Πώς εκπαιδεύει η Ελλάδα τους διπλωμάτες της – Τι αλλάζει στη Διπλωματική Ακαδημία

Η καριέρα του διπλωμάτη, ή καλύτερα ενός διπλωματικού υπαλλήλου ο οποίος κάποια στιγμή θα φτάσει να γίνει διπλωμάτης, για αρκετούς νέους ίσως και να μοιάζει κάτι απλησίαστο. Μία καριέρα που χρειάζεται γνωριμίες, έχει σχέση με γνωριμίες και υπόγειες διαδρομές. Είναι όμως έτσι;

Για τους διπλωμάτες αυτό είναι μύθος.

Ακόμα και αυτοί που το έχουν σαν στόχο, δεν γνωρίζουν πολλά βασικά πράγματα που πρέπει να κάνει ένας διπλωματικός υπάλληλος, ακόμα και όταν φορέσει το «κουστούμι» του «πρέσβη» και απέχουν πολύ από τις δεξιώσεις και τα ταξίδια.

Διπλωμάτες με εμπειρία ετών στο Σώμα, τονίζουν πως ένας διπλωματικός υπάλληλος οφείλει να γνωρίζει το Υπουργείο Εξωτερικών. Να έχει γνώσεις διοικητικού χαρακτήρα, που αφορούν τόσο τη λειτουργία, όσο και οικονομικά ζητήματα προκειμένου να ανταπεξέλθει..

Ενώ υπογραμμίζουν ιδιαίτερα και την εκπαίδευση που πρέπει να γίνεται στον τομέα αυτού που ονομάζεται «δημόσια διπλωματία».

Υπηρετεί τη χώρα

Ένας διπλωματικός υπάλληλος όπως λένε όσοι έχουν την εμπειρία, θα πρέπει να έχει κατανοήσει ότι υπηρετεί πάντα τη χώρα του και τα συμφέροντα της, δεν έχει κομματική ταυτότητα και θα πρέπει να μαθαίνει να αντιμετωπίζει δύσκολες καταστάσεις και συζητήσεις. Ενώ δεν είναι λίγοι αυτοί που φέρνουν ως παράδειγμα και το πώς η Τουρκία προετοιμάζει τους δικούς της διπλωμάτες για τις αποστολές που θα αναλάβουν στο εξωτερικό.

Η Ελληνική Διπλωματική Ακαδημία είχε «κολλήσει» για πολλά χρόνια στο παρελθόν. Με αποτέλεσμα να μην προετοιμάζει πραγματικά τους ανθρώπους που θα εκπροσωπούσαν τη χώρα στο εξωτερικό.

Το μήνυμα ωστόσο ελήφθη και η Ακαδημία μπαίνει σε μία νέα φάση αναδιοργάνωσης και «εκσυγχρονισμού».

Εκσυγχρονισμός

Την ευθύνη έχει αναλάβει ο πρέσβυς, Μιχαήλ – Χρήστος Διάμεσης, που έχει αναλάβει τα ηνία, ως διευθυντής της Ελληνικής Διπλωματικής Ακαδημίας, με στόχο να τη φέρει στο σήμερα και να επιχειρήσει να προετοιμάσει τους νέους διπλωματικούς υπαλλήλους για όσα θα αντιμετωπίσουν.

Πρεσβευτής της Ελλάδας στην Τουρκία την περίοδο της έντασης, αλλά και σε κρίσιμα πόστα, όπως η Αίγυπτος στο παρελθόν, έχει ζήσει τόσο την καλή όσο και την κακή πλευρά του νομίσματος.

Μιλώντας στο in ο Διάμεσης χαρακτηρίζει την Ελληνική Διπλωματική Ακαδημία (ΕΔΑ) ως «το φυτώριο των νέων διπλωματών, αλλά και την κοιτίδα διαρκούς επιμόρφωσης όλων των κλάδων των υπαλλήλων του ΥΠΕΞ».

