Μπορεί η Νίκι Χέιλι να βάλει φρένο στον Τραμπ;

Ο Ντόναλντ Τραμπ παραμένει το αδιαφιλονίκητο φαβορί για το προεδρικό χρίσμα των Ρεπουμπλικάνων, όμως η Νίκι Χέιλι σημειώνει άνοδο στις δημοσκοπήσεις. Μήπως από αγκάθι στο πλευρό του καταφέρει να γίνει σφαίρα στο στήθος του, είναι το ερώτημα που θέτουν ολοένα και περισσότεροι αναλυτές από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού.

Ένα χιονισμένο πρωινό στην προαναφερόμενη πολιτεία, μερικά 24ωρα πριν από την έναρξη των προκριματικών εκλογών για το χρίσμα του Ρεπουμπλικανικού κόμματος, σε μια ιρλανδική παμπ, η Χέιλι μίλησε για 13 λεπτά στους θαμώνες της για τις περικοπές δαπανών, την εκπαιδευτική μεταρρύθμιση και την ασφάλεια των νότιων συνόρων.

Ο πυρήνας του λόγου της ήταν ότι μια επικράτηση της -με το βλέμμα πάντα στραμμένο στη μεγάλη προεδρική κούρσα του επόμενου Νοεμβρίου- θα σήμανε μια επιστροφή στην κανονικότητα, μια εναλλακτική λύση χωρίς δράματα απέναντι στο φαβορί Τραμπ.

Κερδίζει την προσοχή

«Δεν το θέλετε και πάλι αυτό, έτσι δεν είναι; Γιατί θα μπορούσαμε να το έχουμε ξανά», τους είπε χαρακτηριστικά. Η προειδοποίηση αυτή κέρδισε το πιο δυνατό χειροκρότημα από τους περίπου εκατό ψηφοφόρους που αψήφησαν τους παγωμένους δρόμους για να ακούσουν την Χέιλι να μιλάει στο Γουάκι, στην άκρη της πρωτεύουσας της πολιτείας Ντε Μόιν.

Έντεκα μήνες μετά την ανακοίνωση της υποψηφιότητάς της, η 51χρονη πρώτη γυναίκα και πρώτη μη-λευκή που ηγήθηκε της Νότιας Καρολίνας, φαίνεται πως έχει αρχίσει επιτέλους να κερδίζει την προσοχή των Αμερικανών ψηφοφόρων, γράφει το BBC.

US election 2024: Can Nikki Haley really stop Donald Trump? https://t.co/dU6VKrJp4V

— World News (@worldnews134) January 12, 2024

Προσερχόμενη στις εκλογές της Αϊόβα τη Δευτέρα, την πρώτη αναμέτρηση στις προκριματικές των Ρεπουμπλικάνων, η πρώην κυβερνήτης της Νότιας Καρολίνας έχει πετύχει μια σειρά από σημαντικές νίκες σε εύστοχη χρονική συγκυρία, κερδίζοντας χρηματοδότες με βαθιές τσέπες, συγκεντρώνοντας την υποστήριξη ολοένα και περισσότερων πολιτών και ανεβαίνοντας σταθερά στις δημοσκοπήσεις.

«Λαμπρή πόλη στο λόφο»

«Είναι ελκυστική, είναι έξυπνη, είναι ευχάριστη και νομίζω ότι έχει ένα όραμα για το πού πρέπει να βρισκόμαστε σε 10 χρόνια από τώρα», δήλωσε χαρακτηριστικά για την Χέιλι, ο Νταγκ Στάουτ, αφού παρακολούθησε την ομιλία της την περασμένη Τρίτη. Το όραμα της για το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα ήταν τύπου μια «λαμπρή πόλη στο λόφο», ακριβώς «αυτό με το οποίο μεγάλωσα», εξήγησε ο ίδιος.

Το πρόβλημα είναι ότι για την ώρα ωστόσο, δεν φαίνεται να πιστεύουν αρκετοί ψηφοφόροι σε αυτό το όραμα, αφού οι περισσότερες δημοσκοπήσεις, συμπεριλαμβανομένων αυτών που αφορούν την Αϊόβα, δείχνουν ότι ο Αμερικανός πρώην πρόεδρος διατηρεί προβάδισμα περίπου 30 μονάδων. Σύμφωνα με τους αναλυτές το ατυχές με τη Νίκι Χέιλι είναι ότι διεξάγει μια εκστρατεία για τη λάθος εποχή της πολιτικής των Ρεπουμπλικάνων. Αυτό σημαίνει ότι η υποψηφιότητά της αγνοεί την πραγματικότητα του σύγχρονου ρεπουμπλικανικού κόμματος, του οποίου η βάση έχει στραφεί σχεδόν ολοκληρωτικά προς τον Τραμπ, οπότε ο φιλικός προς το κατεστημένο συντηρητισμός που προτάσσει η Χέιλι να είναι απλά εκτός τόπου και χρόνου.

