ειδικότερα, αμφισβητούν κατά πόσον οι χώρες μπορούν να ανταποκριθούν σε αυτές τις τολμηρές υποσχέσεις – ακόμη και κατά τη διάρκεια μιας δεκαετίας.

«Είναι σαν η περιοχή να δένει ένα μεγάλο φιόγκο γύρω από τον εαυτό της», είπε χαρακτηριστικά η Κάρεν Γιανγκ, ανώτερη συνεργάτης του Ινστιτούτου Μέσης Ανατολής. «Είναι ένα μεγάλο κουτί, αλλά ίσως μέσα του υπάρχει ένα μικρότερο δώρο».

Οι αξιωματούχοι στη Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα συμπεριέλαβαν στις ανακοινώσεις τους συμφωνίες που προϋπήρχαν της προεδρίας του Τραμπ για να διογκώσουν τα στοιχεία των επενδύσεων, σύμφωνα με έναν αξιωματούχο, ο οποίος όπως και άλλοι μίλησε υπό τον όρο της ανωνυμίας για να περιγράψει λεπτομέρειες ιδιωτικών συζητήσεων.

Δημιουργικά μαθηματικά στην Σαουδική Αραβία

Ένας επιχειρηματίας με στενούς δεσμούς με την Σαουδική Αραβία περιέγραψε τα δημιουργικά μαθηματικά που βρίσκονται σε εξέλιξη στο Ριάντ ενόψει της επίσκεψης του Τραμπ. Η βασιλική αυλή της Σαουδικής Αραβίας επικοινώνησε με «όλους τους κορυφαίους επιχειρηματίες» στο κράτος του Κόλπου «και τους ρώτησε: ‘Πόσα έχετε επενδύσει στις Ηνωμένες Πολιτείες τα τελευταία δύο χρόνια; Πόσα έχετε τοποθετήσει στις Ηνωμένες Πολιτείες σε οποιοδήποτε είδος επένδυσης – ακίνητα, μετοχές, ομόλογα;», δήλωσε ο επιχειρηματίας, μιλώντας υπό τον όρο της ανωνυμίας. Ο υπαινιγμός, πρόσθεσε, ήταν ότι η σαουδαραβική κυβέρνηση επιδιώκει να συγκεντρώσει ένα σύνολο αριθμών, που θα μπορούσαν να συμπεριληφθούν στο σύνολο των επενδύσεων που ανακοινώθηκαν κατά την επίσκεψη Τραμπ.

Ο Τραμπ ανακοίνωσε την Τρίτη ότι η κυβέρνηση της Σαουδικής Αραβίας θα επενδύσει 600 δισεκατομμύρια δολάρια στις Ηνωμένες Πολιτείες, ενώ εξακολουθεί να δηλώνει επανειλημμένα ότι η χώρα θα πρέπει να επενδύσει έως και 1 τρισεκατομμύριο δολάρια. Αλλά οι συμφωνίες που ανακοίνωσε ο Λευκός Οίκος στη χώρα μέχρι στιγμής ανέρχονται σε λιγότερα από 300 δισεκατομμύρια δολάρια.

Ορισμένα από τα έργα που περιλαμβάνονται σε αυτό τον απολογισμό είχαν ανακοινωθεί προηγουμένως, συμπεριλαμβανομένων ορισμένων σχεδίων για τη βελτίωση των υποδομών, όπως το Διεθνές Αεροδρόμιο King Salman. Μία από τις αμερικανικές εταιρείες, η Jacobs, είχε ανακοινώσει ότι είχε επιλεγεί για το έργο του αεροδρομίου τον περασμένο Αύγουστο.

