Ενώ η Ελλάδα πνίγεται όλη η Γαλλία «καίγεται!»

Για την Πέμπτη, η γαλλική μετεωρολογική υπηρεσία είχε εκδώσει πορτοκαλί προειδοποίηση για εξαιρετικά υψηλές θερμοκρασίες σε συνολικά 45 διαμερίσματα της Γαλλίας. Για την χθεσινή, είχε εκδώσει πορτοκαλί προειδοποίηση για καύσωνα σε 14 διαμερίσματα και κίτρινη προειδοποίηση για άλλα 37. Η Δευτέρα διεκδικεί τον τίτλο της θερμότερης ημέρας που έχει καταγραφεί ποτέ μήνα Σεπτέμβριο στη χώρα, με μέση θερμοκρασία τους 25,1°C, που έφτασε κατά τόπους ακόμα και τους 40°C.

Και το Météo France προειδοποιεί πως η κατάσταση αυτή θα διατηρηθεί μέχρι τουλάχιστον την Κυριακή… Την ίδια ώρα, Ελλάδα, Ισπανία, Βουλγαρία, Τουρκία «πνίγηκαν» τις τελευταίες ημέρες από πρωτοφανείς και φονικές βροχοπτώσεις. Υπεύθυνο για όλα αυτά είναι ένα φαινόμενο εμποδισμού ονόματι «Ωμέγα», που ονομάστηκε έτσι επειδή οι ισοϋψείς καμπύλες με τις οποίες σχετίζεται στο Βόρειο Ημισφαίριο παραπέμπουν σχηματικά σε «Ω», και που ενισχύεται αναμφισβήτητα σε ένταση εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής.

Πρόκειται για ένα φαινόμενο το οποίο τεκμηριώθηκε επιστημονικά το 1952 και αναλύθηκε πλήρως μόλις το 2001.

«Στα γεωγραφικά μας πλάτη», εξηγεί μιλώντας στην εφημερίδα «Libération» ο Φαμπιό Ντ’Αντρεά, ερευνητής στο Εργαστήριο Δυναμικής Μετεωρολογίας της Γαλλίας και ειδικός στα ακραία κλιματικά φαινόμενα, «ο καιρός καθορίζεται από τη μεταβλητότητα του αεροχείμαρρου (jet stream), ενός ισχυρού ανέμου ο οποίος φυσάει από τα δυτικά προς τα ανατολικά και κάνει, όπως ένα ποτάμι, στροφές και κυματισμούς. Οταν αυτά τα τελευταία γίνονται υπερβολικά μεγάλα, μπορεί να συμβεί να «παγώσουν». Αυτό αποκαλούμε κατάσταση εμποδισμού».

Ο εμποδισμός

Ο εμποδισμός «Ωμέγα» είναι «μια ιδιαίτερη μετεωρολογική κατάσταση που χαρακτηρίζεται από δύο ζώνες χαμηλής ατμοσφαιρικής πίεσης (εν προκειμένω, η μία ανοιχτά της Πορτογαλίας και η άλλη στην Ανατολική Μεσόγειο), και ανάμεσά τους, μία ζώνη υψηλής πίεσης (εντός της οποίας τοποθετούνται Γαλλία, Βρετανία, Βέλγιο, Ολλανδία και Λουξεμβούργο), εμποδισμού δηλαδή, που παράγει αυτόν τον πολύ θερμό αέρα» εξηγεί ο Ματιέ Σορέλ, κλιματολόγος στο Météo France.

Στα «πόδια» του «Ω» λοιπόν, δύο μετεωρολογικά χαμηλά, που ονομάζονται ψυχρές λίμνες, υπεύθυνα για τις σφοδρότατες βροχοπτώσεις, και στην «κεφαλή» του, ένας θόλος θερμότητας, εστία υψηλών πιέσεων οι οποίες ενισχύονται από τους ισχυρούς ανέμους που προέρχονται από το Μάγκρεμπ μεταφέροντας εξαιρετικά ζεστό αέρα και σκόνη από τη Σαχάρα.

Τέτοιες καταστάσεις δεν είναι σπάνιες, όπως σημειώνει ωστόσο ο Φαμπιό Ντ’Αντρεά, «από θεωρητική πλευρά, δεν κατανοούμε πλήρως αυτούς τους εμποδισμούς». Στην πραγματικότητα, διευκρινίζει η γαλλική μετεωρολογική υπηρεσία, «δεν υπάρχει επιστημονική συναίνεση όσον αφορά την εξέλιξη της συχνότητας εμφάνισης φαινομένων όπως οι θόλοι θερμότητας ή οι καταστάσεις τύπου Ωμέγα».

Υπάρχει όμως συναίνεση ως προς το ότι η ανθρωπογενής κλιματική αλλαγή παροξύνει τις συνέπειες αυτών των φαινομένων: οι θόλοι θερμότητας προκαλούν θερμοκρασίες υψηλότερες από ό,τι παλαιότερα, ενώ οι ψυχρές λίμνες βροχοπτώσεις σφοδρότερες από ό,τι παλαιότερα.

«Η ανθρώπινη επιρροή λειτουργεί ενισχυτικά, όχι μόνο για τις θερμοκρασίες αλλά και για τις βροχοπτώσεις» προσυπογράφει ο κλιματολόγος Κριστόφ Κασού, ένας από τους συντάκτες της 6ης έκθεσης της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC). «Για να συνοψίσουμε, ακραία καιρικά φαινόμενα ανέκαθεν υπήρχαν, όμως η ανθρώπινη επιρροή μεταβάλλει τα στατιστικά στοιχεία τους και ευνοεί την ανάδυση φαινομένων πολύ σπάνιων, εξαιρετικών, πρωτοφανών». Δεν είναι τυχαία η προειδοποίηση που απηύθυνε προχθές ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες: «Η κλιματική κατάρρευση ξεκίνησε».