Οι Παναγίες των νησιών: Η ιστορία τους και οι εορτασμοί

Παναγία της Τήνου

Η Παναγία της Τήνου αποτελεί αναμφισβήτητα, ένα απ´ τα πιο σπουδαία λίκνα της χριστιανικής πίστεως, με τα θαύματα της να γίνονται γνωστά στα πέρατα της οικουμένης.

Χτισμένη στο ακριβές σημείο όπου ανευρέθη η εικόνα της Παναγίας απ´ την Αγία Πελαγία το 1823, στο σημείο που στέκεται, παλαιότερα βρισκόταν ναός βυζαντινής προέλευσης.

Χρειάστηκαν μόλις τρία χρόνια και μάρμαρα απ´ την κοντινή Δήλο για να ανεγερθεί αυτός ο μεγαλοπρεπής ναός, μετατρέποντας την Τήνο σε κέντρο του τουρισμού με επίκεντρο την θρησκεία.

Η τεχνοτροπία της αγιογραφίας της, την κατατάσσει στην παλαιά  βυζαντινή περίοδο, ενώ πολλοί  μελετητές την θεωρούν έργο του Ευαγγελιστή Λουκά. Στο σήμερα βρίσκεται να στέκεται πλήρως καλυμμένη από χρυσά και ασημένια αναθήματα πιστών, που με τα τάματα τους εκδηλώνουν τις ευχαριστίες τους προς την θεία Χάρης Της.

Στο ισόγειο του ναού, βρίσκεται η εκκλησία της ευρέσεως, ενώ ακριβώς από πάνω της είναι ο ναός της Ευαγγελιστρίας, όπου και τελείται ασταμάτητα απ´ την πρώτη κιόλας μέρα το μυστήριο της θείας λειτουργίας.

Στον ιερό χώρο της υπάρχει επίσης Παρεκκλήσιο, ξενώνες, αλλά και εξομολογητήρια, ολοκληρώνοντας έναν θρησκευτικό τόπο, που πρέπει κάθε πιστός να επισκεφτεί.

Παναγία η Εκατονταπυλιανή, Πάρος

Η Παναγία η Εκατονταπυλιανή, αυτός ο εμβληματικός ναός της ορθοδοξίας, αποτελεί το πιο σημαντικό μνημείο της Πάρου, που σε υποδέχεται καθώς προσεγγίζεις το λιμάνι της Παροικιάς.

Η ιστορία ανέγερσης του θέλει την Αγία Ελένη πριν το ταξίδι στους Αγίους Τόπους, να επισκέπτεται για προσκύνημα, τον προηγούμενο ναό που ευρισκόταν στη θέση του και να κάνει τάμα πως με την ανακάλυψη του τίμιου Σταύρου θα χτίσει εκεί ένα καινούργιο πιο μεγαλοπρεπή ναό, το οποίο κι έγινε.

Ο θρύλος συνδέει το όνομα της και με την Κωνσταντινούπολη, αφού θέλει την εκατοστή της πύλη να παραμένει σφραγισμένη μέχρι την επανακατάληψη της πόλης απ´ τους Έλληνες.

Η ονομασία του Ναού της Εκατονταπυλιανής ή Καταπολιανής, προέρχεται από τον όρο «καταπόλα» και σημαίνει «κατά την πόλη», καθώς πιθανότατα «δείχνει» το σημείο όπου βρισκόταν η αρχαία πόλη της Πάρου. Η σημερινή, επίσημη ονομασία του Ναού είναι Εκατονταπυλιανή, που συνδέεται και αυτή με έναν θρύλο:

«Ενενήντα εννέα φανερές πόρτες έχει η Καταπολιανή. Η 100η είναι κλειστή και δεν φαίνεται. Θα φανεί και θα ανοίξει, όταν οι Έλληνες πάρουν την Πόλη».

Μονή Παναγίας Καστριανής, Κέα

Η Μονή της Παναγίας της Καστριανής, που είναι και η προστάτιδα του νησιού, βρίσκεται σε κοντινή απόσταση από την παραλία του Οτζιά, στο βορειονατολική πλευρά του νησιού. Σύμφωνα με την τοπική παράδοση, η ίδια η Παναγία υπέδειξε την τοποθεσία προσκυνήματός της πάνω στον επιβλητικό λόφο Καστρί.

Στο σημείο αυτό βρέθηκε το 1700 η εικόνα της θαμμένη μες στη γη, από βοσκούς που παρατήρησαν τη νύχτα μια λάμψη στην κορυφή του υψώματος. Το 1708 έκτισαν εκεί ένα εκκλησάκι, όπου μέχρι σήμερα φυλάσσεται η θαυματουργή εικόνα, ενώ το 1910 χτίστηκε από πάνω του μεγάλος ναός για να χωρά το πλήθος των πιστών που καταφθάνουν να προσκυνήσουν την χάρη της.

Η Παναγία τιμάται πολλές φορές τον χρόνο, ιδίως, όμως, τον Δεκαπενταύγουστο. Παράλληλα, τα κελιά της Μονής λειτουργούν ως ξενώνες, ενώ στην τραπεζαρία προσφέρονται τοπικά εδέσματα.

