Αριστοτέλης «ΠΕΡΙ ΨΥΧΗΣ»: Αυτή την Κυριακή με το BHMA

Το ΒΗΜΑ αυτή την Κυριακή 23 Φεβρουαρίου προσφέρει στους αναγνώστες τον τρίτο τόμο των αρχαίων κειμένων ΠΕΡΙ ΨΥΧΗΣ και το πρώτο από τις δύο εκδόσεις του αξεπέραστου οικουμενικού φιλοσόφου, του Αριστοτέλη.

Αριστοτέλης, ο πανεπιστήμων φιλόσοφος

Οι ιστορικοί αποδίδουν στον Αριστοτέλη τον τίτλο του πανεπιστήμονα φιλοσόφου ο οποίος είναι χαρακτηριστικός της πολυπραγμοσύνης του. Ο Αριστοτέλης ασχολήθηκε στα έργα του με πολλά και ποικίλα θέματα: θέματα λογικής (Κατηγορίαι, Περί ερμηνείας, Αναλυτικά πρότερα κ.ά.), θέματα της φύσης και του κόσμου (Φυσικά, Μετεωρολογικά, Περί ζώων γενέσεως, Περί ψυχής κ.ά.), θέματα μεταφυσικής (Μετά τα φυσικά), θέματα ηθικής (Ηθικά Νικομάχεια κ.ά.), θέματα πολιτικής φιλοσοφίας (Πολιτικά, Αθηναίων Πολιτεία κ.ά.), θέματα ρητορικής και ποίησης (Ρητορική, Ποιητική).

Τα κείμενά του «ΠΕΡΙ ΨΥΧΗΣ» είναι γραμμένα πιθανότατα στα χρόνια της δεύτερης παραμονής του Αριστοτέλη στην Αθήνα και εξετάζει την ψυχή από τη σκοπιά του φυσικού φιλοσόφου. Επηρεασμένος από τις προηγούμενες βιολογικές του έρευνες, ο Αριστοτέλης θεωρεί ότι σώμα και ψυχή συνιστούν μία πολυσυλλεκτική ενότητα. Στο έργο παραθέτει τις προηγούμενες απόψεις, ορίζει την ψυχή και εξετάζει τις ικανότητές της, τη θρεπτική ικανότητα, την ικανότητα της αίσθησης και τις πέντε αισθήσεις χωριστά, τη διανοητική ικανότητα και την ικανότητα της επιθυμίας καταλήγοντας στην ιεράρχηση και στη σύνθεσή τους.

Για τον Αριστοτέλη, η ψυχή είναι η πρώτη εντελέχεια (αριστοτελικός όρος που δηλώνει τη μετάβαση της ύλης από την αδρανή στην ενεργό κατάσταση λαμβάνοντας κάποια μορφή) ενός φυσικού οργανικού σώματος που έχει τη δυνατότητα της ζωής και επίσης έχει μέσα του την αρχή της κίνησης και της στάσης.

«Ψυχή είναι μία υπόσταση με την έννοια της μορφής και αυτό σημαίνει πως η ψυχή είναι αυτό που ένα συγκεκριμένο σώμα ήταν να είναι».