Τώρα τα κατάλαβες όλα αυτά Ευκλείδη;

Άκουσα προσεκτικά αυτά που είπε χτες ο Ευκλείδης Τσακαλώτος.

Και ως προς αυτά που είπε για το σχεδόν δυστοπικό τοπίο που αντιμετωπίζουν τώρα στον ΣΥΡΙΖΑ, μετά την εκλογή του Στέφανου Κασσελάκη στην ηγεσία, μπορώ να καταλάβω πως αισθάνονται ότι έχουν να κάνουν με μία διαφορετική συνθήκη.

Μακρινή, όντως, από τις παραδόσεις και τις πρακτικές της αριστεράς.

Όμως, ο Ευκλείδης Τσακαλώτος δεν τοποθετήθηκε μόνο για όσα συμβαίνουν τώρα στο κόμμα του.

Έκανε και έναν απολογισμό της κατάστασης των τελευταίων χρόνων.

Και στάθηκε και στην περίοδο που ο ΣΥΡΙΖΑ είχε τη διακυβέρνηση της χώρας και πρωθυπουργός ήταν ο Αλέξης Τσίπρας.

Για να εστιάσει στα προβλήματα του κυβερνητισμού, αλλά και στον προβληματικό τρόπο που άσκησε εξουσία ο ΣΥΡΙΖΑ.

Μόνο που εδώ υπάρχει μια κρίσιμη μικρή λεπτομέρεια, που του διαφεύγει.

Ο Ευκλείδης Τσακαλώτος έχει τεράστιο μερίδιο ευθύνης για το πώς κυβέρνησε ο ΣΥΡΙΖΑ.

Μεγαλύτερο ίσως από κάθε άλλο υπουργό.

Για να το πω απλά: Ο ΣΥΡΙΖΑ έχασε τις εκλογές του 2019 για δύο λόγους.

Ο ένας ήταν η Συμφωνία των Πρεσπών. Όχι γιατί δεν ήταν αναγκαία και θεμιτή. Αλλά γιατί παίρνοντας ο ΣΥΡΙΖΑ την πρωτοβουλία, ήταν νομοτελειακό όλη η αντιπολίτευση να του επιτεθεί για λόγους πολιτικού καιροσκοπισμού, ενισχύοντας έτσι τα εθνικιστικά αντανακλαστικά στην κοινωνία.

Ο άλλος λόγος ήταν η οικονομία και το μείγμα των μέτρων που επιλέχθηκαν.

O ΣΥΡΙΖΑ κατηγορήθηκε ευρέως ότι με την οικονομική πολιτική του αφαίμαξε τη μεσαία τάξη και τους μικρομεσαίους.

Και αυτή την πολιτική κατεξοχήν τη διαχειρίστηκε και την εφάρμοσε ο Ευκλείδης Τσακαλώτος.

Που πήρε μάλιστα και τα εύσημα των ομολόγων του στην ΕΕ, απόδειξη, δεδομένων των τότε συσχετισμών, ότι εξάντλησε την αυστηρότητα.

Και μόνο ως ένα βαθμό ισχύει ότι ήταν μια πολιτική που ήταν αναγκαστική και την επέβαλε το Τρίτο Μνημόνιο, γιατί στην οικονομία υπάρχουν εναλλακτικές και το παιχνίδι συχνά κρίνεται σε λεπτές ισορροπίες, στον συνδυασμό μέτρων και επιλογών, στη σωστή στάθμιση.

Σε κάθε περίπτωση το 2018 βγήκαμε από τα μνημόνια. Υποτίθεται ότι ανακτήσαμε ξανά την κυριότητα της οικονομικής πολιτικής, έστω και με αυξημένη εποπτεία. Άλλωστε ο τρόπος που επέλεξε ο ΣΥΡΙΖΑ να βγούμε από τα μνημόνια, χωρίς προληπτική πιστωτική γραμμή, ήταν ακριβώς για να ανακτηθεί σε μεγαλύτερο βαθμό η οικονομική κυριαρχία.

