Ονόματα, ίντριγκες και συμμαχίες στις Βρυξέλλες

Η ανακοίνωση της παραίτησης του Σαρλ Μισέλ από τη θέση του επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, οι επικείμενες αλλαγές στις κορυφαίες θέσεις των ευρωθεσμών και η διαφαινόμενη άνοδος της Ακροδεξιάς ξυπνούν φόβους στην Ευρώπη των 27. Οι οποίοι εντείνονται επικίνδυνα καθώς μπήκαμε σε μια χρονιά με πολλαπλές διεθνείς προκλήσεις (και ασυμφωνία για την αντιμετώπισή τους), την επικείμενη αλλαγή ηγεσίας στο ΝΑΤΟ και κρίσιμες εκλογικές μάχες στην ΕΕ και τις ΗΠΑ.

Με τους αναλυτές να προειδοποιούν, λοιπόν, ότι τη φετινή χρονιά ίσως καταστεί σαφές ότι η ΕΕ θα περάσει φουρτούνες, η πρώτη πολιτική μάχη που θα δοθεί ήταν κι εντελώς… αχρείαστη, καθώς ουδείς υπολόγιζε πως θα πρέπει να ασχοληθεί με την αντικατάσταση του Μισέλ νωρίτερα από τον Νοέμβριο. Ο πρώην πρωθυπουργός του Βελγίου και επικεφαλής του Συμβουλίου σχεδιάζει να πολιτευτεί στις ευρωεκλογές τον Ιούνιο και, εφόσον εκλεγεί, θα πρέπει να μετακομίσει σε άλλο γραφείο στις Βρυξέλλες ως τα μέσα του Ιούλη.

Η απειλή του Ορμπαν

Το πρόβλημα; Εάν, στο μεταξύ, η πλειοψηφία των ηγετών των 27 κρατών – μελών δεν έχει καταλήξει σε αντικαταστάτη, σύμφωνα με το άρθρο 2 παρ. 4 του κανονισμού λειτουργίας του Συμβουλίου, τη θέση του θα καταλάβει ο ηγέτης της χώρας που θα έχει το εξάμηνο εκείνο την κυλιόμενη προεδρία της ΕΕ. Δηλαδή, ο ούγγρος πρωθυπουργός Βίκτορ Ορμπαν. Κι αυτό, από κάθε άποψη, είναι όσο χάλια ακούγεται.

Ο επικεφαλής του Συμβουλίου, εκτός από «μουσαφίρης» κάθε Συνόδου Κορυφής, έχει τον κρίσιμο και άκρως πολιτικό ρόλο του διαμεσολαβητή ανάμεσα στους 27 ηγέτες αλλά και μεταξύ του Συμβουλίου και του Ευρωκοινοβουλίου ή/και της Κομισιόν. Ο Μισέλ είχε ήδη δεχθεί μπόλικη κριτική για τους χειρισμούς του και τις δυσλειτουργίες που προκαλούσε η κακή του σχέση με την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. Αλλά αυτά θα είναι αστείες αναμνήσεις αν τον αντικαταστήσει ο Ορμπαν που θα μπορεί, επιτέλους, να κάνει πραγματικότητα τη φαντασίωσή του να δει την ΕΕ μαλλιά κουβάρια, να επηρεάσει το ποιος θα αναλάβει τις υπόλοιπες κορυφαίες θέσεις των ευρωθεσμών και να μπλοκάρει σημαντικές αποφάσεις.

Μαλλιά κουβάρια

Πρέπει δε να λάβει κανείς υπόψη του ότι οι δημοσκοπήσεις για τις επικείμενες ευρωεκλογές προμηνύουν αύξηση των εδρών που θα καταλάβουν οι φίλοι του στις δύο ακροδεξιές και ευρωσκεπτικιστικές ευρωομάδες, τις Identity and Democracy (ID – Ταυτότητα και Δημοκρατία) και European Conservatives and Reformists (ECR – Ευρωπαίοι Συντηρητικοί και Μεταρρυθμιστές). Μάλιστα, σε δημοσκόπηση του Europe Elects τον Δεκέμβριο, οι δύο αυτές ευρωομάδες μαζί ισοφάριζαν τις έδρες του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος.

Αντιμέτωποι, λοιπόν, με τις συνέπειες του να έχεις τον Ορμπαν και τους ομοϊδεάτες του ως ισότιμα μέλη της ευρωπαϊκής οικογένειας, οι υπόλοιποι 26 ηγέτες θα πρέπει, ως τα τέλη του Ιουνίου το αργότερο, να έχουν εξασφαλίσει με πολιτική συμφωνία την εκλογή άλλου προέδρου του Συμβουλίου. Το φετινό πρόγραμμα προβλέπει, άλλωστε, δύο συναντήσεις τους μετά τις ευρωκάλπες, στις 17 και στις 27-28 Ιουνίου, για τις συζητήσεις για την επόμενη σύνθεση της Κομισιόν και άλλα αξιώματα.

