«Σκάνερ» στα social media των πολιτικών αρχηγών

Σε διαδικασία αναδιάταξης των επικοινωνιακών δυνάμεών τους βρίσκονται τα κομματικά επιτελεία καθ’ οδόν προς την επίσημη προεκλογική περίοδο και, «διαβάζοντας» με την ίδια προσοχή τα γκάλοπ αλλά και όσα συμβαίνουν στα «δωμάτια» των social media, προσπαθούν τη μέγιστη ψηφιακή προβολή της δικής τους θετικής εικόνας. Το κλίμα που διαμορφώνεται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης – Facebook, Instagram, Twitter, TikTok -, με βάση τα διαφορετικά κοινά και τους αλλιώτικους «κώδικές» τους, δεν περνά απαρατήρητο, αντίθετα η προσέγγιση που κάνουν οι πολιτικοί αρχηγοί με τους εξ απορρήτων τους πίσω από τις οθόνες είναι ερμηνευτική. Δεδομένου ότι τα social media αποτελούν εργαλείο της προεκλογικής «μάχης», κάθε επιτελείο διεκδικεί την καλύτερη δυνατή χρήση του, επιστρατεύοντας «μυστικά» του digital marketing ή και μεθόδους ποιοτικών μετρήσεων. Είναι γνωστός, για παράδειγμα, σε οργανωμένα γραφεία επικοινωνίας, δημοσκοπικές εταιρείες και πολυεθνικές η κομβική «sentiment analysis» (ανάλυση συναισθήματος), ένας δείκτης που μπορεί να εφαρμόζεται και στη μελέτη ενός λογαριασμού στα social media, δείχνοντας πόσο θετικές ή αρνητικές είναι οι γνώμες.

Σε κάθε περίπτωση στα πολιτικά επιτελεία αναγνωρίζουν τον καθοριστικό ρόλο των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, που ειδικά για τις νεότερες γενιές αποτελούν πεδίο της ενημέρωσής τους. Σε πρόσφατη δημοσκόπηση (Alco/Alpha), στο έστω γενικό ερώτημα εάν και πώς επηρεάζονται οι ψηφοφόροι από την παρουσία πολιτικών αρχηγών σε ψυχαγωγικές εκπομπές αλλά και στα social media το 41% απάντησε πως δεν επηρεάζεται, το 33% επηρεάζεται αρνητικά και το 23% θετικά. Ομως στην ομάδα 17-23 ετών το ποσοστό εκείνων που επηρεάζονται θετικά σκαρφαλώνει στο 53%.

«ΤΑ ΝΕΑ Σαββατοκύριακο» επιχειρούν ένα crash test στα social media των πολιτικών αρχηγών: ποια πρόσωπα τα τρέχουν, πού ξεχωρίζουν, πώς τα χρησιμοποιούν.

Κυριάκος Μητσοτάκης: ο παραδοσιακός

Με κοινή φωτογραφία προφίλ και με το σύνθημα «συνέπεια – σταθερότητα» σε περίοπτη θέση (εκλογές γαρ ενόψει), ο Κυριάκος Μητσοτάκης «παίζει» καθημερινά σε Facebook και Instagram. Η επικοινωνιακή ομάδα του Μαξίμου – η… σκιά του Πρωθυπουργού Κύρα Κάπη και ο «ψηφιακός» σύμβουλός του Ερικ Παρκς – έχει διαρκώς την προσοχή στη δυναμική των social media.

Από τον περασμένο Νοέμβριο, όταν σε κλειστή συζήτηση διατυπώθηκε ο προβληματισμός του «πώς θα επικοινωνούμε στον κόσμο το έργο μας;», καθιερώθηκε ο κυριακάτικος απολογισμός εβδομάδας στο «παραδοσιακό» Facebook. Εκεί ο Πρωθυπουργός έχει σχεδόν 380.000 ακόλουθους και καθημερινή παρουσία, μετρώντας 1.000 – 20.000 αντιδράσεις ανάλογα με την ανάρτηση.

