Τι σημαίνει ασφαλές πόσιμο νερό;

Ο Αντόνιο Γκουτέρες, ΓΓ ΟΗΕ, το 2015 ανέφερε σχετικά: «Οι παγκόσμιοι ηγέτες ενέκριναν ομόφωνα την Ατζέντα 2030 για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη.  Οι στόχοι για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη είναι το μονοπάτι που μας οδηγεί σε ένα κόσμο δικαιότερο, πιο ειρηνικό και ευημερούντα, και σε έναν υγιή πλανήτη. Είναι επίσης μια πρόσκληση για αλληλεγγύη μεταξύ των γενεών. Δεν υπάρχει μεγαλύτερο καθήκον από το να επενδύσουμε στην ευημερία των νέων. Είμαι αποφασισμένος να διασφαλίσω πως ένας αποτελεσματικός και μεταρρυθμισμένος ΟΗΕ θα καταφέρει να επιτρέψει στους ανθρώπους παντού, του σήμερα και του αύριο, να ανταποκριθούν στις ανάγκες τους και να υλοποιήσουν τις προσδοκίες τους.»

Σε αυτούς τους 17 Παγκόσμιους Στόχους της Βιώσιμης Ανάπτυξης, ο Στόχος 6 τιτλοφορείται «Διασφαλίζουμε τη διαθεσιμότητα και τη βιώσιμη διαχείριση του νερού και των εγκαταστάσεων υγιεινής για όλους». Και αν το δικαίωμα σε καθαρό πόσιμο νερό φαίνεται για τους περισσότερους εξ ημών αυτονόητο, μόλις το 2010 τα Ηνωμένα Έθνη το ενσωμάτωσαν στα ανθρώπινα δικαιώματα με ειδικό ψήφισμα.

Και γιατί θα μου πείτε αυτό;

Γιατί 663 εκατομμύρια άνθρωποι παραμένουν χωρίς νερό, με περισσότερους από 1,8 δισεκατομμύρια παγκοσμίως να χρησιμοποιούν πηγές πόσιμου νερού οι οποίες είναι μολυσμένες… Σκεφτείτε ότι καθημερινά περίπου 1000 παιδιά πεθαίνουν από ασθένειες που σχετίζονται με την νερό και την υγιεινή, σκεφτείτε επίσης ότι περισσότερο από το 80% των λυμάτων -που οφείλεται στις ανθρώπινες δραστηριότητές- καταλήγει στη θάλασσα ή σε ποτάμια χωρίς καμία απολύτως επεξεργασία.

Από την άλλη πλευρά, το 70% του συνόλου του γλυκού νερού χρησιμοποιείται για την άρδευση. Οπότε, κάτι πρέπει να κάνουμε άμεσα για τη σωστή, πιο δίκαιη και βιώσιμη διαχείριση του πόσιμου νερού. Ως προς αυτήν την κατεύθυνση τα κράτη θα πρέπει να υιοθετήσουν ολοκληρωμένες πολιτικές και μέτρα, άσχετα αν στην Ευρώπη το πόσιμο νερό της βρύσης είναι ασφαλές και επαρκές για τις ανάγκες του πληθυσμού της, με λίγες εξαιρέσεις που συμβαίνουν περιοδικά σε κάποιες νότιες περιοχές της. Ο πλανήτης άλλωστε δεν είναι μόνο μία ήπειρος.

Για την αντιμετώπιση αυτού του ζητήματος, κάποια μέτρα θα μπορούσαν να είναι αρχικά επενδύσεις σε υποδομές ύδρευσης, έρευνας και καινοτομίας, ώστε να διασφαλιστεί η πρόσβαση σε υγιεινό και ασφαλές πόσιμο νερό για όλους, με την παράλληλη αυστηρή εφαρμογή κανονισμών και τη συνεχή αξιολόγηση των εφαρμοσμένων πολιτικών.