«Η καμπάνια της Χέιλι αντιπροσωπεύει μια παρανόηση του πού βρίσκεται η βάση και τι θέλει η βάση», σχολίασε σχετικά ο Γκάνερ Ρέιμερ, πολιτικός διευθυντής του Republican Accountability Project. «Σε όσους θέλουν πίσω το παλιό Ρεπουμπλικανικό κόμμα, η Χέιλι προσφέρει μια πολύ ελκυστική υποψηφιότητα. Αλλά δεν υπάρχουν αρκετοί Ρεπουμπλικάνοι εκεί έξω που επιθυμούν μια τέτοια εξέλιξη», πρόσθεσε.

Εναλλακτική λύση

Οπότε, ποιο ακριβώς είναι το σχέδιό της; Οι σύμμαχοι της Χέιλι επιμένουν τόσο ιδιωτικά όσο και δημόσια ότι παίζει για να κερδίσει. Επιχειρηματολογούν ότι καθώς το πεδίο στενεύει και η Χέιλι γίνεται η σαφής εναλλακτική λύση στον Τραμπ, θα τραβήξει μπροστά, με ώθηση τους μετριοπαθείς και το αυξανόμενο τμήμα των Ρεπουμπλικάνων ψηφοφόρων που έχουν κουραστεί από τον πρώην πρόεδρο ή ανησυχούν για τις πιθανότητές του στις γενικές εκλογές.

«Της αρέσει ο πλανήτης. Εμένα μου αρέσει πρώτα η Αμερική», λέει ο Τραμπ για τη Χέιλι, προκειμένου να πλήξει τις πιθανότητες της στις προκριματικές

Στην Αϊόβα, η Χέιλι φαίνεται έτοιμη να αποσπάσει τη δεύτερη θέση από τον κυβερνήτη της Φλόριντα Ρον ΝτεΣάντις. Σε ένα ντιμπέιτ μεταξύ τους το βράδυ της Τετάρτης, η Χέιλι προσπάθησε να παρουσιάσει τον εαυτό της ως τον μοναδικό αντίπαλο του Τραμπ. «Μακάρι ο Ντόναλντ Τραμπ να βρισκόταν σε αυτή τη σκηνή. Αυτός είναι ο αντίπαλός μου», δήλωσε χαρακτηριστικά.

Συνεργάτες της προεκλογικής εκστρατείας της δήλωσαν στο BBC ότι ο στόχος της Χέιλι στην Αϊόβα είναι απλός: να αποκτήσει την απαιτούμενη δυναμική για τη συνέχεια. Μια ισχυρή εμφάνιση, είπαν, θα τη μεταφέρει στο Νιου Χάμσαϊρ -όπου οι δημοσκοπήσεις με τον Τραμπ είναι πολύ πιο κοντά- και στη συνέχεια στη Νότια Καρολίνα, την πολιτεία καταγωγής της.

Πόρτα-πόρτα

Το δίχως άλλο η Χέιλι μπορεί να βοηθηθεί από την ξαφνική αποχώρηση του υποψηφίου κατά του Τραμπ, Κρις Κρίστι, ο οποίος ανέστειλε την εκστρατεία του αυτή την εβδομάδα. Οι υποστηρικτές του πρώην κυβερνήτη του Νιου Τζέρσεϊ, σύμφωνα με έρευνες, είναι πιθανότερο να βρεθούν στο πλευρό της. Ατυχής, ωστόσο, ήταν η στιγμή που ο ίδιος πιάστηκε να λέει ότι θα την «κάψει» -μάλλον- ο Τραμπ.

Βετεράνοι αναλυτές των αμερικανικών εκλογών, πάντως, αντιτείνουν ότι η Χέιλι έχει την ικανότητα να αψηφά τις προσδοκίες. «Αν κοιτάξετε την καριέρα της, πολλοί άνθρωποι την έχουν υποτιμήσει και πολλοί άνθρωποι έχουν κάνει λάθος», δήλωσε ο Ράντι Κόβινγκτον, δημοσιογράφος από τη Νότια Καρολίνα.

Η αλήθεια είναι ότι ακόμα και οι επικριτές της αναγνωρίζουν ότι είναι μάστορας της «λιανικής» πολιτικής, δηλαδή δεν θα διστάσει να πάει πόρτα-πόρτα για τη συγκέντρωση ψήφων και να δώσει περισσότερες χειραψίες από αυτές που έδωσε για να ανέλθει στο πολιτειακό κοινοβούλιο το 2005. Κατέπληξε, άλλωστε, το ίδιο της το κόμμα στις προκριματικές εκλογές όταν ανέτρεψε τον Λάρι Κουν, το μακροβιότερο τότε μέλος της Βουλής. Εκείνη την εποχή, η Χέιλι δεν είχε καμία πολιτική εμπειρία και εργαζόταν ως λογίστρια στο κατάστημα ρούχων της οικογένειάς της.