Αναφερόμενος στη νέα εποχή της Ακαδημίας σημειώνει ότι «η λειτουργία της θα βασίζεται σε σύγχρονα μοντέλα εκπαίδευσης και θα προσφέρει στους σπουδαστές κάθε βαθμού και κλάδου τη δυνατότητα να αυξήσουν την παραγωγικότητά τους και να παραμένουν επίκαιροι μια εποχή που η πληροφορία μεταφέρεται σε κλάσματα δευτερολέπτου από τη μία χώρα στην άλλη».  Επισημαίνει δε ότι «ο εκσυγχρονισμός της ΕΔΑ γίνεται με μελέτη των βέλτιστων πρακτικών που ακολουθούν παρεμφερή ιδρύματα και ινστιτούτα σε άλλες χώρες, με την κατάλληλη προσαρμογή στο ελληνικό περιβάλλον».

We would like to express our profound appreciation to the @BritishCouncil for offering terminology courses to our candidate Embassy Attachés. The HDA proudly cooperates with such renowned Institutions & looks forward to even greater collaboration! #diplomacy#education#future pic.twitter.com/oAxyA6cYXM

— Hellenic Diplomatic Academy (@GRDiplAcademy) February 28, 2024

Αναζητούνται νέοι

Για το Διάμεση ιδιαίτερα σημαντική είναι η προσέλκυση των νέων. Όπως λέει «το Υπουργείο Εξωτερικών πρέπει να είναι πλέον ελκυστικό στους νέους. Η ΕΔΑ έχει αναλάβει μια προσπάθεια ενημέρωσης τόσο μαθητών λυκείου όσο και φοιτητών για τις δυνατότητες σταδιοδρομίας στο ΥΠΕΞ, μέσω επισκέψεων σε σχολεία και Πανεπιστήμια και συμμετοχή σε ημερίδες επαγγελματικού προσανατολισμού ή διοργάνωση αυτών μόνο για την Ακαδημία. Ηδη έχουν γίνει οι πρώτες παρουσιάσεις σε σχολεία και προγραμματίζονται ενημερώσεις φοιτητών της Νομικής Αθηνών, Θεσσαλονίκης και Κομοτηνής».

Αναφερόμενος στην εκπαίδευση τονίζει ότι αυτή «θα πρέπει να εκσυγχρονισθεί και να δοθεί μεγάλη έμφαση στη βελτίωση των δεξιοτήτων και των ικανοτήτων των νέο-εισαχθέντων σπουδαστών με έμφαση στην τεχνολογία και την πρακτική εκπαίδευση σε καταστάσεις που θα αντιμετωπίσουν κατά τη διάρκεια της σταδιοδρομίας τους».

Εκπαίδευση

Εξηγώντας σημειώνει ότι «στην πρακτική εκπαίδευση περιλαμβάνονται προσομοιώσεις για προξενικά θέματα (καταστάσεις που μπορεί να αντιμετωπίσει κάποιος προξενικός υπάλληλος), για επικοινωνία με τον τύπο, τη σωστή χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης την εκμετάλλευση νέων τεχνολογιών όπως η τεχνητή νοημοσύνη, αλλά και προσομοιώσεις για πολιτικά διαβήματα, αντιμετώπιση απειλών, διαχείριση κρίσεων, διαπραγματεύσεις, συμμετοχή σε επισκέψεις υψηλών αξιωματούχων, θέματα εθιμοτυπίας και πολλά άλλα».

Όπως τονίζει «σημαντικό ρόλο στην εκπαίδευση των νέων σπουδαστών διαδραματίζει και η διάδραση με τομείς της οικονομικής ζωής της χώρας. Ετσι πραγματοποιούνται επισκέψεις σε επιμελητήρια, σε επαγγελματικούς συνδέσμους, στο χρηματιστήριο Αθηνών, στη Ρεβυθούσα, ενώ καλούνται εκπρόσωποι εταιρειών με εξωστρεφή δραστηριότητα να ενημερώσουν τους σπουδαστές για τις επενδυτικές ευκαιρίες αλλά και τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν στο εξωτερικό».

Honoured to cooperate with the @EUDiploAcademy and esteemed colleagues from around the #EU. The HDA is looking forward to further enhancing our cooperation in the near future. #diplomacy#EU#cooperation#training https://t.co/zgt4oFJGnP

— Hellenic Diplomatic Academy (@GRDiplAcademy) February 24, 2024

Για αυτό το λόγο «πέραν της ενημέρωσης των Υποψηφίων Ακολούθων Πρεσβείας από Πρέσβεις της Ελλάδος σε ορισμένες χώρες και επικεφαλής Διευθύνσεων του ΥΠΕΞ, κατά τη διάρκεια της φετινής εκπαίδευσης η ΕΔΑ έχει προσκαλέσει Πρέσβεις διαφόρων σημαντικών χωρών να ενημερώσουν για τον τρόπο που η χώρα τους βλέπει τις σχέσεις με την Ελλάδα».