Ταυτόχρονα διεκδικεί τους νεότερους «φίλους» μέσω Instagram, προβάλλοντας στους 327.000 followers και προσωπικές – οικογενειακές στιγμές: κοντά σε μια εικόνα του από το αμερικανικό Κογκρέσο ή από τη συνάντηση με τον καγκελάριο Σολτς, θα δει κανείς τον… τετράποδο Πίνατ να σουλατσάρει στο Μαξίμου ή ασπρόμαυρες backstage φωτογραφίες από τα πρωθυπουργικά ταξίδια

Στο Twitter (391.000 ακόλουθοι) ο λογαριασμός είναι πιο «αυστηρός», χωρίς καθημερινές αναρτήσεις, ενώ ο ίδιος ακολουθεί περίπου 2.000 πρόσωπα – πολιτικούς σε Ελλάδα και εξωτερικό, διεθνή Μέσα κ.λπ.

Το μεγάλο στοίχημα είναι το TikTok της νεολαίας. Εχει 7.477 followers και αναρτημένα μόνο 25 βίντεο, ενώ γίνεται προσπάθεια να ενταθεί συνολικά η γαλάζια παρουσία εκεί. Και για το Instagram, όμως, στη ΝΔ σχεδιάζουν πλέον πρωτογενές υλικό ώστε να αναρτάται μόνο εκεί.

Αλέξης Τσίπρας: ο ΤikToker

Τη γενική επίβλεψη για την… ψηφιακή εικόνα του Αλέξη Τσίπρα έχει ο τρίτος όροφος της Κουμουνδούρου αλλά και οι άνθρωποι του γραφείου του – Μπάμπης Παπαδάκης, Νίκος Ανδριόπουλος, Κυριάκος Αργυρόπουλος κ.ά. Ομως και ο ίδιος παρακολουθεί από μόνος του στενά τα social media, έχοντας σταθερά κάπου… κοντά του το τάμπλετ, όπως λένε οι γνωρίζοντες. Ο ΣΥΡΙΖΑ και προσωπικά ο Τσίπρας έχουν σαφές προβάδισμα στο TikTok, στο πεδίο της νεολαίας δηλαδή, με τον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης να μετρά σχεδόν 25.000 ακολούθους και 355.000 likes, έχοντας αναρτήσει ήδη 150 βίντεο.

Συχνή είναι, πλην όχι καθημερινή, η παρουσία του στο Facebook, όπου τον ακολουθούν περίπου 482.000 άνθρωποι, ενώ επιλέγει τακτικά να κάνει ζωντανές μεταδόσεις (live streaming).

Λιγότεροι είναι οι «φίλοι» στο Instagram (109.000), όπου επιλέγει – και αυτός – να δημοσιοποιεί και προσωπικές στιγμές: κοντά σε ένα απόσπασμα από μία ομιλία του στη Βουλή, θα δει κανείς φωτογραφίες του να παίζει ποδόσφαιρο ή εικόνες από την πρώτη μέρα των παιδιών του στο σχολείο και από μία έξοδο με τη σύζυγό του.

Αν κάπου ξεχωρίζει ο Τσίπρας, αυτό είναι το Twitter, καθώς έχει μεγάλη δεξαμενή ακολούθων, σχεδόν 640.000. Δείχνει δηλαδή να έχει ευχέρεια και σίγουρα πάντως να προτιμά τις γρήγορες, όχι τόσο μακρόσυρτες, αναρτήσεις.

