Ρωσία: Οι 16 «Ναβάλνι» που βγήκαν από τη μέση μέσα σε 22 χρόνια

Μεταξύ τους δεν είχαν δεσμούς ενώ όταν ο καθενας και η κάθεμία με διαφορετικό υπόβαθρο. Ωστόσο, όλους φέρεται να τους συνέδεε όχι μόνο το μίσος τους για τον Ρώσο Πρόεδρο, Βλαντιμίρ Πούτιν, αλλά και το άσχημος τέλος τους.

Ήδη εδώ και δύο δεκαετίες έχουν προηγηθεί μυστηριώδεις θάνατοι και δολοφονίες ανθρώπων, πρακτόρων, επιχειρηματιών, δημοσιογράφων και πολιτικών που εναντιώθηκαν στον ισχυρότερο άνθρωπο της μετασοβιετικής Ρωσίας, με τελευταίο τον Αλεξέι Ναβάλνι.

Εδώ παρουσιάζονται όσοι Ρώσοι, έχουν χάσει τη ζωή τους από το 2002, όταν ο Πούτιν ήταν στα πρώτα χρόνια της εξουσίας.

Βλαντίμιρ Γκολοβλιόφ – Αύγουστος 2002

Υπήρξε μέλος του κόμματος της Φιλελεύθερης Ρωσίας –που αντιπολιτευόταν τον Πούτιν- ο οποίος δολοφονήθηκε τον Αύγουστο του 2002, μετά από πυροβολισμό στο κεφάλι. Ο συνάδελφός του, Σερκγκέι Γιουσένκοφ είχε δηλώσει τότε ότι πιστεύει πως ο φόνος είχε πολιτικά κίνητρα.

Σεργκέι Γιουσένκοφ – 17 Απριλίου 2003

Ο Σεργκέι Γιουσένκοφ, ήταν ο ηγέτης του κόμματος Φιλελεύθερη Ρωσία κατά του Κρεμλίνου, πυροβολείται μπροστά από το σπίτι του στη Μόσχα. Ο Γιουσένκοφ βρισκόταν στην πρώτη γραμμή των προσπαθειών των φιλελεύθερων βουλευτών για τη διερεύνηση της πιθανής εμπλοκής της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Ασφαλείας (FSB) σε μια σειρά από θανατηφόρες βομβιστικές επιθέσεις σε διαμερίσματα το 1999.

Οι βομβιστικές επιθέσεις, οι οποίες σκότωσαν περίπου 300 άτομα, κατηγορήθηκαν στους Τσετσένους μαχητές και χρησιμοποιήθηκαν από τη Μόσχα ως πρόσχημα για την έναρξη του Δεύτερου Πολέμου της Τσετσενίας.

Πωλ Κλεμπνίκοφ – 2004

Ο Πωλ Κλεμπνίκωφ ήταν ο αρχισυντάκτης της ρωσικής έκδοσης του Forbes. Είχε γράψει για τη διαφθορά και κάνοντας αποκαλύψεις για τις ζωές πλούσιων Ρώσων. Πυροβολήθηκε το 2004 καθώς οδηγούσε, ενώ η δολοφονία του αποδίδεται σε συμβόλαιο θανάτου, σύμφωνα με την Επιτροπή Προστασίας των Δημοσιογράφων.

Άννα Πολιτκόφσκαγια – 7 Οκτωβρίου 2006

Μία από τους πιο γνωστές δημοσιογράφους στη Ρωσία που κατέγραφε την παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη Τσετσενία, η Πολιτκόφσκαγια εκτελέστηκε στην πολυκατοικία της.

Δύο άνδρες καταδικάστηκαν σε ισόβια κάθειρξη και άλλοι τρεις σε πολλά χρόνια φυλάκιση το 2014 για την εμπλοκή τους. Ωστόσο, συγγενείς, συνάδελφοι και δυτικές κυβερνήσεις υποψιάζονται ότι οι ρωσικές αρχές δεν θα εντοπίσουν ποτέ ούτε θα τιμωρήσουν τους εγκέφαλους της δολοφονίας της, επειδή θα οδηγούσε επίσης μια ενδελεχής έρευνα αγγίζοντας ακόμα και την κυβέρνηση Πούτιν.

