Νέο κεφάλαιο στη μεταναστευτική πολιτική της Ευρώπης

Mε ένα σπριντ λίγο πριν από την εκπνοή του 2023 η Ισπανική Προεδρία του Συμβουλίου και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δείχνουν στην πράξη τη βούληση για νέα εργαλεία στην διαχείριση του μεταναστευτικού.

Η αντιμετώπιση καταστάσεων κρίσης, η εργαλειοποίηση μεταναστών και αιτούντων άσυλο και ταχύτερη εξέταση των αιτήσεων ασύλου είναι μεταξύ των βασικών σημείων της πολιτικής συμφωνίας για το Σύμφωνο για το Μεταναστευτικό και το Άσυλο.

Τι προβλέπει ο νέος κανονισμός

Ειδικότερα, ο νέος κανονισμός για τη διαχείριση του ασύλου και της μετανάστευσης προβλέπει υποχρεωτική αλληλεγγύη για τις χώρες της ΕΕ που αναγνωρίζονται ως χώρες που υφίστανται μεταναστευτικές πιέσεις, επιτρέποντας στα άλλα κράτη μέλη να επιλέξουν μεταξύ της μετεγκατάστασης αιτούντων άσυλο στο έδαφός τους και οικονομικής συνεισφοράς.

Ελλάδα, Ιταλία, Μάλτα είναι μεταξύ των χωρών που συσπειρώνονται ως χώρες πρώτης γραμμής απέναντι στην Ολλανδία και άλλους ομοϊδεάτες που έδειξαν κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων ότι δυσκολεύονται να αντιληφθούν το βάρος αυτών των κρατών.

Μηχανισμός διασφάλισης της αλληλεγγύης

Για «μία συμφωνία στην οποία η Ελλάδα είχε πρωτοστατήσει, όπου λαμβάνονται υπόψη και οι εθνικές ιδιαιτερότητες αλλά και οι ιδιαιτερότητες όλων των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης που βρίσκονται στα εξωτερικά σύνορα. Μια σημαντική ευρωπαϊκή απάντηση στη μεγάλη εθνική προσπάθεια για την εφαρμογή μιας αυστηρής αλλά δίκαιης πολιτικής στο μεταναστευτικό ζήτημα» έκανε λόγο ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, στην εισαγωγική τοποθέτηση του στη συνεδρίαση του Υπουργικού Συμβουλίου

Παράλληλα, θα υπάρχει μηχανισμός για τη διασφάλιση της αλληλεγγύης και μέτρα ώστε να υποστηρίξει τα κράτη μέλη που αντιμετωπίζουν πρωτοφανείς εισροές υπηκόων τρίτων χωρών, ενώ ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην αντιμετώπιση της εργαλειοποίησης μεταναστών. Σύμφωνα με τον νέο κανονισμό ελέγχου διαλογής, όσοι δεν πληρούν τις προϋποθέσεις ώστε να εισέλθουν στην ΕΕ θα υπόκεινται σε διαδικασία προκαταρκτικού ελέγχου, συμπεριλαμβανομένης της ταυτοποίησης, της συλλογής βιομετρικών δεδομένων, ελέγχων υγείας και ασφάλειας, για έως και επτά ημέρες. Τονίζεται ότι θα ληφθούν υπόψη οι ειδικές ανάγκες των παιδιών και κάθε κράτος μέλος θα έχει έναν ανεξάρτητο μηχανισμό παρακολούθησης ώστε να διασφαλίζει τον σεβασμό στα θεμελιώδη δικαιώματα.

Ιστορική η νέα πολιτική συμφωνία για το μεταναστευτικό

Η συμφωνία δεν παύει να αποτελεί ορόσημο

Τι ανέφερε ο Μαργαρίτης Σχοινάς

«Νέο κεφάλαιο στη μεταναστευτική πολιτική της Ευρώπης ανοίγει η ιστορική συμφωνία για το Σύμφωνο για το Μεταναστευτικό και το Άσυλο» τόνισε ο Αντιπρόεδρος της Κομισιόν, Μαργαρίτης Σχοινάς και εστίασε στις αποτελεσματικές διαδικασίες που διασφαλίζονται καθώς και στην αποτελεσματική αλληλεγγύη.

Ανέφερε επίσης η πρόταση της Επιτροπής τον Σεπτέμβριο του 2020 ήρθε μερικές ημέρες μετά την πυρκαγιά στη Μόρια «το τελευταίο κεφάλαιο μιας Ευρώπης που θέλουμε να ξεχάσουμε σε σχέση με την πολιτική μετανάστευσης».

Σημειωτέον, ο Αντιπρόεδρος της Επιτροπής, σε συνέντευξη που είχε παραχωρήσει στο «Βήμα» στις 10 Δεκεμβερίου υπογράμμισε ότι η συμφωνία ήταν «θέμα εβδομάδων».

Τα επόμενα βήματα

Παρά το γεγονός ότι όπως σημειώνει η Πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν το «Σύμφωνο για τη Μετανάστευση και το Άσυλο διασφαλίζει ότι θα υπάρχει αποτελεσματική ευρωπαϊκή απάντηση στην ευρωπαϊκή πρόκληση του μεταναστευτικού», απομένουν τα τελευταία μέτρα πριν από τον τερματισμό που δεν αποκλείεται να απαιτήσουν ακόμη μεγαλύτερο κόπο και προσπάθεια μέχρι να μπορεί επισήμως να τεθεί σε εφαρμογή το νέο πλαίσιο.

Οι τεχνικές διεργασίες θα συνεχιστούν και μένει να φανεί πόσο εύκολα ή δύσκολα θα αντιμετωπιστούν τα αγκάθια που θα προκύψουν. Σε κάθε περίπτωση όμως η συμφωνία δεν παύει να αποτελεί ορόσημο και παρά το γεγονός ότι ακόμη και όταν τεθεί σε εφαρμογή δε θα λύνει ως δια μαγείας όλα τα προβλήματα, θα αποτελεί ένα πακέτο με σύγχρονα εργαλεία για την αντιμετώπιση των προκλήσεων.

Η ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου καλείται πλέον να ψηφίσει μετά την επίτευξη πολιτικής συμφωνίας με την τελική σφραγίδα να πρέπει να μπει από το Συμβούλιο.