Ουκρανία: Διαφθορά, ο… πανταχού παρόν εχθρός εντός των «τειχών»
«Γαϊτανάκι» σκανδάλων διαφθοράς, παραιτήσεων και «καρατομήσεων» στο Κίεβο, σε μια κρίσιμη φάση του πολέμου
Spotlight
Πολύ πριν ξεσπάσει ο πόλεμος στα εδάφη της με τη ρωσική εισβολή, προ 11μήνου, η Ουκρανία ήταν αντιμέτωπη με έναν βαθιά «ριζωμένο» εσωτερικό εχθρό: τη διαφθορά.
Είναι τόσο ενδημική, που αποτελεί μέρος της καθημερινής ζωής στη χώρα. Ακόμη και τώρα, εν μέσω εμπόλεμης κατάστασης….
Κάπως έτσι λοιπόν το Κίεβο κλονίζεται τώρα από ένα σαρωτικό κύμα σκανδάλων, με παραιτήσεις και απομακρύνσεις κυβερνητικών, κρατικών και κομματικών αξιωματούχων.
Ορισμένες υποθέσεις έρχονται στο φως από τις ουκρανικές αρχές για την καταπολέμηση της διαφθοράς. Άλλες αποκαλύπτονται από δημοσιογράφους.
Έρευνες βρίσκονται πλέον σε εξέλιξη για υποθέσεις που εκτείνονται από υπερκοστολογήσεις σε προμήθειες του στρατού, έως μίζες για την απόκτηση γεννητριών ως εναλλακτική στο ημικατεστραμμένο ενεργειακό δίκτυο της Ουκρανίας από τους μαζικούς ρωσικούς βομβαρδισμούς.
Μαζί με την απογοήτευση, στο Κίεβο κυκλοφορεί επίσης η θεωρία ότι η «χιονοστιβάδα» αποκαλύψεων πιθανόν εντάσσεται στο πλαίσιο μιας εκστρατείας «λάσπης» και «εσκεμμένης χειραγώγησης» εν μέσω του πολέμου.
Ωστόσο μαζί με τον «καπνό» υπάρχει και «φωτιά». Ήδη στους κόλπους της κυβέρνησης Ζελένσκι πέφτουν το ένα μετά το άλλο τα «κεφάλια».
Μέσα στα τελευταία 24ωρα, «καρατομήθηκε» μια ντουζίνα κυβερνητικά στελέχη και αξιωματούχοι.
Ουδείς έχει ακόμη εικόνα μέχρι το πού θα φτάσει αυτό το «ξεκαθάρισμα».
Κάτι που είχε ζητήσει πολλές φορές στο πρόσφατο παρελθόν η Δύση και τελικά συντελείται από την ηγεσία του Κιέβου -προφανώς όχι τυχαία- σε μια κομβική για τον πόλεμο στιγμή.
Ήτοι ενόσω συμμαχικές χώρες ετοιμάζονται να αναλάβουν μεγαλύτερες και σαφώς πιο σοβαρές δεσμεύσεις με την αποστολή ακόμη πιο βαρέων όπλων στο Κίεβο, διακινδυνεύοντας μια απότομη κλιμάκωση της ψυχροπολεμικής έντασης με τη Ρωσία.
Ένας… αργόσυρτος «χορός» σκανδάλων
Το «πουλόβερ» φάνηκε ότι άρχισε να ξηλώνεται από το περασμένο Σάββατο, όταν με διαταγή από την ουκρανική Υπηρεσία Καταπολέμησης της Διαφθοράς (Nobu) συνελήφθη ο υφυπουργός Υποδομών, Βασίλ Λοζίνσκι.
Καταγγέλλεται ότι έλαβε 400.000 δολάρια ως μίζα για την εισαγωγή υπερκοστολογημένων γεννητριών στην εμπόλεμη Ουκρανία, την ώρα που εκατομμύρια πολίτες και υπηρεσίες της χώρας τις περίμεναν ως «μάννα εξ ουρανού» εν μέσω εκτεταμένων διακοπών ρεύματος που «βύθισαν» ολόκληρες περιοχές στο κρύο και στο σκοτάδι.
Το σκάνδαλο μετρούσε ήδη τρεις μήνες. Τελικά, ο υφυπουργός παύθηκε των καθηκόντων του την επομένη της σύλληψής του, σε έκτακτη συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου.
