Μήπως είναι λάθος να μιλάμε για 11η Σεπτέμβρη του Ισραήλ;

Ήταν οι ίδιοι οι εκπρόσωποι της ισραηλινής κυβέρνησης που χρησιμοποίησαν τη φράση «είναι η 11 Σεπτέμβρη του Ισραήλ», ξεκινώντας από τον Αντιπρόσωπο της χώρας στα Ηνωμένα Έθνη, αν και νωρίς άρχισε να χρησιμοποιείται και από δημοσιογράφους και αναλυτές.

Εκ πρώτης όψης δεν είναι παράλογο. Η αιφνιδιαστική επίθεση της Χαμάς σε διάφορα σημεία στο Ισραήλ είχε ανάλογα χαρακτηριστικά με αυτά της επίθεσης της Αλ Κάιντα στους Δίδυμους Πύργους και άλλους στόχους.

Ήταν μια επιχείρηση ξαφνική, για την οποία όμως υπήρχαν πληροφορίες που δεν αξιοποιήθηκαν, είχε πάρα πολλά θύματα αμάχους και έδωσε την αίσθηση ότι τόσο οι ΗΠΑ όσο και το Ισραήλ ήταν χώρες επί της ουσίας ανοχύρωτες παρά την τεράστια επένδυση στην ασφάλεια.

Όμως, όταν δεν μείνουμε μόνο στην αναλογία στα χαρακτηριστικά της επίθεσης και θυμηθούμε το τι ακολούθησε. Γιατί, με αυτή την έννοια κανείς δεν θα ήθελε μια επανάληψη της αμερικανικής απάντησης στην 11 Σεπτέμβρη 2001.

Αρκεί να αναλογιστούμε ότι η απάντηση των ΗΠΑ ήταν αρχικά η οργάνωση μιας μεγάλης στρατιωτικής επιχείρησης στο Αφγανιστάν, επειδή οι Ταλιμπάν που ήταν τότε στην εξουσία είχαν προσφέρει καταφύγιο στην Αλ Κάιντα. Η επιχείρηση αυτή κράτησε σχεδόν 20 χρόνια, περιλάμβανε την εμπλοκή και άλλων χωρών και δύσκολα μπορεί να θεωρηθεί πετυχημένη.

Αρκεί να σκεφτούμε ότι έχει υπολογιστεί ο πόλεμος στο Αφγανιστάν είχε συνολικά πάνω από 176.000 θύματα στο Αφγανιστάν και 66.650 στο Πακιστάν, εκ των οποίων 2324 ήταν στρατιωτικό προσωπικό των ΗΠΑ και 4007 ήταν προσωπικό των διαφόρων υπεργολάβων των ΗΠΑ.

Όσο για το συνολικό οικονομικό κόστος έχει υπολογιστεί ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες ξόδεψαν συνολικά 2,313 τρισεκατομμύρια δολάρια.

Και βέβαια εάν αναλογιστούμε ότι τον Αύγουστο του 2021 επέστρεψαν στην εξουσία οι Ταλιμπάν και έκτοτε κυβερνούν τη χώρα, μπορούμε να αντιληφθούμε το μέγεθος της αποτυχίας.

Όμως, η αμερικανική απάντηση στην 11 Σεπτέμβρη δεν περιορίστηκε στον πόλεμο στο Αφγανιστάν. Εξ αρχής η αμερικανική ηγεσία επεδίωξε να αξιοποιήσει την περίσταση για μια επίθεση στο Ιράκ, παρότι ουδέποτε υπήρξαν στοιχεία που να συνδέουν την Αλ Κάιντα με την Ιρακινή κυβέρνηση. Αυτή οδήγησε στην προσπάθεια να δικαιολογηθεί η επίθεση με βάση το υποτιθέμενο πρόγραμμα Όπλων Μαζικής Καταστροφής του Ιράκ, παρότι τέτοια στοιχεία δεν υπήρξαν ούτε και βρέθηκαν μετά την εισβολή.

Και εδώ έχει υπολογιστεί ότι το κόστος ήταν τεράστιο: εκατοντάδες χιλιάδες νεκροί, ένα κόστος για τις ΗΠΑ άνω των 3 τρισεκατομμυρίων δολαρίων και ένας φαύλος κύκλος της βίας που δεν σταμάτησε, αντιθέτως ήταν επιλογές που έγιναν στο πλαίσιο του πολέμου του Ιράκ που κάποια στιγμή θα τροφοδοτήσουν ιδιαίτερα το φαινόμενο του Ισλαμικού Κράτους.

