Τουρκία: Νέες ισορροπίες στην Ανατολική Μεσόγειο αναζητά ο Ερντογάν

Ενα νέο τοπίο στις σχέσεις της Τουρκίας με τους γείτονές της δείχνει να αναζητεί ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν της «τρίτης περιόδου», γεγονός που δημιουργεί νέες ισορροπίες. Στην ατζέντα της εξομάλυνσης των σχέσεων της Τουρκίας με τους γείτονές της δείχνει να μπαίνει και η Ελλάδα, με το ερώτημα να είναι αν ο Ερντογάν του 2023 θα μπορούσε να προσομοιάζει περισσότερο με τον Ερντογάν του 2002 της πρώτης περιόδου, ο οποίος προσπαθούσε να βγάλει τη χώρα από την οικονομική κρίση που τον έφερε στην εξουσία. Σήμερα η κρίση χρεώνεται στον ίδιο και ο τούρκος πρόεδρος καλείται να την αντιμετωπίσει, κλείνοντας μεταξύ άλλων ανοιχτά μέτωπα. Εξομαλύνει τις σχέσεις του με το Κάιρο, με την πρώτη επίσκεψη του προέδρου της Αιγύπτου Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι στην Αγκυρα να αναμένεται – σύμφωνα με τουρκικά και αιγυπτιακά ΜΜΕ – στις 27 Ιουλίου, ενώ ενδιαφέρον θα έχει και ο καθορισμός πιθανής συνάντησης Ερντογάν – Νετανιάχου. Ο τούρκος πρόεδρος μετά τη Σύνοδο του ΝΑΤΟ αναμένεται να μεταβεί στα ΗΑΕ αναζητώντας νέες οικονομικές συμφωνίες, με πληροφορίες να σημειώνουν ότι δεν αποκλείονται και επισκέψεις σε Σαουδική Αραβία και Κατάρ επίσης.

Το ζήτημα της Τουρκίας τέθηκε και στη συνάντηση που είχαν χθες στην Αθήνα ο Γιώργος Γεραπετρίτης με τον ισραηλινό ομόλογό του Ελι Κοέν, τον πρώτο υπουργό Εξωτερικών που επισκέπτεται τη χώρα μετά τις εκλογές. Ο Γεραπετρίτης επανέλαβε ότι «η Ελλάδα είναι έτοιμη να αξιοποιήσει το θετικό κλίμα που έχει δημιουργηθεί με την Τουρκία, ώστε να διαμορφωθούν συνθήκες διαλόγου στη βάση βεβαίως του Διεθνούς Δικαίου και ιδίως του Δικαίου της Θάλασσας». Ενώ οι δύο υπουργοί Εξωτερικών επαναβεβαίωσαν τη βούληση για ενίσχυση της συνεργασίας σε όλους τους τομείς, από την οικονομία και την ενέργεια μέχρι την άμυνα. Στο τραπέζι και η τριμερής Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ που θα πραγματοποιηθεί στη Λευκωσία. Γεραπετρίτης και Κοέν επέμειναν στη σημασία του σχήματος 3+1, με τη συμμετοχή και των ΗΠΑ, ενώ ο Γεραπετρίτης αναφέρθηκε και σε διεύρυνση της τριμερούς με ενδεχόμενη συμμετοχή και των ΗΑΕ. Ιδιαίτερη αναφορά στη στήριξη εκ μέρους του Ισραήλ στα «κυριαρχικά δικαιώματα και την εδαφική ακεραιότητα της Ελλάδας» έκανε ο Κοέν, που υπερθεμάτισε στην εμβάθυνση της συνεργασίας των δύο χωρών.

Η θετική ατζέντα της Τουρκίας, ακόμα και αν ανοίγει προς την Ελλάδα, δεν περιλαμβάνει την Κύπρο, αφού η Αγκυρα επιμένει στη θέση λύσης δύο κρατών.

«Καλοδεχούμενη» η αποκλιμάκωση

Στη Λευκωσία βρέθηκε χθες για τη δική του πρώτη επίσκεψη στο εξωτερικό ο υπουργός Εθνικής Αμυνας Νίκος Δένδιας, ο οποίος συζήτησε με τον κύπριο ομόλογό του Μιχάλη Γιωργάλλα τη διεύρυνση της διαλειτουργικότητας των Ενόπλων Δυνάμεων, την ενίσχυση των τριμερών συνεργασιών, που, όπως επανέλαβε ο Δένδιας, δεν στρέφονται εναντίον κανενός, αντίθετα «είναι ανοιχτά σχήματα που είναι καλοδεχούμενα να συμμετάσχουν υπό όρους διεθνούς δικαίου και άλλα κράτη».

Ο Δένδιας χαρακτήρισε «καλοδεχούμενη» την αποκλιμάκωση της έντασης στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, εκφράζοντας την ελπίδα να συνεχιστεί, δημιουργώντας τη δυνατότητα ύπαρξης κλίματος εμπιστοσύνης. Με την Αθήνα να επαναλαμβάνει τη συμπαράστασή της για την επίτευξη μιας δίκαιης και βιώσιμης λύσης του Κυπριακού, στο πλαίσιο της διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας, με τον ΥΕΘΑ να τονίζει πως η Κύπρος δεν κείται μακράν. Μιλώντας στην ΕΛΔΥΚ επανέλαβε ότι η παρουσία τους στην Κύπρο είναι ισχυρό μήνυμα αποτροπής, για να προσθέσει ότι «η Ελλάδα θα προασπίσει με απόλυτη αποφασιστικότητα την κυριαρχία της και τα κυριαρχικά της δικαιώματα».

Ο Γιωργάλλας αναφέρθηκε στο εξοπλιστικό πρόγραμμα της Κύπρου σημειώνοντας ότι όλες οι ενέργειες έχουν μοναδικό σκοπό την ενδυνάμωση της αποτρεπτικής ικανότητας της χώρας, υπενθυμίζοντας ότι η «τουρκική στρατιωτική κατοχή παραμένει η κύρια απειλή και ως εκ τούτου δεν μπορούμε να εφησυχάζουμε».

Στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, μετά την επικοινωνία Δένδια – Γκιουλέρ την Τρίτη, αναφέρθηκε και ο εκπρόσωπος του τουρκικού ΥΠΑΜ, εκφράζοντας την ελπίδα η θετική δυναμική να συνεχιστεί και οι δίαυλοι διαλόγου να παραμείνουν ανοιχτοί. Μίλησε για δίκαιη αξιοποίηση του πλούτου της περιοχής, ενώ επέμεινε στο ότι «οι ένοπλες δυνάμεις της Τουρκίας συνεχίζουν με αποφασιστικότητα να υπερασπίζονται τα δικαιώματα και τα συμφέροντά της σε Αιγαίο, Μεσόγειο και «Βόρεια Κύπρο»».

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ ΝΕΑ