Ο ίδιος ο ΣΥΡΙΖΑ μάλιστα πανηγύριζε για όλα αυτά.

Και τι έκανε τότε ο Ευκλείδης Τσακαλώτος;

Έφερε κάποια μέτρα που θα ανακούφιζαν κάπως τα στρώματα που είχαν πληγεί το προηγούμενο διάστημα; Στα οποία παρεμπιπτόντως ποτέ δεν εξηγήθηκε σωστά γιατί έπρεπε να βάλουν πλάτη και τι εξασφάλιζαν με τις θυσίες τους.

Άρχισε να χαράσσει έναν «οδικό χάρτη» για μια άλλη οικονομική πολιτική;

Πρότεινε μεταρρυθμίσεις που θα βελτίωναν την κατάσταση των λαϊκών στρωμάτων;

Η απάντηση είναι όχι.

Το βασικό που έκανε ήταν με συνέπεια να «χτίσει» το χρηματοδοτικό μαξιλάρι των 37 δισ. ευρώ, η αναγκαιότητα του οποίου δεν αμφισβητείται αλλά αυτό δεν ισχύει και για το το ύψος του.

Όμως και όταν βρέθηκε ο ΣΥΡΙΖΑ στην αντιπολίτευση, μετά το 2019, ποιες ήταν οι εναλλακτικές στρατηγικές που επεξεργάστηκε ο Ευκλείδης Τσακαλώτος;

Το διαφορετικό όραμα για το παραγωγικό μοντέλο και το υπόδειγμα ανάπτυξης που θα έκανε τα λαϊκά στρώματα να δείξουν ξανά εμπιστοσύνη στον ΣΥΡΙΖΑ; Είχα γράψει και τότε ότι το βασικό πρόβλημα είναι μάλλον ότι ο Τσακαλώτος δεν ακολουθεί τον μαρξισμό που πρεσβεύει.

Έστω και εάν αυτό σήμαινε να κινηθεί σε διαφορετική κατεύθυνση από την ηγεσία;

Υποστηρίζει τώρα ότι το κόμμα κινήθηκε περισσότερο προς το Κέντρο, αλλά αυτός πότε πρότεινε μια διαφορετική αριστερή πολιτική; Και αν την πρότεινε γιατί δεν φρόντισε να εισακουστεί, γιατί σε τελική ανάλυση δεν διαφοροποιήθηκε μόλις είδε αυτή την καταστροφική στροφή; Ερώτημα βέβαια που γεννάται για όλους όσοι τώρα, εκ των υστέρων, ασκούν ανάλογη κριτική.

Μιλά για πρόβλημα αξιοπιστίας, που το αποδίδει επί της ουσίας κυρίως στον Αλέξη Τσίπρα, όμως δεν παραδέχεται ότι ο ίδιος είναι σε μεγάλο βαθμό στην αφετηρία αυτού του προβλήματος αξιοπιστίας.

Προφανώς και ο Ευκλείδης Τσακαλώτος έχει κάθε λόγο τώρα να υποστηρίζει ότι το κόμμα του κινείται μακριά από τις αξίες και τις αρχές της αριστεράς.

Μόνο που για να μπορέσει να προτείνει ένα διαφορετικό αριστερό δρόμο, ή να παίξει ρόλο σε μια νέα αριστερά, θα πρέπει να δείξει ότι μπορεί να κάνει ουσιαστική αυτοκριτική, να αποτιμήσει και τη δική του ευθύνη στο πρόβλημα.

Ας ψάξει στο σακίδιο του τα εγχειρίδια περί Αριστεράς, περί συλλογικής ευθύνης, περί συντροφικότητας, για Αριστερούς που στήριξαν συντρόφους και τη κομματική γραμμή -πόσο μάλλον όταν συνέβαλαν στην χάραξή της- μέχρι τέλους, ανεξαρτήτως νίκης ή ήττας.

Διαφορετικά, ας πάρει το σακίδιό του και ας πάει στο καλό.