Πώς η εμφάνιση του Μίκυ Μάους έσωσε τον Walt Disney από την καταστροφή και άλλαξε τον κινηματογράφο

Πρόσφατα, ένα κομμάτι της κινηματογραφικής ιστορίας πέρασε στο δημόσιο κτήμα. Η Disney έχασε την προστασία των πνευματικών δικαιωμάτων της μικρού μήκους ταινίας κινουμένων σχεδίων Steamboat Willie του 1928, με την αρχική εκδοχή του πιο εμβληματικού χαρακτήρα της, του Μίκυ Μάους.

Η μικρού μήκους ταινία κινουμένων σχεδίων δεν σηματοδότησε μόνο το ντεμπούτο ενός παγκόσμιου πολιτιστικού ειδώλου, αλλά έθεσε το δρόμο για ολόκληρη την αυτοκρατορία του Walt Disney και αποτέλεσε κομβική στιγμή στην ανάπτυξη του κινηματογράφου, εισάγοντας τον συγχρονισμένο ήχο στα κινούμενα σχέδια.

Δείτε το βίντεο 

Μια πραγματικά μεγάλη στιγμή

Την εποχή που κυκλοφόρησε, η Disney βρισκόταν αντιμέτωπη με την καταστροφή. Είχε μόλις χάσει τα δικαιώματα της δημοφιλούς δημιουργίας του, Oswald the Lucky Rabbit, και το μεγαλύτερο μέρος του προσωπικού του είχε απομακρυνθεί σε μια εταιρική διαμάχη.

Απογοητευμένος και χωρίς χρήματα, ο Ντίσνεϊ έβαλε τους εμψυχωτές του Ub Iwerks και Les Clark να επεξεργαστούν μια ιδέα που είχε στο πίσω μέρος του μυαλού του, ένα συμπαθητικό ποντίκι που περιπλανιέται μέσα από μια σειρά κωμικών περιπετειών. Το ποντίκι αρχικά βαφτίστηκε Μόρτιμερ, μέχρι που η γυναίκα του Ντίσνεϊ τον έπεισε να το αλλάξει σε «Μίκυ», που ακούγεται λιγότερο πομπώδες.

Ο Ντίσνεϊ δεν μπορούσε να πείσει έναν διανομέα να κυκλοφορήσει τα δύο πρώτα βωβά κινούμενα σχέδια του Μίκυ Μάους που γύρισαν, αλλά τότε του ήρθε μια ιδέα

Photo: Wikimedia Commons

Τρέλα με τα ζώα

Ο Ντίσνεϊ ήταν από καιρό γοητευμένος από τα ζώα, σε βαθμό που έστειλε τους καλλιτέχνες του σε μαθήματα ανατομίας ζώων πριν από τη δημιουργία του Μπάμπι του ελαφιού (1942), το οποίο περιγράφει σε αυτό το αποκλειστικό απόσπασμα του BBC από το 1959. «Η ανατομία των ζώων δεν διδάσκεται σωστά στις καλλιτεχνικές σχολές, οπότε ξεκίνησα ένα ειδικό μάθημα», λέει. «Έφερα ζώα στο στούντιο, στα μαθήματα τέχνης. Αντί για ζωντανά μοντέλα, είχαμε μοντέλα ζώων».

Ο Ντίσνεϊ δεν μπορούσε να πείσει έναν διανομέα να κυκλοφορήσει τα δύο πρώτα βωβά κινούμενα σχέδια του Μίκυ Μάους που γύρισαν, αλλά τότε του ήρθε μια ιδέα. Εμπνευσμένος από μια ταινία με συγχρονισμένους διαλόγους που είχε κατακλύσει τις ΗΠΑ το 1927, το The Jazz Singer, αποφάσισε να δημιουργήσει ένα κινούμενο σχέδιο όπου η δράση στην οθόνη συγχρονιζόταν περίτεχνα με μια μουσική επένδυση και ηχητικά εφέ.