Προηγουμένως, θα πρέπει να έχει αναπτυχθεί μία βιώσιμη στρατηγική για τη διαχείριση των υδατικών πόρων, με παράλληλη ευαισθητοποίηση του πληθυσμού για τη σωστή και όχι άσκοπη χρήση του νερού. Επιπλέον, είναι απαραίτητες οι σχετικές διασυνοριακές συνεργασίες στη διαχείριση κοινών υδρολογικών πόρων, για την αντιμετώπιση κρίσεων και προκλήσεων, με φόντο την κλιματική αλλαγή.

Η σημασία των κανονισμών στην περίπτωση της πρόσβασης σε καθαρό και πόσιμο νερό είναι τεράστια, με κοινό παρονομαστή τα χαρακτηριστικά που φέρει το ασφαλές νερό όπως αυτά διατυπώνονται από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ) και από πρότυπα που έχουν καθοριστεί βάσει της Κοινοτικής ή άλλης διεθνούς Νομοθεσίας. Σε αυτό σημαντικό κομμάτι παίζει ο αποτελεσματικός έλεγχος και η τακτική παρακολούθηση της βιομηχανικής παραγωγής με τη ρύπανση και μόλυνση που αυτή επιφέρει. Σε αυτό επίσης μην ξεχνάμε και τα αστικά κέντρα που επιβαρύνουν ποικιλοτρόπως το περιβάλλον και τον υδροφόρο ορίζοντα.

Στη χώρα μας συναντάμε διάφορα νομοθετικά κείμενα σχετικά με το νερό, με τους βασικούς κανονισμούς να εναρμονίζονται στην ευρωπαϊκή νομοθεσία για την αντιμετώπιση των θεμάτων ποιότητας, διαχείρισης, και προστασίας των υδάτων. Συνοπτικά αυτοί είναι ο Νόμος 3199/2003 – Πλαίσιο Υδατικών Πόρων (καθορίζει το πλαίσιο για την προστασία, τη διαχείριση και τη χρήση των υδατικών πόρων), ο Νόμος 4070/2012 – Εναρμόνιση με την Οδηγία 2000/60/ΕΚ, ο Νόμος 4152/2013 – Επικίνδυνες και Άλλες Ουσίες Στα Υπόγεια Νερά (ελέγχει την ποιότητα των υπόγειων υδάτων, αξιολογώντας τη ρύπανση από επικίνδυνες ουσίες), η Υπουργική Απόφαση 18551/2010 – Ποιοτικά Πρότυπα Νερού Πόσιμης Χρήσης (καθορίζει τα ποιοτικά πρότυπα για το πόσιμο νερό), οι Κοινοτικές Οδηγίες (η Ελλάδα ενσωματώνει στην εθνική της νομοθεσία τις κοινοτικές οδηγίες που αφορούν την ποιότητα του νερού) και άλλα.

Τι μπορούμε τώρα να κάνουμε ο καθένας μας ξεχωριστά για εξασφαλίσουμε καθαρό και πόσιμο νερό;

Να ελέγχουμε τι συμβαίνει στο μικρόκοσμό μας (υδραυλικές εγκαταστάσεις, δοχεία νερού), όπως και να αποφεύγουμε τους ρύπους και τα χημικά που χρησιμοποιούμε, ιδίως κοντά σε πηγές νερού. Παράλληλα θα πρέπει να ενημερωνόμαστε σωστά και να υιοθετούμε βιώσιμες πρακτικές στη διαχείριση του πολύτιμου αυτού αγαθού. Σε περίπτωση που η περιοχή μας δεν φημίζεται για το ποιοτικό της νερό, κάνουμε χρήση φίλτρων καθαρισμού νερού, η οποία θα αναβαθμίσει ικανοποιητικά το πόσιμο νερό μας.

Εκεί που καταλήγουμε, είτε πρόκειται στο πλαίσιο μίας οικίας, είτε πρόκειται στο πλαίσιο μίας χώρας, είτε στον πλανήτη ολόκληρο, είναι η εφαρμογή βιώσιμων πρακτικών που προστατεύουν το περιβάλλον και διατηρούν την ποιότητα του νερού. Τονίζουμε πάλι ότι το ασφαλές και πόσιμο νερό είναι ανθρώπινο δικαίωμα. Με αυτό ξεκινήσαμε και με αυτό θα κλείσουμε αυτήν την αναφορά πριν πούμε το νερό, νεράκι.