Πολύ νωρίς για προβλέψεις

Απομένουν έξι μήνες ως τότε και άρα είναι πολύ νωρίς για ασφαλείς προβλέψεις. Οχι, όμως, και για προτάσεις που ήδη συζητιούνται στους διαδρόμους των Βρυξελλών. Μερικές από τις σοβαρότερες σκέψεις που έχουν ακουστεί αφορούν τον πρώην πρωθυπουργό και νυν υπουργό Εξωτερικών του Λουξεμβούργου, τον έμπειρο και αγαπητό Ξαβιέ Μπετέλ, και δύο γυναίκες, την Εσθονή πρωθυπουργό Κάγια Κάλας και τη Δανή Μέτε Φρεντέρικσεν.

Υπάρχουν και οι προτάσεις… τοπικού ενδιαφέροντος. Οι Πορτογάλοι ρίχνουν στη σεναριολογία το όνομα του Αντόνιο Κόστα, οι Βέλγοι του Αλεξάντερ ντε Κρου, οι Ισπανοί του Πέδρο Σάντσεθ, οι Ιρλανδοί του Πασκάλ Ντόναχιου και του Λίο Βαράντκαρ και μερικοί Ελληνες έχουν αρχίσει ήδη να παίζουν με τη φημολογία για τον Κυριάκο Μητσοτάκη ή ακόμη και τον Αλέξη Τσίπρα. Πέρα από τα ονόματα, πάντως, το σενάριο να εκπροσωπηθεί ο ευρωπαϊκός Νότος, σε μια θέση που ως τώρα πήγαινε στον Βορρά, είναι ισχυρό.

Η λύση ανάγκης

Ως μια ενδεχόμενη λύση ανάγκης προβάλλεται και το σενάριο να αναλάβει τον ρόλο η επικεφαλής της Κομισιόν, Φον ντερ Λάιεν, έστω και για λίγους μήνες. Δεν έχει πολλούς φαν. Περισσότεροι είναι οι νοσταλγοί της Ανγκελα «Mrs Europe» Μέρκελ, που διερωτώνται μήπως πρέπει να ερωτηθεί κι αυτή αν θα ήταν διαθέσιμη.

Υπάρχει, όμως, και «Mr Europe» – για όποιον πιστεύει στους τίτλους. Κι από τα ονόματα που έχουν πέσει στο τραπέζι είναι, αυτή τη στιγμή, μάλλον το πιο ενδιαφέρον. Ο πρώην ιταλός πρωθυπουργός κι ο πιο πολιτικός επικεφαλής της ΕΚΤ στην ιστορία της, ο Μάριο Ντράγκι, ο επονομαζόμενος και «σούπερ Μάριο» ή και «σωτήρας του ευρώ». Οπως αποκάλυψε πρώτος ο επικεφαλής του γραφείου των «Financial Times» στις Βρυξέλλες, Χένρι Φόι, ευρωπαίοι αξιωματούχοι αναφέρουν τον Ντράγκι ως το πρόσωπο που έχει όλο το πολιτικό και προσωπικό βάρος όχι μόνο να λύσει το άμεσο πρόβλημα, αλλά και να διαπρέψει σε μια θέση που τείνει να γίνει όλο και πιο περίπλοκη.

Με δύο πολέμους, μάλιστα, στο προσκήνιο, τις συνεχιζόμενες ρωσικές επιθέσεις στην Ουκρανία και τη σύγκρουση Ισραήλ – Χαμάς, γίνεται ακόμη πιο κρίσιμη και η αλλαγή ηγεσίας στο ΝΑΤΟ, με την επικείμενη αποχώρηση του Γενς Στόλτενμπεργκ. Ο πρώην πρωθυπουργός της Ολλανδίας Μαρκ Ρούτε είναι, αυτή τη στιγμή, ο πρώτος στα «στοιχήματα» για την κορυφαία θέση της ευρωατλαντικής συμμαχίας, ενώ το σενάριο μιας γυναίκας αρχηγού (για πρώτη φορά) παίζει πάντοτε δυνατά, με την Εσθονή Κάγια Κάλας να ακούγεται ως υποψήφια και γι’ αυτή τη θέση.

Premium έκδοση ΤΑ ΝΕΑ