Η επιτυχία του Steamboat Willie εγκαινίασε μια νέα εποχή στην αφήγηση ιστοριών κινουμένων σχεδίων

Photo: Wikimedia Commons

Μια νέα εποχή

Το Steamboat Willie έκανε πρεμιέρα στη Νέα Υόρκη και το άψογο πάντρεμα ήχου και εικόνας έκανε αμέσως αίσθηση: Σύντομα άρχισαν να δημοσιεύονται διθυραμβικές κριτικές στον Τύπο και ο κόσμος συνέρρεε για να το δει. Η πρωτοποριακή αφήγηση κινουμένων σχεδίων ενθουσίασε το κοινό, με τους θεατές του κινηματογράφου να ζητούν συχνά από τον χειριστή προβολέα να καθυστερήσει την έναρξη της ταινίας μεγάλου μήκους, ώστε να μπορέσουν να ξαναδούν το Steamboat Willie. Η Disney εκμεταλλεύτηκε γρήγορα τη δημοτικότητα του χαρακτήρα με περισσότερες περιπέτειες, με τον ίδιο τον Γουόλτ να δίνει τη φωνή του Μίκυ.

Η επιτυχία του Steamboat Willie εγκαινίασε μια νέα εποχή στην αφήγηση ιστοριών κινουμένων σχεδίων. Έθεσε τις βάσεις για την κυριαρχία του Walt Disney στο μέσο, η οποία θα έφερνε τον Disney να δημιουργεί τη βραβευμένη με Όσκαρ Χιονάτη και τους επτά νάνους το 1937.

Όταν ήρθε η ώρα να φτιάξει τον Μπάμπι πέντε χρόνια αργότερα, εκτός από το να φέρει ζωντανά ζώα στο στούντιο, ήθελε να δει και ζώα στη φύση.

Photo: Wikimedia Commons

Τα ελεύθερα ζώα

«Διαπίστωσα ότι τα ζώα σε αιχμαλωσία δεν είναι ο εαυτός τους. Αυτό που βλέπετε από ένα ζώο σε έναν ζωολογικό κήπο δεν είναι αυτό που είναι στην πραγματικότητα το ζώο όταν βρίσκεται εκεί έξω στην ίδια τη φύση» δήλωσε σε συνέντευξή του στο BBC το 1959.

«Έτσι, έστειλα συνεργεία με κάμερες στην άγρια φύση, για να καταγράψω τι κάνει στην πραγματικότητα ένα ζώο στον τρόπο ζωής του. Και από το φιλμ που έφερα για να μελετήσουν οι καλλιτέχνες, συνειδητοποίησα ότι υπήρχε μια μεγάλη ιστορία εκεί που δεν είχε ειπωθεί ποτέ».

Εμπνευσμένος, ξεκίνησε ένα φιλόδοξο σχέδιο, το True-Life Adventures, μια σειρά ντοκιμαντέρ που προσφέρει μια συναρπαστική ματιά στη ζωή των ζώων στην άγρια φύση. Όπως και με τα κινούμενα σχέδιά του, η ομάδα κινηματογραφιστών του Disney ξεπέρασε τα όρια της τεχνολογίας και της καινοτομίας. Το στούντιο ήταν πρωτοπόρο στη χρήση φακών μεγάλης εμβέλειας και υποβρύχιων καμερών, επιτρέποντας στους θεατές να δουν τη συμπεριφορά της άγριας ζωής και την περίπλοκη αλληλεπίδραση των οικοσυστημάτων με πρωτοφανή λεπτομέρεια.

Όλα ξεκίνησαν από ένα ποντίκι

Η σειρά, η οποία ισορροπούσε προσεκτικά ανάμεσα στην εκπαιδευτική και τη συναρπαστική αφήγηση, κέρδισε πολλά βραβεία Όσκαρ, συμπεριλαμβανομένου του πρώτου Όσκαρ καλύτερου ντοκιμαντέρ για την ταινία The Living Desert το 1954.

«Τα τελευταία χρόνια, επιχειρήσαμε να εισέλθουμε σε πολλούς διαφορετικούς τομείς», δήλωσε ο Disney, αναλογιζόμενος την επεκτεινόμενη αυτοκρατορία του. «Ελπίζω μόνο να μην ξεχάσουμε ένα πράγμα, ότι όλα ξεκίνησαν με ένα ποντίκι».

*Με στοιχεία από bbc.com