Διεθνείς προκλήσεις

Όπως σημειώνει ο Διάμεσης «οι σύγχρονες διεθνείς προκλήσεις, όπως η κλιματική αλλαγή, το περιβάλλον, το μεταναστευτικό, η προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων αποτελούν αντικείμενο σχετικών ενημερώσεων από επιφανείς καθηγητές ή και επισκέψεων σε αρμόδια Υπουργεία, Φορείς, Διεθνείς Οργανισμούς (στη Γενεύη) και σε δομές φιλοξενίας ώστε οι σπουδαστές να αποκτούν  ιδίαν άποψη για την αντιμετώπισή τους».

Σημειώνει δε ότι «ο ρόλος του Τύπου στις διεθνείς σχέσεις και την προβολή της χώρας, αλλά και οι σχέσεις μεταξύ των στελεχών του ΥΠΕΞ και των δημοσιογράφων (Ελλήνων και αλλοδαπών)  προβάλλεται με την παρουσία και συμμετοχή στην εκπαίδευση πολλών έγκριτων δημοσιογράφων κατά τη διάρκεια μιας εκπαιδευτικής εβδομάδας αφιερωμένης στα media».

Nous tenons à exprimer notre profonde gratitude à @FranceenGrece et @IFAgr pour la mise en œuvre d’une formation en langue française à la nouvelle promotion de diplomates. La ADH se réjouit de coopérer avec nos partenaires français. #diplomatie#francophonie pic.twitter.com/IVHt1pBpBg

— Hellenic Diplomatic Academy (@GRDiplAcademy) February 22, 2024

Το ΓΕΕΘΑ

Στην εποχή των προκλήσεων, ο Διάμεσης αναφέρει ότι «ιδιαίτερη σημασία αποδίδουμε στην στενή συνεργασία της Ακαδημίας με το ΓΕΕΘΑ και την ενημέρωση που μας παρέχει το τελευταίο όσον αφορά τις αμυντικές δυνατότητες της χώρας».

Προσθέτει δε ότι «άλλες σημαντικές πτυχές της εξωτερικής πολιτικής της Ελλάδας, όπως η Πολιτιστική διπλωματία, η Εκπαιδευτική, η Θρησκευτική, η Αθλητική αποτελούν επίσης τομείς της αρχικής εκπαίδευσης, ο οποία ολοκληρώνεται με εκπαιδευτικές επισκέψεις εντός και εκτός Ελλάδος».

Οι εξετάσεις

Σύμφωνα με τον Μιχάλη Διάμεση ιδιαίτερης σημασίας είναι και οι εξετάσεις. Όπως σημειώνει «οι εισαγωγικές εξετάσεις θα πρέπει να εκσυγχρονιστούν κατά τα πρότυπα και άλλων χωρών δίδοντας μεγαλύτερη έμφαση στις δεξιότητες των υποψηφίων. Στο πλαίσιο αυτό έχουμε επισκεφθεί την Ευρωπαϊκή Διπλωματική Ακαδημία και τους φορείς που διεξάγουν εξετάσεις στην ΕΕ, και είμαστε σε επαφή με αντίστοιχους φορείς στον Καναδά, το Ηνωμένο Βασίλειο, τη Γαλλία ενώ παράλληλα έχουμε ζητήσει ενημερώσεις από σχετικά ινστιτούτα και σχολές σε όλες τις χώρες της ΕΕ».

Αναφερόμενος στην επιμόρφωση των υπαλλήλων τονίζει ότι «γίνεται σε μεγάλο βαθμό σε στενή συνεργασία με το Εθνικό Κέντρο Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης (ΕΚΚΔΑ) και το Ινστιτούτο Επιμόρφωσης (ΙΝΕΠ) μέσω στοχευμένων σεμιναρίων σε τομείς ειδικότερου ενδιαφέροντος κάθε κλάδου του Υπουργείου.  Παράλληλα χρησιμοποιούνται και αναγνωρισμένα διεθνώς κέντρα για εξειδικευμένες εκπαιδεύσεις που καταλήγουν σε πιστοποιήσεις, όπως επί θεμάτων κυβερνο-ασφάλειας (CISM)».

