Ανατροπή

Σχεδόν πριν από τέσσερα χρόνια, στις 9 Ιουλίου 2019, δύο μόλις ημέρες μετά την καθαρή εκλογική επικράτηση της ΝΔ και –κατά κύριο λόγο– του Κυριάκου Μητσοτάκη, είχε δημοσιευτεί στις Απόψεις του in.gr ένα άρθρο μου που έφερε τον τίτλο «Περί ιδεολογικής ηγεμονίας».

Αφορμή για τη σύνταξη του εν λόγω άρθρου είχε σταθεί η γόνιμη αντιπαράθεση απόψεων και επιχειρημάτων από πλευράς των κυρίων Βορίδη και Σκουρλέτη σε εκπομπή της ΕΡΤ (με οικοδεσπότη τον Σεραφείμ Κοτρώτσο και παρουσία του Δημήτρη Μαύρου της MRB και του καθηγητή Νίκου Μαραντζίδη) που είχε προβληθεί την επομένη της κρίσιμης εκλογικής αναμέτρησης της 7ης Ιουλίου 2019.

Σε αυτό αναφέρονταν μεταξύ άλλων τα εξής:

Πιστεύω ότι το πλέον ενδιαφέρον κομμάτι της συνομιλίας των δύο ανδρών (σ.σ. Βορίδη και Σκουρλέτη) ήταν εκείνο που αφορούσε το ζήτημα της ιδεολογικής ηγεμονίας στους κόλπους της ελληνικής κοινωνίας, πέραν της επικράτησης του ενός ή του άλλου κομματικού σχηματισμού σε επίπεδο ποσοστών, ανάλογα με την πολιτική συγκυρία και την προσωπική ακτινοβολία του εκάστοτε ηγέτη αυτών.

Η μέχρι τούδε επικράτηση της Αριστεράς στο πεδίο αυτό, στο χώρο του λεγόμενου πολιτικού υποδείγματος και της λεγόμενης πολιτικής ηθικής, έγινε αποδεκτή από όλους τους συζητητές.

Πράγματι, για μια σειρά από λόγους που σχετίζονται με τις συνθήκες που διαμορφώθηκαν στη χώρα μας κατά τη μετεμφυλιακή περίοδο —και σηκώνουν ασφαλώς πολλή συζήτηση—, η Αριστερά μπόρεσε να κατισχύσει σταδιακά των αντιπάλων της και να κυριαρχήσει επί σειράν δεκαετιών στην ιδεολογική κονίστρα.

Όμως, επισημάνθηκε ταυτόχρονα ότι η σταθερά αυτή είναι πλέον πιθανόν να τεθεί εν αμφιβόλω, αφενός μετά την κάθε άλλο παρά απολύτως ικανοποιητική άσκηση εξουσίας επί τεσσεράμισι χρόνια από έναν κομματικό φορέα της Αριστεράς και αφετέρου μετά την ορμητική και αρκούντως πειστική κατά τα φαινόμενα διείσδυση της φιλελεύθερης ιδεολογίας στην ελληνική κοινωνία τα τελευταία χρόνια.

Το υπό εξέταση ζήτημα είναι πολύπλοκο και πολυσύνθετο, κι ως εκ τούτου χρειάζεται μια πολύ πιο ενδελεχή εξέταση απ’ αυτήν που μπορεί να χωρέσει στις λιγοστές αράδες ενός άρθρου στο in.gr

Φρονώ, πάντως, ότι κρίσιμη παράμετρο για την ανατροπή ή όχι των δεδομένων στο πεδίο της ιδεολογικής ηγεμονίας θα αποτελέσει, όπως επισήμανε και ο κ. Βορίδης, η αποτελεσματικότητα της κυβέρνησης Μητσοτάκη, η παραγωγή απτών και μετρήσιμων αποτελεσμάτων σε βραχύ χρονικό διάστημα.

Τα αποτελέσματα των δύο πρόσφατων, διαδοχικών εκλογικών αναμετρήσεων κατέδειξαν ότι η ανατροπή αυτή έχει πλέον συντελεστεί.

Πέραν της κάλπης, με την πρωτοφανή –εξαιρέσει των εκλογών-δημοψηφίσματος υπέρ του Καραμανλή του πρεσβυτέρου το 1974– στα μεταπολιτευτικά χρονικά διαφορά μεταξύ πρώτου και δεύτερου κόμματος, η ΝΔ, κατά γενική ομολογία, επικράτησε εμφατικά και στο επίπεδο της ιδεολογικής αντιπαράθεσης, στο πεδίο της λεγόμενης μάχης των ιδεών.

Τόσο ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ όσο και το ΠΑΣΟΚ (τα δύο άλλα κόμματα που κυβέρνησαν τη χώρα από το 1974 και μετά) υπέστησαν δεινή ήττα όχι μόνο από πλευράς αριθμών αλλά και από πλευράς αξιακών θεωρήσεων, προγραμματικών θέσεων και πολιτικοκοινωνικών προταγμάτων.

Απώλεσαν –προσώρας μόνο;– το αναμφισβήτητο και εμπεδωμένο επί σειράν δεκαετιών προβάδισμά τους από απόψεως πολιτικού υποδείγματος και πολιτικής ηθικής.

Τώρα καλούνται να συνειδητοποιήσουν τη νέα αυτήν πραγματικότητα, να αντιληφθούν δηλαδή ότι στην πολιτική ζωή της χώρας μας –έστω και με καθυστέρηση ολόκληρων δεκαετιών– δεν υπάρχουν πλέον θέσφατα, αλλά όλοι και όλα κρίνονται στην πράξη, στον καθ’ ημέραν βίο.