Μισθοί και συντάξεις – Το καυτό χαρτοφυλάκιο του νέου υπουργού Εργασίας

Καυτό χαρτοφυλάκιο με σημαντικές εκκρεμότητες που αντανακλούν στην κοινωνία θα παραλάβει ο νέος υπουργός Εργασίας της κυβέρνησης η οποία θα προκύψει από τις εκλογές της 25ης Ιουνίου. Αυξήσεις μισθών και συντάξεων, επιδόματα τριετιών, το καθεστώς των συλλογικών συμβάσεων εργασίας, εκκρεμείς συντάξεις, αναδρομικά δικαστικών αποφάσεων, αλλαγές στα επαγγελματικά ταμεία, όπως και η πλήρης ψηφιοποίηση του ΕΦΚΑ είναι μερικά από τα «ζέοντα» θέματα, τα οποία θα κληθεί να διαχειριστεί ο νέος υπουργός.

Αμέσως μετά τον σχηματισμό της νέας κυβέρνησης και συγκεκριμένα το ερχόμενο φθινόπωρο, αναμένεται να προωθηθεί στη Βουλή το νομοσχέδιο με τη μεταρρύθμιση των ταμείων επαγγελματική ασφάλισης. Πρόκειται για το πρώτο τεστ της νέας ηγεσίας του υπουργείου με το οποίο θα έλθει σε άμεση επαφή με τα προβλήματα του ασφαλιστικού συστήματος.

Οι εκκρεμότητες

1. Επαγγελματικά ταμεία: Το περιεχόμενο της νέας μεταρρύθμισης περιλαμβάνει το ρυθμιστικό πλαίσιο της επαγγελματικής ασφάλισης και τα ενισχυτικά μέτρα ανάπτυξης των νέων Ταμείων. Τέσσερις είναι οι άξονες πάνω στους οποίους θα κινηθεί ο νέα μεταρρύθμιση: πρώτον, ο εκσυγχρονισμός του θεσμικού πλαισίου λειτουργίας.

Δεύτερον, η διευκόλυνση της δημιουργίας πολυεργοδοτικών ταμείων. Τρίτον, η μετάβαση από το ισχύον κατακερματισμένο σχήμα εποπτείας σε μια ενιαία εποπτική δομή. Και τέταρτον, ο εξορθολογισμός των σχετικών φορολογικών διατάξεων. Η σημαντικότερη αλλαγή αφορά τη σύσταση πολυεργοδοτικών επαγγελματικών ταμείων. Πρόκειται για τη δυνατότητα δημιουργίας ταμείων ομάδων ανθρώπων που δεν ανήκουν στην ίδια επαγγελματική ομάδα.

2. Αυξήσεις μισθών: Προς νέα αύξηση της τάξεως του 5% έως 6% στις κατώτατες αμοιβές, οδηγούμαστε εντός του 2024, σύμφωνα με τις κυβερνητικές προτάσεις της ΝΔ, έτσι ώστε να επιτευχθεί η δέσμευση για κατώτατο μισθό στα 950 ευρώ στο τέλος της επόμενης κυβερνητικής τετραετίας.

3. Οι τριετίες: Η νέα κυβέρνηση θα κληθεί να χειριστεί το θέμα της επαναφοράς του επιδόματος των τριετιών, εφόσον συνεχιστεί η ραγδαία αποκλιμάκωση των ποσοστών της ανεργίας. Κάτι τέτοιο θα σημάνει προσαύξηση μισθού κατά 30% για τους εργαζομένους που έχουν την απαραίτητη προϋπηρεσία (τρεις τριετίες).

4. Συλλογικές συμβάσεις: Αναμένεται να ενταθούν οι πιέσεις προκειμένου η νέα κυβέρνηση να επαναφέρει το καθεστώς των συλλογικών διαπραγματεύσεων και των κλαδικών συμβάσεων εργασίας. Αλλωστε η υλοποίηση της εξαγγελίας του κ. Κ. Μητσοτάκη για αύξηση των μέσων μισθών στα 1.500 ευρώ είναι αμφίβολη χωρίς την επιστροφή των κλαδικών συμβάσεων εργασίας.

5. Μείωση της ανεργίας: Στόχος η μείωση της ανεργίας κάτω του 10%, κάτι που δεν είναι ακόμη ορατό, καθώς οι διεθνείς οργανισμοί φαίνεται να «βλέπουν» επιβράδυνση της αύξησης της απασχόλησης. Θα πρέπει να σημειωθεί πως για να εξασφαλισθεί ο στόχος για μείωση της ανεργίας κάτω του 10% απαιτείται η δημιουργία επιπλέον 400.000 θέσεων εργασίας.

6. Αυξήσεις συντάξεων: Η λειτουργία της «μόνιμης» διαδικασίας αύξησης των συντάξεων στο τέλος κάθε έτους κρίνεται στις αρχές του 2024. Ο μηχανισμός υπάρχει ήδη – με τον νόμο 4670/2020 -, οπότε αναμένεται στις αρχές του νέου έτους η νέα αύξηση των συντάξεων κατά 3,4%, ενώ ενδέχεται να προκύψει – συμπληρωματικά – επιπλέον αύξηση 0,3% λόγω απόκλισης των στοιχείων του 2022. Η διορθωτική αύξηση θα καθοριστεί μετά το καλοκαίρι με βάση τα τελικά στοιχεία για την πορεία της οικονομίας που θα επικυρωθούν από τη Eurostat. Αθροιστικά οι δύο αυτές αυξήσεις θα φθάσουν γύρω στο 4%, ενώ η απόδοσή τους στους συνταξιούχους προσδιορίζεται γύρω στον Ιανουάριο – Φεβρουάριο του 2024.

7. Εκκρεμείς συντάξεις: Οι εκκρεμείς κύριες συντάξεις του ΕΦΚΑ φθάνουν τις 67.680 με εκτιμώμενη δαπάνη για την εξόφλησή τους γύρω στα 80 εκατομμύρια ευρώ. Χωρίς να συνυπολογίζονται οι περιπτώσεις συνταξιούχων με παράλληλο χρόνο ασφάλισης που παραμένουν σε εκκρεμότητα για έξι και πλέον χρόνια.

8. Αναδρομικά: Η νέα κυβέρνηση θα πρέπει να λάβει μια – τελική – απόφαση για τα αναδρομικά των συνταξιούχων οι οποίοι δεν προσέφυγαν στη Δικαιοσύνη. Πρόκειται για τις περικοπές σε δώρα και επικουρικές συντάξεις για το ενδεκάμηνο Ιούνιος 2015 έως Μάιος 2016. Στο τραπέζι υπάρχει πρόταση για απόδοση των αναδρομικών σε όλους, με δόσεις.