Σεμινάρια

Σε αυτό το πλαίσιο επισημαίνει «την επικείμενη διοργάνωση διήμερου σεμιναρίου με τη συμμετοχή των Ηνωμένων Εθνών (UNODC) και το Γραφείο του Εθνικού Εισηγητή για το θέμα της παράνομης εμπορίας ανθρώπων ή τη σχεδιαζόμενη εκπαίδευση επί θεμάτων ισότητος και την ημερίδα επί θεμάτων ΛΟΑΤΚΙ. Σύγχρονη θεματολογία όπως ο ρόλος της τεχνητής νοημοσύνης, η κυβερνο-ασφάλεια, η αντιμετώπιση της παραπληροφόρησης αλλά και πιο κλασσικά σεμινάρια για προξενικές εργασίες, οικονομικές εξελίξεις, προβολή στα κοινωνικά δίκτυα κλπ θα συμπληρώνπουν το πλέγμα της επιμόρφωσης των υπαλλήλων. Ενδεικτικά και μόνον σημειώνω τα σεμινάρια για τη χορήγηση θεωρήσεων Schengen, για την βελτίωση των γνώσεων χειρισμού προγραμμάτων Excel και Powerpoint, για την οικονομική διαχείριση κ.α. Τα καινούργια ψηφιακά έργα του Υπουργείου αποτελούν επίσης αντικείμενο σεμιναρίων και πρακτικής άσκησης με σκοπό να βελτιωθεί κατά πολύ η παροχή υπηρεσιών στον Ελληνα του Εξωτερικού. Στόχος μας είναι να φτάσουμε στο επίπεδο της χορήγησης πιστοποιήσεων που θα λαμβάνονται υπόψη και στην υπηρεσιακή εξέλιξη των στελεχών του ΥΠΕΞ, όπως συμβαίνει στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες».

Αναφερόμενος στον ευρύτερο ρόλο της ΕΔΑ, ο Διάμεσης σημειώνει ότι αυτή «αναλαμβάνει επίσης την επιμόρφωση στελεχών και από άλλους φορείς του ελληνικού δημοσίου σε θέματα αρμοδιότητας του Υπουργείου Εξωτερικών, όπως το ΓΕΕΘΑ την Ελληνική Αστυνομία».

Πρακτική

Ως τρίτο πυλώνα της ΕΔΑ ο διευθυντής της τονίζει την προσφορά δυνατοτήτων πρακτικής άσκησης φοιτητών τόσο στην κεντρική υπηρεσία του Υπουργείου όσο και σε Πρεσβείες και Προξενεία στο εξωτερικό. «Οι φοιτητές αυτοί έρχονται σε επαφή με το εργασιακό περιβάλλον του Υπουργείου Εξωτερικών και αποτελούν ένα ακόμη φυτώριο προσέλκυσης νέων και δυναμικών στελεχών του Υπουργείου Εξωτερικών» σημειώνει.

Ετήσιες πολιτικές διαβουλεύσεις μεταξύ της Υφυπουργού Εξωτερικών, Αλεξάνδρας Παπαδοπούλου και της Γενικής Γραμματέως του Υπουργείου Εξωτερικών της Γαλλίας, Anne-Marie Descôtes

🔗https://t.co/Nt4UdsqE8W pic.twitter.com/ntWxQp6Wb6

— Υπουργείο Εξωτερικών (@GreeceMFA) February 21, 2024

Για τον Διάμεση «είναι ευτυχής συγκυρία που η ηγεσία του Υπουργείου Εξωτερικών, τόσο η πολιτική όσο και η υπηρεσιακή στηρίζουν την προσπάθεια της ΕΔΑ να αποτελέσει τον κορμό της εκπαίδευσης και επιμόρφωσης του συνόλου των στελεχών που εργάζονται για την προβολή της χώρας μας στο εξωτερικό. Η περαιτέρω εξέλιξη της ΕΔΑ θα πρέπει να βασισθεί και σε σύγχρονα μοντέλα διοίκησης, όπου η ανάπτυξη των δεξιοτήτων αποτελεί αντικείμενο επαγγελματικής επιμόρφωσης από εξειδικευμένους επιστήμονες και φορείς».