Λογίστρια και πολιτικός

Σχεδόν 20 χρόνια αργότερα, η εκπρόσωπος της πολιτείας που έγινε κυβερνήτης και πρέσβειρα του ΟΗΕ εξακολουθεί να θέλει να συστήνεται πρώτα ως λογίστρια και μετά ως πολιτικός. Επισημαίνει, πάντα, ότι είναι μητέρα δύο παιδιών, σύζυγος ενός βετεράνου της μάχης και παιδί Ινδών μεταναστών, που μοναδικό στόχο της έχει να κάνει την οικογένειά της περήφανη. Σε τηλεοπτικές συζητήσεις, σε δημαρχεία και στην ύπαιθρο, η Χέιλι δεν αμελεί να κάνει παύσεις στη μέση της ομιλίας της για να προσφέρει ένα χαμόγελο και να έχει μια αληθινή οπτική επαφή με τον κόσμο που την παρακολουθεί. Είναι μια απλή Αμερικανίδα που εργάζεται σκληρά για την ψήφο τους, είναι το σαφές μήνυμα της.

«Nικάω τον Μπάιντεν κατά 17 μονάδες», λέει η Χέιλι στους υποστηρικτές της. Αρκεί να προσπεράσει τον σκόπελο του Τραμπ

«Συνδέεται, έχει τον παράγοντα Χ», σχολίασε ο Ντέιβιντ Γουίλκινς, πρώην πρόεδρος της Βουλής της Νότιας Καρολίνας, εκτιμώντας ότι «όσο περισσότεροι άνθρωποι την γνωρίζουν, τόσο μεγαλύτερη υποστήριξη θα έχει, είναι τόσο απλό».

Η εκστρατεία της Χέιλι συχνά μοιάζει να είναι βγαλμένη από το 2012, έχει δηλαδή περισσότερο συμβιβασμό και πραγματισμό, λιγότερα παράπονα και θεωρίες συνωμοσίας. Είναι ακραιφνώς συντηρητική, αλλά μιλάει με διάφορες «αποχρώσεις» σε καυτά θέματα όπως η άμβλωση και η μετανάστευση και είναι λιγότερο πρόθυμη να εμπλακεί στους πολιτιστικούς πολέμους της χώρας.

Αναμονή στα παρασκήνια

Οι δημοσκοπήσεις, πάντως, δείχνουν ότι η μετρημένη προσέγγιση της Χέιλι θα μπορούσε να την μετατρέψει στον πιο τρομερό αντίπαλο του προέδρου Τζο Μπάιντεν στις γενικές εκλογές του Νοεμβρίου. «Ο Τραμπ είναι στήθος με στήθος με τον Μπάιντεν σε μια καλή μέρα», δήλωσε η ίδια αυτή την εβδομάδα, πριν επικαλεστεί δημοσκόπηση της Wall Street Journal από τα τέλη του περασμένου έτους, που έδειχνε ότι «νικάω τον Μπάιντεν κατά 17 μονάδες» με τα δικά της λόγια.

Σε κάθε περίπτωση πρέπει πρώτα να ξεπεράσει τον σκόπελο του Τραμπ και αυτό δεν είναι εύκολος στόχος. Όπως γράφει το βρετανικό δημοσίευμα πρέπει να απευθυνθεί σε δύο πολύ διαφορετικές ομάδες Ρεπουμπλικάνων: στους Τραμπ «με τίποτα» που απεχθάνονται τον πρώην πρόεδρο, καθώς και σε εκείνους που εξακολουθούν να τον συμπαθούν αλλά ανησυχούν ότι θα χάσει από την Μπάιντεν. Με απλά λόγια πρέπει να αποστασιοποιηθεί από αυτόν, χωρίς όμως να αποξενώσει τους υποστηρικτές του, οι οποίοι ίσως μπορεί και να πειστούν να υποστηρίξουν κάποιον άλλον.

Κι ενώ εκείνη προσπαθεί να κάνει ακριβώς αυτό, λέγοντας ότι «ήταν ο σωστός πρόεδρος για την κατάλληλη εποχή», εκείνος δεν της χαρίζεται δηλώνοντας ότι «της αρέσει ο πλανήτης. Εμένα μου αρέσει πρώτα η Αμερική». Η κούρσα των Ρεπουμπλικάνων δεν θα κριθεί αυτόν τον μήνα. Ωστόσο οι αναμετρήσεις σε Αϊόβα και Νιου Χάμσαϊρ θα αποτελέσουν το πρώτο τεστ για το αν η δύναμη του Τραμπ είναι τόσο ισχυρή όσο δείχνουν οι δημοσκοπήσεις. Εάν όχι, η Χέιλι θα περιμένει στα παρασκήνια.