Γάτα: Μια «ματιά» στην όραση της

Η όραση είναι μία από τις πέντε αισθήσεις που δίνει τη δυνατότητα στη γάτα, όπως και στους ανθρώπους, να αντιλαμβάνεται το περιβάλλον στο οποίο ζει.

Ας δούμε, λοιπόν, με τη βοήθεια του κτηνιάτρου, Ορέστη Κουτσουπιά, τον κόσμο μέσα από τα μάτια της γάτας.

Η χρωματική όραση της γάτας

Η γάτα είναι διχρωματική, όπως λέει ο κ. Κουτσουπιάς, καθώς διαθέτει δύο τύπους κωνίων στον αμφιβληστροειδή της. Έτσι, μπορεί να δει τόνους του μπλε και του γκριζοπράσινου.

Η όραση της γάτας σε χαμηλό φωτισμό

Όπως εξηγεί ο κ. Κουτσουπιάς, ο αμφιβληστροειδής βρίσκεται στο πίσω μέρος του ματιού και σε αυτόν καταλήγει το φως.
Ο αμφιβληστροειδής περιέχει δύο τύπους φωτοϋποδοχέων: τα ραβδία και τα κωνία, τα οποία μετατρέπουν το φως σε οπτικά σήματα.

 Η οπτική οξύτητα της γάτας είναι χαμηλότερη από εκείνη των ανθρώπων

Τα ραβδία βελτιώνουν την όραση σε χαμηλό φωτισμό, ενώ τα κωνία είναι υπεύθυνα για την αντίληψη των χρωμάτων.
Η γάτα διαθέτει περισσότερα ραβδία, σε σύγκριση με τον άνθρωπο. Έχει την ικανότητα να διακρίνει αντικείμενα σε σκοτεινότερο περιβάλλον -έξι με οκτώ φορές μεγαλύτερο σκότος- από ό,τι ο άνθρωπος. Και δυνατότητα προσαρμογής μέσα σε 20 έως 40 λεπτά.

Η οπτική οξύτητα και ευκρίνεια της γάτας

Σύμφωνα με τον κτηνίατρο, η οπτική οξύτητα της γάτας είναι χαμηλότερη από αυτή των ανθρώπων – περίπου 20:30. Δηλαδή, βλέπει καθαρά από τα έξι μέτρα, ενώ ο άνθρωπος βλέπει το ίδιο καθαρά από τα εννέα.

Περιφερειακή όραση και οπτικό πεδίο

Το οπτικό πεδίο της γάτας εκτείνεται περίπου στις 200°. Αυτό σημαίνει πως έχει 20 μοίρες ευρύτερη περιφερειακή όραση από ό,τι ο άνθρωπος, διευκρινίζει ο κ. Κουτσουπιάς.

Η γάτα αντιλαμβάνεται την παραμικρή κίνηση

«Οι γάτες είναι εμφανώς πιο ευαίσθητες στην αντίληψη της κίνησης, από ό,τι εμείς. Αυτή η ικανότητα, ωστόσο, δεν έγκειται εξ ολοκλήρου στα δομικά στοιχεία του οφθαλμού, αλλά στα φλοιικά κέντρα που είναι υπεύθυνα για την ανίχνευση της κίνησης», επισημαίνει ο κ. Κουτσουπιάς.

Η κόρη του ματιού της γάτας προσαρμόζεται ανάλογα με τον φωτισμό

Στις γάτες, όπως και στον άνθρωπο, η κόρη μεγαλώνει στο σκοτάδι για να εισέρχεται περισσότερο φως. Αντίθετα, μικραίνει στο έντονο φως για να το περιορίζει.

Προσαρμογή εστίασης

Το φως που περνά από την κόρη, όπως λέει ο κτηνίατρος, προτού φτάσει στον αμφιβληστροειδή διέρχεται από τον φακό. Ο φακός μπορεί να αλλάξει, ως ένα βαθμό, το σχήμα του μέσω της σύσπασης του ακτινωτού μυ. Αυτός ο μυς αλλάζει την κυρτότητα του φακού, μεταβάλλοντας την εστίαση.

«Η ικανότητα προσαρμογής του οφθαλμού είναι μεγαλύτερη στη γάτα, από ότι σε άλλα θηλαστικά, όπως μηρυκαστικά και ίππος», αναφέρει ο κ. Κουτσουπιάς.
Στη γάτα οι φακοί είναι σημαντικά μεγαλύτεροι, από ό,τι των ανθρώπων.

Η γάτα ως θηρευτής

«Σύμφωνα με το The Encyclopedia of Applied Animal Behaviour and Welfare, ένας μεσοθηρευτής είναι ένας μεσαίου μεγέθους θηρευτής, όπως είναι η γάτα, ή η αλεπού. Αυτή η θέση της γάτας στην τροφική αλυσίδα είναι καθοριστικής σημασίας για την ανάπτυξη των αισθητήριων οργάνων της. Δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση σε κινήσεις μικρών ή μεγαλύτερων από αυτήν αντικειμένων, αλλά και σε θηράματα ή θηρευτές», ενημερώνει ο κτηνίατρος.

Τέλος, όπως λέει ο κ. Κουτσουπιάς, είναι απαραίτητο να γίνει μία αναφορά στον ρόλο που έχουν τα μάτια στην αναπαραγωγή. Η γάτα είναι εποχικά πολυοιστρικό ζώο και η εποχή που παρουσιάζει οίστρο επηρεάζεται σημαντικά από τις ώρες που το ηλιακό φως φτάνει στον οφθαλμό της.

● Ο κύριος Ορέστης Κουτσουπιάς είναι κλινικός κτηνίατρος, απόφοιτος του Τμήματος Κτηνιατρικής του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.

Διαθέτει σημαντική εμπειρία στην κλινική φροντίδα ζώων και την παροχή κτηνιατρικών υπηρεσιών.

Έχει εργαστεί σε διαφορετικά κτηνιατρεία της Αθήνας, καθώς και στην 24ωρη κλινική «Νοσοκομείο Ζώων Αθηνών».

Επιπλέον, έχει λάβει εκπαίδευση στη νοσηλεία στρατιωτικών σκύλων. Συμμετέχει ενεργά σε συνεχιζόμενη επαγγελματική εκπαίδευση (CPD), έχοντας ολοκληρώσει πάνω από 50 διδακτικές ώρες κτηνιατρικών σεμιναρίων.

Τον Νοέμβριο του 2023 ξεκίνησε να λειτουργεί το δικό του Κτηνιατρείο στην Άνω Γλυφάδα Αττικής, όπου παρέχει ευρύ φάσμα υπηρεσιών σε σκύλους, γάτες και κουνέλια.