Αλεξάντρ Λιτβινένκο – 23 Νοεμβρίου 2006

Ο πρώην Ρώσος πράκτορας ασφαλείας πεθαίνει στο Λονδίνο μετά από δηλητηρίαση με ραδιενεργό πολώνιο-210. Ο Λιτβινένκο είχε καταφύγει στη Βρετανία το 2000 αφού κατηγόρησε τις ρωσικές υπηρεσίες FSB ότι σχεδίαζαν να σκοτώσουν τον ολιγάρχη Μπόρις Μπερεζόφσκι. Αργότερα συνέγραψε ένα βιβλίο που κατηγορούσε την υπηρεσία για τις βομβιστικές επιθέσεις σε πολυκατοικία το 1999.

Yπέφερε από παγκρεατίτιδα και του αρνήθηκαν την ιατρική περίθαλψη μέσα στη φυλακή, συνθήκες που οι ακτιβιστές είπαν ότι ισοδυναμούσαν με βασανιστήρια.

Βρετανική έρευνα διαπίστωσε ότι ο Λιτβινένκο έπινε τσάι με πολώνιο κατά τη διάρκεια μιας συνάντησης σε ξενοδοχείο του Λονδίνου αρκετές εβδομάδες νωρίτερα με τους Ρώσους Αντρέι Λουγκοβόι και Ντμίτρι Κοβτούν.

Η Μόσχα αρνήθηκε να τους εκδώσει, αλλά το 2017, οι ΗΠΑ συμπεριέλαβαν τους δύο Ρώσους στη μαύρη λίστα βάσει του νόμου Magnitsky.

Νατάλια Εστεμίροβα – 16 Ιουλίου 2009

Το σώμα της διάσημης ακτιβίστριας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, με τραύματα από σφαίρες στο κεφάλι και το στήθος, βρέθηκε στην Ινγκουσετία, ώρες μετά την απαγωγή της κοντά στο σπίτι της στο Γκρόζνι στην Τσετσενία.

Η Εστεμίροβα είχε ερευνήσει εκατοντάδες ύποπτες παραβιάσεις δικαιωμάτων στην Τσετσενία, συμπεριλαμβανομένων απαγωγών και δολοφονιών. Η ομάδα δικαιωμάτων για την οποία εργαζόταν, η Memorial, είπε ότι η αρχική έρευνα κατέδειξε την πιθανή εμπλοκή τοπικών αξιωματικών επιβολής του νόμου.

Απήχθη το 2009 έξω από το σπίτι της και αργότερα βρέθηκε σε κοντινό δάσος με τραύματα από πυροβολισμούς στο κεφάλι της. Κανείς δεν έχει καταδικαστεί για τη δολοφονία της.

Ο επικεφαλής της Memorial, Όλγεκ Ορλώφ, μηνύθηκε αργότερα για συκοφαντική δυσφήμιση επειδή κατηγόρησε τον υποστηριζόμενο από το Κρεμλίνο ηγέτη της Τσετσενίας Ραμζάν Καντίροφ ότι ενορχήστρωσε τη δολοφονία της Εστεμίροβα. Τελικά αθωώθηκε.

Στάνισλαβ Μαρκέλοφ και Αναστάζια Μπαντουρόβα – 2009

Ο δικηγόρος ανθρωπίνων δικαιωμάτων Stanislav Markelov εκπροσώπησε την Πολιτκόφσκαγια και άλλους δημοσιογράφους που είχαν ασκήσει κριτική στον Πούτιν.

Πυροβολήθηκε από μασκοφόρο ένοπλο κοντά στο Κρεμλίνο το 2009. Η δημοσιογράφος Αναστασία Μπαμπούροβα, που περπατούσε μαζί του, πυροβολήθηκε επίσης όταν προσπάθησε να τον βοηθήσει.

Σεργκέι Μαγκνίτσκι – 16 Νοεμβρίου 2009

Ο δικηγόρος Μαγκνίτσκι που είχε εμπλέξει Ρώσους αξιωματούχους σε υποτιθέμενη φορολογική απάτη 230 εκατ. δολαρίων πέθανε μετά από έναν χρόνο στη φυλακή αντιμετωπίζοντας παρόμοιες κατηγορίες.

