«Χωρισμένοι» με το δίκιο

Ας ξεκινήσουμε από μία παραδοχή που όσο πιο γρήγορα την κάνεις στη ζωή σου τόσο καλύτερα. «Κανείς δεν σου υποσχέθηκε πως δεν θα αδικηθείς, θα αδικηθείς και μάλιστα πολύ». Το εύρος του άδικου είναι πολύ μεγάλο, ξεκινάει από απλές παρεξηγήσεις και καταλήγει στον Γιάννη Αγιάννη. Ομως επειδή η ζωή δεν είναι λογοτεχνία και ο αδικημένος της πραγματικής ζωής δεν έχει τίποτα από τον «συναρπαστικό» βίο ενός διάσημου ήρωα και το άδικο είναι ένα κομμάτι πικρό ψωμί που το τρως μόνος σου στη γωνία σου, καλό θα ήταν να μην εξιδανικεύουμε καμία έκφρασή του.

Τα παραδείγματα ανθρώπων που φυλακίστηκαν για λίγο ή πολύ και έπειτα αποδείχθηκε η αθωότητά τους είναι πολλά και πρόσφατα. Δυστυχώς δεν γίνεται να αποκλείσουμε πως κάποιες ποινές έμοιαζαν περισσότερο εκδικητικές παρά με βάση το γράμμα – και σίγουρα όχι το πνεύμα – του νόμου. Βαριά κατηγορία αυτή για έναν δικαστή αλλά έχουν δώσει κι εκείνοι τα δικαιώματά τους.

Πιστεύω απόλυτα πως η διαβάθμιση της βίας είναι ένας πολύ επικίνδυνος δρόμος που αν τον πάρεις δεν ξέρεις πού σταματάει. Εννοώ πως σαφώς και είναι βία η παραβίαση προσωπικού και οικογενειακού σου ασύλου. Το να ξέρουν κάποιοι πού μένεις και να σου πετάνε τρικάκια ή να βάφουν με συνθήματα τον τοίχο του σπιτιού σου – με τα παιδιά σου μέσα να αισθάνονται όλη την ανασφάλεια που μπορεί να νιώσει ένα παιδί – είναι μία βίαιη ενέργεια. Αλλά δεν είναι απόπειρα δολοφονίας.

Σε αναγκάζουν – για να μην πάρουμε διαζύγιο από τη λογική – να κάνεις αυτό με το οποίο διαφωνείς, διαβάθμιση της βίας, επειδή αρκετοί μοιράζουν άλλοθι ανάλογα με την ιδεολογική τοποθέτηση των δραστών. Εκείνο το «δικοί μας» και «δικοί τους» που έχει απλωθεί για τα καλά πάνω από τη χώρα την τελευταία δεκαετία, έχει κόψει οριστικά δεσμούς με το δίκιο και έχει αναγάγει ως πρωτεύουσα αξία τη νίκη και την κατατρόπωση του αντιπάλου, όσο κι αν το δίκιο σχετικοποιείται ανάλογα με την εποχή και την ηθική της. Η εξόντωση μέσω της μεθόδου του παραδειγματισμού είναι δικαιοσύνη των σπηλαίων.

Μετά δεν αντέχουν οι συγγνώμες, κανείς δεν μπορεί να επιστρέψει αυτόν τον χρόνο πίσω, κανείς δεν μπορεί να μαλακώσει μια ζημιά που δεν έχουμε ιδέα πόσο βαθιά έχει φτάσει για τους άδικα κατηγορούμενους και άδικα φυλακισμένους ανθρώπους.

Τον Φεβρουάριο του 2019 είχα αναφερθεί με κείμενο στο «Βήμα» στην περίπτωση του Γκρεγκ Κόλι. Καταδικάστηκε το 1977 στις ΗΠΑ σε ισόβια για τις δολοφονίες της φίλης του και του πεντάχρονου γιου της. Μέσα από κάποιες σύγχρονες εφαρμογές DNA αποδείχθηκε πως ήταν αθώος. Αποφυλακίστηκε το 2017 σε ηλικία 71 ετών, έπειτα από σαράντα χρόνια άδικης φυλάκισης. Αναζητήστε στο Διαδίκτυο τις φωτογραφίες της αποφυλάκισής του. Χαμογελάει, με ένα αληθινό, πηγαίο χαμόγελο. Της απόγνωσης; Της τρέλας; Της αδυναμίας να διαχειριστεί το αδιανόητο; Της ώριμης φιλοσόφησης της ζωής; Κανείς δεν μπορεί να αποκωδικοποιήσει και να ερμηνεύσει κάτι τόσο «μακρινό». Και πάλι η πρόληψη πρέπει να προτάσσεται της θεραπείας.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ ΒΗΜΑ