Νίκος Ανδρουλάκης: ο Gifάκιας

Για τον αρχηγό του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ φαίνεται πως ένα σημείο καμπής σε ό,τι αφορά τα social media ήταν οι εσωκομματικές εκλογές που πραγματοποιήθηκαν τον Δεκέμβριο του 2021. Εκείνο το μομέντουμ είχε αντανάκλαση και στην εικόνα – δραστηριοποίηση του Νίκου Ανδρουλάκη στο ψηφιακό γήπεδο. Είναι χαρακτηριστικό ότι είναι ο μοναδικός πολιτικός αρχηγός που σκέφτηκε να διαφοροποιηθεί, δημιουργώντας ακόμα και δικά του gif – «τζιφάκια», όπως λέγεται αυτή η μορφή αρχείων που υποστηρίζουν είτε στατικές είτε κινούμενες εικόνες. Πίσω από τη δραστηριοποίηση του Ανδρουλάκη στα social media βρίσκεται μεταξύ άλλων, κατά πληροφορίες, ο Βασίλης Πανάγου. Είναι στενός συνεργάτης του αρχηγού της Χαριλάου Τρικούπη εδώ και χρόνια στην Ευρωβουλή, έχοντας αναλάβει την «ψηφιακή» εικόνα του.

Επιπλέον ήταν στις εσωκομματικές εκλογές όταν επέλεξε να ανοίξει λογαριασμό και στο TikTok. Εκεί ο ίδιος έχει σχεδόν 7.270 ακολούθους και έχει αναρτήσει 37 βίντεο.

Παράλληλα, δεν αφήνει στην άκρη και την πιο «κλασική» χρήση σε Facebook και Instagram. Στο πρώτο μέσο κοινωνικής δικτύωσης (55.000 followers) η παρουσία του είναι τακτική, αλλά όχι καθημερινή, με συνεντεύξεις του, περιοδείες, ανακοινώσεις του.

Στο Instagram μετρά 20.000 «φίλους» και περισσότερες από 730 δημοσιεύσεις, επιλέγοντας συχνά να ανεβάζει βίντεο και όχι απλώς φωτογραφίες με εξαιρετικά σύντομες «λεζάντες».

Δηµήτρης Κουτσούµπας: ο ευέλικτος

Η Κεντρική Επιτροπή του κόμματος και το γραφείο Τύπου – πρόσωπα όπως η Χριστίνα Παναγιωτακοπούλου και όχι μόνο – έχουν την ευθύνη (και) της ψηφιακής εικόνας. Οχι όμως μόνο του γενικού γραμματέα του ΚΚΕ Δημήτρη Κουτσούμπα αλλά και συνολικά του Περισσού. Ο ίδιος δεν έχει ενεργούς, επίσημους δικούς του λογαριασμούς στα social media, ωστόσο εδώ και περίπου έναν χρόνο έχει αποφασιστεί να γίνουν τέτοια βήματα εξωστρέφειας με άνοιγμα λογαριασμών, που έχουν μάλιστα απήχηση (Φεστιβάλ ΚΝΕ κ.ά.). Ενδεικτικά είναι επίσης τα Podcasts της ΚΝΕ για ζητήματα της επικαιρότητας, που απασχολούν τη νέα γενιά.

Στο πολιτικό παρασκήνιο υπάρχει παραδοχή τόσο για το χιούμορ όσο και για την… ευελιξία του Κουτσούμπα, όπως αυτή αποτυπώθηκε προσφάτως μέσα από την ευχή «συνεχίστε στον ίδιο δρόμο, να μην γίνετε ποτέ Παπαρατσένκο» του Κουτσούμπα προς την ομάδα του σατιρικού Luben, σε επετειακό βίντεο για τα 10 χρόνια του ιστότοπου. Η συγκεκριμένη εμφάνιση του γενικού γραμματέα του ΚΚΕ έγινε αμέσως viral, όπως συχνά γίνονται κάποια αποσπάσματα από παρεμβάσεις του – κι ας μην τις αναρτά ο ίδιος σε κάποιο μέσο κοινωνικής δικτύωσης. Φαίνεται πως γίνονται πλέον συντονισμένα βήματα τόσο από το ΚΚΕ όσο και την ΚΝΕ, όπου επιχειρούν να έχουν ανοιχτά μάτια για «έξυπνη» αξιοποίηση τέτοιων μορφών επικοινωνίας.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ ΝΕΑ