Ο Σεργκέι Μαγκνίτσκι υπέφερε από παγκρεατίτιδα και του αρνήθηκαν την ιατρική περίθαλψη στην προφυλάκιση, συνθήκες που οι ακτιβιστές για τα δικαιώματα είπαν ότι ισοδυναμούσαν με βασανιστήρια.

Το αυτοσχέδιο μνημείο απεικονίζεται καθώς οι άνθρωποι παρακολουθούν μια αγρυπνία στη μνήμη του Ναβάλνι μπροστά από το ρωσικό προξενείο στην πλατεία Europa, στο Μόναχο, 16 Φεβρουαρίου 2024 (REUTERS).

Σύμφωνα με το συμβούλιο ανθρωπίνων δικαιωμάτων του ίδιου του Κρεμλίνου, ξυλοκοπήθηκε άσχημα πριν από το θάνατό του.

Το 2012, οι ΗΠΑ υιοθέτησαν τον νόμο Magnitsky, ο οποίος στοχεύει Ρώσους που εμπλέκονται σε παραβιάσεις δικαιωμάτων με απαγόρευση βίζας και πάγωμα περιουσιακών στοιχείων. Τον Ιούλιο του 2013, ένα ρωσικό δικαστήριο έκρινε τον Magnitsky ένοχο για φοροδιαφυγή σε μια άνευ προηγουμένου μεταθανάτια δίκη.

Μπόρις Νεμτσώφ – 27 Φεβρουαρίου 2015

Ο μεταρρυθμιστής πρώην αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, που ήταν ανερχόμενος πολιτικός σταρ τη δεκαετία του 1990, αλλά έγινε ένας από τους πιο ένθερμους αντιπάλους του Πούτιν, πυροβολήθηκε τέσσερις φορές στην πλάτη καθώς επέστρεφε στο σπίτι του από ένα εστιατόριο στο Κρεμλίνο το 2015. Ήταν μόλις 55 ετών.

Φιλελεύθερος βουλευτής στην αρχή της προεδρίας του Πούτιν, ο Νεμτσόφ βοήθησε να ηγηθεί διαμαρτυριών κατά της επιστροφής του Πούτιν στην προεδρία το 2012, ενώ στη συνέχεια αντιτάχθηκε σθεναρά στην πολιτική της χώρας του έναντι της Ουκρανίας το 2014.

Τη στιγμή της δολοφονίας του, ο ίδιος και οι συνεργάτες συνέτασσαν μια έκθεση που περιείχε λεπτομερή στοιχεία για την έκταση της παρέμβασης της Μόσχας στη γειτονική χώρα.

Μιχαήλ Λέσιν – Νοέμβριος 2015

Ο Ρώσος υπουργός Τύπου Μιχαήλ Λέσιν βρέθηκε νεκρός από τραύμα στο κεφάλι σε δωμάτιο ξενοδοχείου στην Ουάσιγκτον, τον Νοέμβριο του 2015.

Ο Λέσιν, ο οποίος ίδρυσε το αγγλόφωνο τηλεοπτικό δίκτυο Russia Today (RT), σκεφτόταν να συνάψει συμφωνία με το FBI για να προστατευτεί από κατηγορίες διαφθοράς πριν από το θάνατό του, σύμφωνα με το Daily Beast.

Για χρόνια, ο Λέσιν βρισκόταν στο επίκεντρο της πολιτικής ζωής στη Ρωσία και θα ήξερε πολλά για την εσωτερική λειτουργία των πλουσίων και των ισχυρών.

Πάβελ Αντοφ – Δεκέμβριος 2022

Τον Δεκέμβριο του 2022, ο Ρώσος μεγιστάνας φέρεται να έπεσε από ένα παράθυρο ξενοδοχείου στη Rayagada της Ινδίας, 25 Δεκεμβρίου μετά τα 65α γενέθλιά του.

Ο πολιτικός και εκατομμυριούχος είχε επικρίνει τον πόλεμο του Πούτιν με την Ουκρανία στο WhatsApp μετά από μια πυραυλική επίθεση στο Κίεβο, αλλά γρήγορα διέγραψε το μήνυμα και ισχυρίστηκε ότι το έγραψε κάποιος άλλος, ανέφερε το BBC.

