Ζωονομία

Περισσότερες από 30 ερευνητικές ομάδες παγκοσμίως με επικεφαλής ερευνητές από το Σουηδικό Πανεπιστήμιο της Ουψάλα και του Αμερικανικού Ινστιτούτου Broad συνεργάστηκαν για τη μελέτη των γονιδιωμάτων 241 ειδών θηλαστικών. Καρποί του κοινού ερευνητικού προγράμματος, με τίτλο Zoonomia Project, ήταν τα 11 άρθρα που φιλοξενήθηκαν στο τεύχος της 28ης Απριλίου της επιστημονικής επιθεώρησης Science και στα οποία ξετυλίγεται μια εξελικτική ιστορία 100 εκατομμυρίων ετών και πλέον. Γιατί η συγκριτική μελέτη των γονιδιωμάτων είναι στην πραγματικότητα ένα ταξίδι πίσω στον χρόνο. Εν προκειμένω, ένα ταξίδι στις απαρχές της δημιουργίας του πλακούντα, του οργάνου που ξεχωρίζει τα θηλαστικά από τα ωοτόκα ζώα.

Δεν χωρεί αμφιβολία ότι ο πλακούντας υπήρξε μια εξαιρετική εξελικτική «εφεύρεση» καθώς υποστήριξε την ανάπτυξη μιας μεγάλης ποικιλομορφίας ζωικών οργανισμών. Από τις μικροσκοπικές νυχτερίδες μέχρι τις τεράστιες γαλάζιες φάλαινες και όλα τα ενδιάμεσα μεγέθη, τα θηλαστικά ανέπτυξαν θαυμαστές προσαρμογές και έχουν διασπαρεί σε όλα τα οικοσυστήματα. Οπως λοιπόν αποκάλυψαν οι μελέτες των επιστημόνων του Zoonomia Project, δίνοντας τέλος σε μια επιστημονική διαμάχη πολλών δεκαετιών, όλα άρχισαν πριν από την εξαφάνιση των δεινοσαύρων η οποία συνέβη στο τέλος της Κρητιδικής περιόδου (145-66 εκατομμύρια χρόνια πριν). Φαίνεται όμως ότι τα πλακουντοφόρα ζώα βοηθήθηκαν από την εξαφάνιση των δεινοσαύρων και έτσι συνέχισαν ακάθεκτα τη δική τους επέκταση και διαφοροποίηση.

Στις διαφορές μεταξύ ειδών εστίασαν οι ερευνητές προκειμένου να ανακαλύψουν τι διαφοροποιεί το ανθρώπινο είδος από τα άλλα θηλαστικά. Και ένα από τα ευρήματά τους ανατρέπει τις μέχρι σήμερα ιδέες μας για την απόκτηση νέων ιδιοτήτων. Οπως διαπιστώθηκε, δεν είναι πάντα αναγκαία η προσθήκη νέων αλληλουχιών DNA για να προκύψει μια νέα ιδιότητα: το ίδιο μπορεί να επιτευχθεί και με αφαίρεση αλληλουχιών DNA! Ειδικότερα, η σύγκριση του ανθρώπινου γονιδιώματος με αυτά των πρωτευόντων θηλαστικών (δηλαδή των κοντινότερων εξελικτικών συγγενών μας) έδειξε την απώλεια 10.000 τμημάτων γενετικής πληροφορίας. Το αξιοσημείωτο είναι ότι τα εν λόγω τμήματα «απούσας» γενετικής πληροφορίας είναι απόντα από όλους τους ανθρώπους, ενώ κάποια από αυτά εντοπίζονται σε περιοχές του γονιδιώματος που αφορούν την ανάπτυξη του εγκεφάλου. Φαίνεται λοιπόν πως από την εξελικτική «συνταγή» για τη δημιουργία του ανθρώπου απαιτήθηκε και η αφαίρεση «υλικών».

Περιττό να πούμε ότι τα παραπάνω ευρήματα είναι μόνο η αρχή και πως το Zoonomia Project συνεχίζεται με εστίαση σε ασθένειες και όχι μόνο.

Έντυπη έκδοση Το Βήμα