Χρειάστηκε επίσης να περάσει περίπου μια εβδομάδα μέχρι να γίνει η πρώτη παραίτηση για το μέγα σκάνδαλο που αποκάλυψε στα τέλη της περασμένης εβδομάδας ο ιστότοπος ερευνητής δημοσιογραφίας zn.ua για το ακόμη πιο κομβικό υπουργείο Άμυνας.
Από τη δημοσιογραφική έρευνα προέκυψαν υπέρογκες πληρωμές σε προμηθευτές τροφίμων για τους Ουκρανούς στρατιώτες.
Οι τιμές ήταν δύο έως και τρεις φορές υψηλότερες από αυτές στο λιανεμπόριο του Κιέβου. Αντίγραφο της σύμβασης δείχνει ότι
αγοράστηκαν με αυτό το «φέσι» τρόφιμα αξίας άνω των 13 δισεκατομμυρίων γρίβνα. Κοντολογίς, ένα ποσό περίπου 320 εκατομμυρίων ευρώ.
Η παραίτηση του Βιατσεσλάβ Σαποβάλοφ από τη θέση του υφυπουργού Άμυνας, αρμόδιου για την υλικοτεχνική υποστήριξη των Ενόπλων Δυνάμεων, έγινε μόλις την Τρίτη. Και αυτή με μισή καρδιά.
Έκανε λόγο για «κατηγορίες των ΜΜΕ» που χαρακτήρισε «αβάσιμες».
Σε σχετική ανακοίνωση που αναρτήθηκε στην ιστοσελίδα του υπουργείου υπήρχαν μόνο έπαινοι για τον Σαποβάλοφ και την «άξια πράξη» του να υποβάλει την παραίτησή του, υποστηρίζοντας ότι «θα επιτρέψει να διατηρηθεί η εμπιστοσύνη της κοινωνίας και των διεθνών εταίρων».
Παραιτήσεις με «σκιές»
Ενόσω δε ο υπουργός Άμυνας, Ολεξίι Ρέζνικοφ είχε κληθεί να δώσει εξηγήσεις στη Βουλή -με την «καρέκλα» του να τρίζει- και η Κρατική Ελεγκτική Υπηρεσία άρχιζε μαζί με τις δικαστικές αρχές έρευνες για την υπόθεση, το υπουργείο Άμυνας υποστήριζε ότι η δημοσιογραφική έρευνα έχει «ενδείξεις εσκεμμένης χειραγώγησης», χαρακτηρίζοντάς την «παραπλανητική».
Ανακοίνωσε επίσης ότι θα ζητήσει από την Υπηρεσία Ασφαλείας της Ουκρανίας (SBU) να εξετάσει «τη διάδοση σκόπιμα αναληθών στοιχείων που βλάπτουν τα αμυντικά συμφέροντα στη συγκεκριμένη χρονική στιγμή».
Στο μεσοδιάστημα, είχε ανακοινωθεί η απομάκρυνση του αναπληρωτή Γενικού Εισαγγελέα της Ουκρανίας, Ολεξίι Σιμονένκο, με την επισήμανση ότι έγινε «σύμφωνα με δική του επιθυμία».
Σύμφωνα πάντως με τον ιστότοπο Ukraïnska Pravda, είχε πάει πρόσφατα διακοπές εκτός συνόρων με αυτοκίνητο που ανήκει σε Ουκρανό επιχειρηματία, συνοδεία μάλιστα και σωματοφύλακα του τελευταίου.
Τα σκάνδαλα έφτασαν εν τω μεταξύ μέχρι το προεδρικό γραφείο. Εξ ου και η παραίτηση του αναπληρωτή προσωπάρχη του Ουκρανού προέδρου Ζελένσκι, Κιρίλο Τιμοσένκο.
Αρμόδιος για τις τοπικές και περιφερειακές πολιτικές -συμπεριλαμβανομένων των σχεδίων ανοικοδόμησης ζωτικής σημασίας εγκαταστάσεων που καταστράφηκαν από ρωσικούς πυραύλους- ήταν από τους ελάχιστους συνεργάτες του Ουκρανού προέδρου που είχε παραμείνει μέχρι σήμερα στη θέση του μετά την εκλογή Ζελένσκι, το 2019.
Στην επιστολή παραίτησης, δεν διευκρίνισε τους λόγους. Το όνομά του είχε ωστόσο εμπλακεί -σύμφωνα με ουκρανικά δημοσιεύματα- σε διάφορα σκάνδαλα.