«Ο συνάδελφός μας, ένας επιτυχημένος επιχειρηματίας, φιλάνθρωπος Πάβελ Αντόφ πέθανε», δήλωσε ο αντιπρόεδρος του περιφερειακού κοινοβουλίου Βιάτσεσλαβ Καρτούχιν στο κανάλι του στο Telegram, μετέδωσε το ρωσικό μέσο ενημέρωσης TASS. «Εκ μέρους των βουλευτών της παράταξης Ενωμένη Ρωσία, εκφράζω τα βαθιά μου συλλυπητήρια στους συγγενείς και τους φίλους».

Ραβίλ Μαγκάνοφ – Σεπτέμβριος 2022

Ο πρόεδρος της Ραβίλ Μαγκάνοφ είχε ασκήσει ανοιχτά κριτική για την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, ανέφερε το CNBC. Λίγο μετά την έναρξη του πολέμου, η εταιρεία πετρελαίου ζήτησε «τον συντομότερο τερματισμό της ένοπλης σύγκρουσης», σύμφωνα με την έκθεση.

Ο Μαγκάνοφ, πέθανε πέφτοντας από το παράθυρο ενός νοσοκομείου της Μόσχας τον Σεπτέμβριο του 2022, ανέφερε το πρακτορείο.

Νταν Ράποπορτ – Αύγουστος 2022

Ο επιχειρηματίας Ράποπορτ καταδίκασε δημόσια τον πόλεμο Ρωσίας-Ουκρανίας στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης πολλές φορές και τόνισε την υποστήριξή του στην Ουκρανία, ανέφερε η Daily Beast.

Βρέθηκε νεκρός μπροστά από μια πολυκατοικία στην Ουάσιγκτον, τον Αύγουστο του 2022, σύμφωνα με την έκθεση. Η αστυνομία είπε ότι είχε άδεια οδήγησης από τη Φλόριντα, μαύρο καπέλο, κάτι παραπάνω από 2.500 δολάρια και πορτοκαλί σαγιονάρες όταν τον βρήκαν.

Μπόρις Μπερεζόφσκι – Μάρτιος 2023

Ο Μπόρις Μπερεζόφσκι ήταν ένας Ρώσος ολιγάρχης που κατέφυγε στη Βρετανία μετά τη διαμάχη με τον Πούτιν. Κατά τη διάρκεια της εξορίας του απείλησε να ρίξει τον Πούτιν με τη βία. Βρέθηκε νεκρός στο σπίτι του στο Μπερκσάιρ τον Μάρτιο του 2013 και φέρεται να αυτοκτόνησε, αν και η υπόθεση είναι ανοιχτή.

Ο Μπερεζόφσκι βρέθηκε νεκρός μέσα σε ένα κλειδωμένο μπάνιο με έναν δεσμό στο λαιμό του. Ο ιατροδικαστής δεν μπορούσε να εξηγήσει πώς πέθανε. Η βρετανική αστυνομία είχε, σε πολλές περιπτώσεις, ερευνήσει υποτιθέμενες απόπειρες δολοφονίας εναντίον του.

Γεβγένι Πριγκόζιν – 23 Αυγούστου 2023

Τελευταίος -και πιο γνωστός από όλους- είναι ο Γεβγένι Πριγκόζιν, ο επικεφαλής της ομάδας μισθοφόρων Wagner με στενούς δεσμούς με τον Πούτιν, ο οποίος πέθανε σε αεροπορικό δυστύχημα με κορυφαίους συνεργάτες του.

Παλιό σύμμαχος του Πούτιν, ο Πριγκόζιν ξεκίνησε μια αποτυχημένη ανταρσία στα τέλη Ιουνίου, δύο μήνες πριν από τον θάνατό του, που είπε ότι στόχευε τους στρατιωτικούς ηγέτες της Ρωσίας αλλά έφερε σε δύσκολη θέση τον Πούτιν και εξέθεσε τα όρια του ελέγχου του, κάνοντας έναν ηγέτη να θεωρείται ισχυρός και αξιόπιστος προστάτης του λαού φαίνονται αδύναμοι.

Με πληροφορίες από Radio Free Europe/Radio Liberty, Business Insider