Παναγία Πορταϊτισσα, Αστυπάλαια

Η Παναγία η Πορταΐτισσα με το πανέμορφο καμπαναριό της δεσπόζει ψηλά στην Χώρα και είναι μια από τις ομορφότερες εκκλησίες στα Δωδεκάνησα. Βρίσκεται στους πρόποδες του Ενετικού κάστρου των Querini στη θέση Ροδιά και ιδρύθηκε από τον Όσιο Άνθιμο στα μέσα του 18ου αιώνα.

Η εκκλησία ξεχωρίζει για το ξυλόγλυπτο επίχρυσο εικονοστάσι της, που είναι μοναδικό στο είδος του.

Η παράδοση αναφέρει ότι η εικόνα της Παναγίας έχει αποτυπωθεί μόνη της πάνω στο ξύλο και ότι είναι ίδια με αυτή της μονής Ιβήρων του Αγίου Όρους. Δίπλα στην εκκλησία, λειτουργεί ενδιαφέρον Εκκλησιαστικό Μουσείο με μια μικρή συλλογή από παλιές και σπάνιες εικόνες.

Παναγία Σπηλιανή, Nίσυρος: Το εκκλησάκι που βρίσκεται μέσα σε μια σπηλιά

Στη Νισύρο, στο Μανδράκι, πάνω σε έναν μεγάλο βράχο, ύψους 30 μ., τον «οξό», όπως τον ονομάζουν οι ντόπιοι, δεσπόζει η Ιερά Μονή της Παναγίας Σπηλιανής.

Το Καθολικό της Μονής, δηλαδή ο Ναός είναι μέσα σε μια σπηλιά, γι’αυτό πήρε το όνομα Σπηλιανή. Κατά την παράδοση, το 1400 μ.Χ., ένας γεωργός βρήκε μια μικρή εικόνα της Παναγίας, την οποία και μετέφερε στο Ναό της Παναγίας της Ποταμίτισσας.

Μετά από κάποιες ημέρες η εικόνα εξαφανίστηκε για να βρεθεί στη συνέχεια μέσα σε μια σπηλιά, στην κορυφή ενός μεγάλου βράχου. Έτσι οι κάτοικοι αποφάσισαν να χτίσουν στη σπηλιά μια εκκλησία και να τοποθετήσουν την εικόνα μέσα σε αυτή. Η περιοχή που βρέθηκε, αρχικά, η εικόνα από το γεωργό λέγεται μέχρι και σήμερα «βρετού».

Για να φτάσετε στην Ιερή Σπηλιά θα πρέπει να ανεβείτε 130 σκαλοπάτια.

Παναγιά Θαλασσινή, Άνδρος

Η Παναγιά Θαλασσινή στην Άνδρο ή αλλιώς Αγιά Θαλασσινή είναι το γραφικό εκκλησάκι χτισμένο πάνω σε βράχο μέσα στη θάλασσα, στην είσοδο της Χώρας.

Η Παναγιά Θαλασσινή στην Άνδρο είναι ένα από τα χαρακτηριστικότερα αξιοθέατα στην Άνδρο και μαζί με τον Φάρο Τουρλίτη, αποτελεί σήμα κατατεθέν της Χώρας. Συμφωνά με τις παραδόσεις και τις δημοτικές ιστορίες η Αγιά Θαλασσινή προστατεύει τους ναυτικούς μαζί με τον Άγιο Νικόλαο.

Κάθε χρόνο στις 15 Αυγούστου η Παναγιά Θαλασσινή στην Άνδρο, γιορτάζει, ανήμερα δηλαδή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου.

Αποτελεί πολύ σημαντική γιορτή για το νησί της Άνδρου, όπως φυσικά και για ολόκληρη την Ελλάδα. Τέλος, καθώς η ξυλεία για την ανέγερση της εκκλησίας βρέθηκε τελείως αναπάντεχα, ονομάζεται “Παναγία η Θεοσκέπαστη”.

Παναγία Κανάλα, Κύθνος 

Η Εκκλησία Της Παναγίας Κανάλας στην Κύθνο είναι χτισμένη σε μια από τις ωραιότερες, πευκόφυτες ακρογιαλιές του νησιού και φυλάσσεται η Θαυματουργός Εικόνα Της Παναγίας Κανάλας.

Η Παναγία η Κανάλα, ευρισκόμενη στον ομώνυμο οικισμό της Κύθνου, παρουσιάστηκε στους ψαράδες της περιοχής ενόσω ψάρευαν στο κανάλι ενδιάμεσα της Κύθνου και της Σερίφου, ενώ αργότερα επέδειξε με τον ίδιο θαυματουργό τρόπο και τον τόπο που έπρεπε να γίνει η ανέγερση του ναού της.

Η εικόνα της βρεφοκρατούσας Παναγίας μάλιστα, μετατράπηκε σε προστάτιδα ολοκλήρου του νησιού.