Λίθινα εργαλεία στην Ουκρανία φτιάχτηκαν από τους πρώτους κατοίκους της Ευρώπης

Λίθινα εργαλεία 1,4 εκατ. ετών που βρέθηκαν στη δυτική Ουκρανία είναι οι αρχαιότερες ενδείξεις ανθρώπινης παρουσίας στην Ευρώπη, υποστηρίζει μελέτη στο περιοδικό Nature, αν και ορισμένοι ειδικοί παραμένουν δύσπιστοι για τη χρονολόγηση των ευρημάτων.

Λόγω της ηλικίας τους, τα λίθινα τεχνουργήματα από το παλιό λατομείο του Κορόλεβο, κοντά στα σύνορα με την Ουγγαρία και τη Ρουμανία, αποδόθηκαν στον Homo erectus, προγονικό μας είδος που εμφανίστηκε στην Αφρική πριν από περίπου 2 εκατ. χρόνια και θεωρείται το πρώτο αρχαϊκό είδος ανθρώπου που εξαπλώθηκε σε νέες ηπείρους.

Αν εξεταστούν σε συνδυασμό με τα απολιθώματα Homo erectus που έχουν βρεθεί στη Γεωργία, ηλικίας 1,8 εκατ. ετών, τα νέα ευρήματα υποδεικνύουν ότι το είδος έφτασε στην Ευρώπη από τα ανατολικά, ακολουθώντας τη διαδρομή του Δούναβη, δήλωσε στο Reuters ο Ρόμαν Γκάμπρα της Τσεχικής Ακαδημίας Επιστημών, επικεφαλής της μελέτης.

Το Κορόλεβο, γράφουν, είναι το βορειότερο σημείο στο οποίο έχουν βρεθεί ενδείξεις παρουσίας του Homo erectus.

Το παλιό λατομείο του Κορόλεβο όπου βρέθηκαν τα εργαλεία (Roman Gabra via Reuters)

Τα λίθινα εργαλεία του λατομείου, φτιαγμένα από ένα πορώδες ηφαιστειογενές πέτρωμα, είχαν βρεθεί τη δεκαετία του 1970 αλλά ήταν δύσκολο να χρονολογηθούν.

Η νέα μελέτη εκτιμά την ηλικία όχι των ίδιων των εργαλείων αλλά κόκκων χαλαζία που βρέθηκαν στο ίδιο στρώμα εδάφους. Η μέθοδος βασίζεται στη ραδιενεργό διάσπαση ισοτόπων του βηρυλλίου και του αλουμινίου, η οποία μειώνεται όταν το υλικό θάβεται.

Όμως το γεγονός ότι η εκτίμηση δεν διασταυρώθηκε με άλλες μεθόδους χρονολόγησης δημιουργεί αμφιβολίες, εκτίμησαν ανεξάρτητοι επιστήμονες που μίλησαν στο Associated Press και το Science.

Διαβρωμένο λίθινο εργαλείο από το Κορόλεβο (Roman Gabra via Reuters)

Κάποιοι πιστεύουν ότι τα εργαλεία έχουν ηλικία λίγο πάνω από ένα εκατομμύριο χρόνια, περίπου την ίδια ηλικία με εργαλεία του Homo erectus από την Αταπουέρκα της Ισπανίας.

Όπου κι αν έφτασαν πρώτα, οι Homo erectus συνάντησαν μια Ευρώπη που φιλοξενούσε μαμούθ, ρινόκερους, ιπποπόταμους, ύαινες και σπαθόδοντα αιλουροειδή.

«Πιθανότατα έψαχναν για κουφάρια ζώων που άφησαν οι ύαινες ή άλλα αρπακτικά, όμως αυτό που τους προσέλκυσε στο Κορόλεβο ήταν μια πηγή ηφαιστειακών βράχων υψηλής ποιότητας, κατάλληλων για την κατασκευή εργαλείων» σχολίασε ο Γκάμπρα.

Θα περνούσαν εκατοντάδες χιλιάδες χρόνια μέχρι να κυριαρχήσει στην Ευρώπη ένα άλλο ανθρώπινο είδος, οι Νεάντερταλ, οι οποίοι εξαφανίστηκαν μυστηριωδώς πριν από περίπου 40.000 χρόνια πριν.

Εκείνη την εποχή είχαν ήδη αρχίσει να καταφθάνουν στην ήπειρο και οι πρώτοι Homo sapiens.