«Θα υπάρξουν υποσχέσεις για πολλά που δεν θα τηρηθούν»

Η κυβέρνηση Τραμπ έχει επίσης υιοθετήσει μια ευρεία άποψη για το τι μετράει ως ξένη επένδυση, συμπεριλαμβάνοντας στις εκτιμήσεις της και τις στρατιωτικές αγορές. Δύο από τις συμφωνίες όπλων που ανακοίνωσε φαίνεται να προϋπήρχαν της κυβέρνησης Τραμπ. Η κυβέρνηση Μπάιντεν, το 2022, κοινοποίησε στο Κογκρέσο την πρόθεσή της να πουλήσει στο Κατάρ ένα αμυντικό σύστημα FS-LIDS αξίας 1 δισεκατομμυρίου δολαρίων, που κατασκευάστηκε από την Raytheon για την αντιμετώπιση μη επανδρωμένων αεροσκαφών. Την Τετάρτη, ο Λευκός Οίκος ανακοίνωσε ότι η Raytheon «εξασφάλισε συμφωνία ύψους 1 δισεκατομμυρίου δολαρίων για την απόκτηση του ίδιου συστήματος από το Κατάρ».

Επιπλέον, ανακοίνωσε την ίδια ημέρα συμφωνία ύψους 2 δισεκατομμυρίων δολαρίων με την General Atomics για την πώληση μη επανδρωμένων αεροσκαφών στο Κατάρ. Αλλά η πώληση αυτή «ήταν στα σκαριά εδώ και χρόνια», σύμφωνα με έναν σύμβουλο του Κογκρέσου, και η κοινοποίηση εστάλη στο Κογκρέσο τον Μάρτιο.

Ο Λευκός Οίκος δήλωσε ότι άλλα 38 δισεκατομμύρια δολάρια αντιπροσωπεύουν «πιθανές επενδύσεις» που περιγράφονται σε μια «δήλωση προθέσεων» με το Κατάρ.

«Πολλά από αυτά είναι φιλοδοξίες», δήλωσε ο Hussein Ibish, ανώτερος συνεργάτης στο Ινστιτούτο Αραβικών Κρατών του Κόλπου στην Ουάσινγκτον, σχετικά με τους μεγάλους αριθμούς που κυκλοφόρησαν στο Ριάντ, τη Ντόχα και το Άμπου Ντάμπι, προσθέτοντας πως «για πολλά από αυτά θα υπάρξουν υποσχέσεις που δεν θα τηρηθούν».

Ευρεία γκάμα συμφωνιών στον κατάλογο του Τραμ – Πραγματικές, φιλόδοξες, ψεύτικες και… άλλων

Μετά τις επενδύσεις που ανακοινώθηκαν κατά τη διάρκεια της επίσκεψης Τραμπ, αξιωματούχοι στην περιοχή αναγνώρισαν ότι η Σαουδική Αραβία δεν έχει αρκετά μετρητά στο χέρι για να χρηματοδοτήσει όλα όσα υποσχέθηκαν, δήλωσε άτομο με γνώση της επιχειρηματικής κοινότητας στη χώρα. Ορισμένοι αμφισβητούν, μάλιστα, αν θα μπορούσε να χρηματοδοτήσει ακόμη και τα μισά.

Ειδικοί που μελετούν τη Μέση Ανατολή σημείωσαν ότι η ρητορική του Λευκού Οίκου σε αυτό το ταξίδι απηχεί τις διακηρύξεις του Τραμπ το 2017. Ο Τραμπ ισχυρίστηκε ότι, κατά τη διάρκεια της πρώτης προεδρίας του, η Σαουδική Αραβία συμφώνησε να αγοράσει αμερικανικά προϊόντα αξίας 450 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Αλλά οι πωλήσεις αυτής της κλίμακας δεν υλοποιήθηκαν.

Κατά τη διάρκεια αυτού του ταξιδιού, περιγράφει γλαφυρά ο Hussein Ibish, ο Ντόναλντ Τραμπ συνέταξε «έναν κατάλογο με πραγματικές συμφωνίες που έχει κλείσει, φιλόδοξες συμφωνίες που μπορεί να έχουν κλείσει ή να μην έχουν κλείσει, ψεύτικες συμφωνίες που δεν θα κλείσουν και συμφωνίες που έκλεισε ο Δημοκρατικός προκάτοχός του και θα πιστωθούν στον ίδιο. Και καταλήγει σε έναν γιγαντιαίο αριθμό κοντά στο ένα τρισεκατομμύριο».