Το τελευταίο πράγμα που χρειάζεται η πολύπαθη Μέση Ανατολή είναι η επανάληψη όσων ακολούθησαν τη 11 Σεπτέμβρη

Καταστροφές στο Ισραήλ από την επίθεση της Χαμάς

Ένα ειδικό πρόγραμμα του πανεπιστημίου Brown έχει υπολογίσει ότι συνολικά αυτό που ονομάστηκε «πόλεμος κατά της τρομοκρατίας» μετά το 2021, στο Αφγανιστάν, το Ιράκ και τη Συρία οδήγησε σε 900.000 θύματα και ένα κόστος για τις ΗΠΑ άνω των 8 τρισεκατομμυρίων δολαρίων. Περίπου 38 εκατομμύρια άνθρωποι εκτοπίστηκαν για λόγους που είχαν άμεσα ή έμμεσα σχέση με τον «πόλεμο κατά της τρομοκρατίας».

Και βέβαια μια ματιά στον κόσμο δείχνει ότι ταυτόχρονα αυτό που άφησε ήταν σε ορισμένες περιπτώσεις μεγαλύτερη αποσταθεροποίηση από αυτή που υποτίθεται ότι προσπάθησε να ανακόψει.

Προφανώς η Γάζα είναι πολύ μικρότερη και από το Αφγανιστάν και από το Ιράκ και κανείς θα μπορούσε να υποθέσει ότι μια συντριπτική επιχείρηση του Ισραήλ θα είχε μεγαλύτερες προοπτικές επιτυχίας.

Όμως, η ίδια η ιστορία έχει δείξει ότι τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά. Είτε μιλάμε για βομβαρδισμούς είτε για τη χερσαία επίθεση που προετοιμάζεται, ο κύριος όγκος των θυμάτων θα είναι άμαχοι. Οι μάχες μέσα σε αστικό περιβάλλον θα είναι δύσκολες και οι Ισραηλινές Ένοπλες Δυνάμεις θα έχουν θύματα, όπως έγινε και σε προηγούμενες ανάλογες επιχειρήσεις.

Και βέβαια η ιστορία του Παλαιστινιακού έχει δείξει ότι «η βία γεννά βία». Δηλαδή, οι αλλεπάλληλες προσπάθειες του Ισραήλ να απαντήσει κυρίως με τη βία και κατασταλτικά, δεν διαμορφώνει όρους βιώσιμης λύσης του προβλήματος. Αντιθέτως, όσο πιο βίαιη είναι κάθε φορά η Ισραηλινή επίθεση ή εκδίκηση, τόσο μεγαλύτερη είναι η στροφή προς τη βία και από την άλλη πλευρά σε έναν φαύλο κύκλο χωρίς ορατό τέλος.

Και τα πράγματα μπορούν να γίνουν χειρότερα εάν πρυτανεύσουν οι φωνές που λένε ότι χρειάζεται να υπάρξει μια απάντηση του Ισραήλ που θα κάνει τη Γάζα ουσιαστικά να μην έχει τη σημερινή μορφή της, ώστε να τιμωρηθεί η Χαμάς και να ξεριζωθεί από τη Γάζα.

Όμως, εάν αυτό προσπαθήσουμε να το σκεφτούμε, τότε μιλάμε για μια μεγάλης διάρκειας επιχείρηση, που στο βαθμό που δεν θα επιδιώξει μια μεγάλης κλίμακας «έξοδο» των Παλαιστινίων από τη Γάζα (μια η Αίγυπτος έχει ξεκαθαρίσει ότι δεν είναι διατεθειμένη να δεχτεί το τεράστιο κύμα μιας τέτοιας κλίμακας εξώθησης προσφύγων), θα πρέπει να αντιμετωπίσει σε βάθος χρόνου επάλληλα κύματα αντίστασης, καθώς νέες γενιές Παλαιστινίων θα σκέφτονται ότι η βία είναι η μόνη απάντηση στην καταπίεση. Μόνο που αυτό δεν θα παραπέμπει σε καμιά ειρήνευση αλλά πολύ περισσότερο σε μια διαρκή ανοιχτή πληγή.

Η 11 Σεπτέμβρη, η 9/11 κατά τον αγγλοσαξονικό τρόπο εγγραφής μιας ημερομηνίας, έγινε συνώνυμη με αποφάσεις με τεράστιο κόστος, που τελικά δημιούργησαν περισσότερα προβλήματα από όσα υποτίθεται ότι θα έλυναν. Το τελευταίο πράγμα που χρειάζεται η πολύπαθη Μέση Ανατολή είναι όντως η επανάληψη όσων ακολούθησαν τη 11 Σεπτέμβρη.