Μακρύ ταξίδι για τη Χάγη

Την ανάγκη Ελλάδα και Τουρκία να αποφεύγουν κινήσεις και δηλώσεις που υπονομεύουν την οικοδόμηση εμπιστοσύνης συμφώνησαν, μεταξύ άλλων, ο Κυριάκος Μητσοτάκης και ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, που επιβεβαίωσε μεν το καλό κλίμα ως ιδιαίτερα σημαντικό, αλλά και το γεγονός ότι η Νέα Υόρκη απέχει πολύ από τη Χάγη.

Τις χωρίζει ένας… Ατλαντικός. Και στην περίπτωση της Ελλάδας και της Τουρκίας ο Ατλαντικός είναι οι πάγιες θέσεις των δύο χωρών και οι συμβιβασμοί που πρέπει να γίνουν, ώστε οι όποιες προοπτικές για λύση να μην πνιγούν σε έναν ωκεανό αδιεξόδων.

«Η Χάγη είναι πολύ μακριά»

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης στη ΔΕΘ παραδέχθηκε ότι «η Χάγη είναι πολύ μακριά ακόμα», δεν μίλησε για υποχωρήσεις, αλλά για «μετακινήσεις» που πρέπει να γίνουν, και έμεινε στο ότι η Ελλάδα δεν διαπραγματεύεται ζητήματα εθνικής κυριαρχίας. Σημείωσε ωστόσο ότι «και να μην μπορέσουμε να συμφωνήσουμε, αυτό δεν μας υποχρεώνει να είμαστε μονίμως στα «κόκκινα» και στην ένταση που βιώσαμε τα τελευταία τέσσερα χρόνια», βάζοντας φρένο σε σενάρια ταχείας επίλυσης των ελληνοτουρκικών.

Στη Νέα Υόρκη Ερντογάν και Μητσοτάκης επαναβεβαίωσαν το καλό κλίμα μεταξύ των δύο πλευρών, έδειξαν διάθεση το άτυπο μορατόριουμ ηρεμίας να παραταθεί και να φτάσουμε στο Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας στις 7 Δεκεμβρίου στη Θεσσαλονίκη σε ήρεμα νερά και αναζήτησαν στις δηλώσεις τους τα ζητήματα που τους φέρνουν κοντά και όχι αυτά που τους χωρίζουν.

Στις δηλώσεις του ωστόσο ο τούρκος πρόεδρος έκανε ένα βήμα ακόμα στις αποκαλύψεις και τις – επί του παρόντος – διαθέσεις του, εκφράζοντας την πεποίθηση ότι η σύνοδος της Θεσσαλονίκης θα είναι «ένα άλμα προς τα εμπρός» μεταξύ των δύο χωρών. Για συμφωνίες μίλησε και ο Κυριάκος Μητσοτάκης στη δήλωσή του μετά τη συνάντηση με τον Ερντογάν.

Χαμηλούς τόνους

Αθήνα και Αγκυρα δείχνουν να κατανοούν ότι η οικοδόμηση εμπιστοσύνης και η πολιτική απόφαση για συμβιβασμούς δεν αποτελούν ζήτημα ημερών και εμφανίζονται να επενδύουν καταρχήν στον διάλογο και τους ανοιχτούς διαύλους επικοινωνίας που μπορούν να κρατήσουν τους χαμηλούς τόνους αλλά και να προλάβουν τις κρίσεις και την ένταση στο πεδίο εν τη γενέσει τους, επιμένοντας στο ένα βήμα τη φορά.

Στις 16 Οκτωβρίου αναμένεται η πρώτη συνάντηση στο πλαίσιο του Πολιτικού Διαλόγου που θα επιχειρήσει να συνδυάσει τις διερευνητικές επαφές με τις πολιτικές διαβουλεύσεις, σε μία προσπάθεια να προχωρήσουν οι συνομιλίες και να αναζητηθεί κοινό πεδίο που θα επιτρέψει σε Αθήνα και Αγκυρα να διαπραγματευθούν για λύση της διαφοράς των θαλάσσιων ζωνών.

Με το ζητούμενο στην πρώτη συνάντηση των υφυπουργών Εξωτερικών Αλεξάνδρας Παπαδοπούλου και Μπουράκ Ακτσαπάρ να μην είναι προφανώς ένα συνυποσχετικό για το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης, αφού είναι σαφές ότι πριν φτάσουμε καν στη διαπραγμάτευση θα πρέπει να συμφωνήσουμε για το τι ακριβώς συζητάμε και ποια ζητήματα είναι στο τραπέζι.

Θετική ατζέντα

Ιδιαίτερη έμφαση δίνουν Αθήνα και Αγκυρα στη θετική ατζέντα που εκτιμούν ότι έχει φτάσει πολύ κοντά σε αποτελέσματα ήδη από την προηγούμενη συνάντηση Φραγκογιάννη – Ακτσαπάρ στην Αγκυρα, σε ζητήματα χαμηλής πολιτικής. Η συνάντηση της 17ης Οκτωβρίου αναμένεται να προετοιμάσει το έδαφος και για τις όποιες συμφωνίες στη Θεσσαλονίκη. Εν αναμονή και τα υπουργεία Αμυνας των δύο χωρών για την υλοποίηση των Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης.

Για την Ελλάδα και την Τουρκία το πεδίο της αντιμετώπισης των συνεπειών της κλιματικής κρίσης καθώς και των φυσικών καταστροφών που έφεραν τις δύο χώρες κοντά ύστερα από μία περίοδο μεγάλης έντασης είναι επίσης ψηλά στην ατζέντα, καθώς και το Μεταναστευτικό που συνιστά «κοινή πρόκληση».

Την ίδια στιγμή ο Ερντογάν επιμένει στη σκληρή στάση για το Κυπριακό, ζητώντας και από το βήμα του ΟΗΕ λύση δύο κρατών, ενώ η όποια αναφορά απουσίαζε από τις δηλώσεις για τη συνάντηση κορυφής Ελλάδας – Τουρκίας.

Η Κύπρος μένει εκτός ατζέντας, σε μια περίοδο μάλιστα που ο Ερντογάν δείχνει διατεθειμένος να κάνει βήματα που θα του εξασφαλίσουν μία θέση στους ενεργειακούς δρόμους που επαναχαράσσονται, με όχημα ενδεχομένως και την εξομάλυνση των σχέσεων Τουρκίας – Ισραήλ.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ «ΤΑ ΝΕΑ»