Από τα τελευταία ήταν τον περασμένο Οκτώβριο, όταν είχε καταγγελθεί ότι χρησιμοποιούσε όχημα που είχε δοθεί στο Κίεβο από την αμερικανική General Motors για χρήση για ανθρωπιστικούς σκοπούς.
Μετά τις αποκαλύψεις, ο Τιμόσενκο ανακοίνωσε ότι το όχημα παραδόθηκε σε περιοχή κοντά στην γραμμή του μετώπου.
Ενδημικό φαινόμενο
Από τον «χορό» των σκανδάλων δεν έμεινε ανεπηρέαστο ούτε το κυβερνών κόμμα του Ζελένσκι, «Υπηρέτης του Λαού».
Σύμφωνα με έρευνα της Ukrainska Pravda, ο αναπληρωτής πρόεδρός του, Παβλό Τσάλιμον, αγόρασε το καλοκαίρι -εν μέσω του πολέμου- μια πολυτελή βίλα στο κέντρο του Κιέβου και δη κοψοχρονιά, δηλώνοντας άλλο πρόσωπο ως ιδιοκτήτη.
Λίγες ώρες μετά το δημοσίευμα, η παράταξη ανακοίνωσε ότι θα τον απομακρύνει από τη θέση.
«Θέλω να είναι ξεκάθαρο: δεν θα υπάρξει επιστροφή σε αυτό που ίσχυε στο παρελθόν, στον τρόπο που ζούσαν διάφοροι άνθρωποι σε κρατικούς θεσμούς ή εκείνοι που πέρασαν όλη τους τη ζωή κυνηγώντας μια καρέκλα», είπε ο Ουκρανός πρόεδρος στο «γκρίζο» φόντο των σκανδάλων.
Προανήγγειλε σαρωτικές αλλαγές και μαζικές απομακρύνσεις, προχωρώντας σε πρώτη φάση την Τρίτη με διάταγμα στην παύση πέντε κυβερνητών ουκρανικών περιφερειών που βρίσκονται στο επίκεντρο δικαστικών ερευνών (συμπεριλαμβανομένων αυτών της Χερσώνας και της Ζαπορίζια, που κατά τη θεώρηση της Μόσχας έχουν προσαρτηθεί στη Ρωσική Ομοσπονδία), καθώς και τεσσάρων υφυπουργών.
Μεταξύ αυτών ήταν ο ήδη παραιτηθείς Σαποβάλοφ από το υπουργείο Άμυνας, όπου επικρατεί αναβρασμός. Οι έτεροι ήταν ένας από το υπουργείο Κοινωνικής Πολιτικής και δύο από το Περιφερειακής Ανάπτυξης.
Με χαρακτηριστική καθυστέρηση -εν μέρει λόγω του πολέμου- οι «εκκαθαρίσεις» αναμένεται να έχουν συνέχεια σε μια χώρα που μάχεται κατά ενός ξένου εισβολέα και στηρίζεται στη διεθνή βοήθεια για την επιβίωση και τη μελλοντική πολυδάπανη ανοικοδόμησή της.
Άδηλο το μέλλον
Έχει επίσης μακρά ιστορία αχαλίνωτης διαφθοράς και ασταθούς διακυβέρνησης. Μέχρι και σήμερα παραμένει αμφίβολο εάν θα γυρίσει πράγματι «σελίδα».
Από τη φιλοδυτική εξέγερση του Μαϊντάν, η Ουκρανία ανέβηκε 20 θέσεις στον ετήσιο Δείκτη Διαφθοράς της Διεθνούς Διαφάνειας. Παραμένει ωστόσο χαμηλά. Ήταν μόλις 122η σε σύνολο 180 χωρών στην έκθεση του 2021, όχι πολύ υψηλότερα από τη Ρωσία.
Ο ατέρμονος πόλεμος και κυρίως η προοπτική για την επόμενη ημέρα εκτιμάται τώρα ότι θα μπορούσε, θεωρητικά, να λειτουργήσει ως καταλύτης για δομικές αλλαγές και μεταρρυθμίσεις.
Η καταπολέμηση της διαφθοράς είναι μια από τις βασικές που έχει θέσει η ΕΕ ως όρο για να υποδεχθεί επίσημα το Κίεβο στους κόλπους της.
Προσώρας, η Ουκρανία έχει πάρει από τον περασμένο Ιούνιο καθεστώς υποψήφιας προς ένταξη χώρας στην ΕΕ και μόλις έλαβε την πρώτη δόση των 3 δισεκατομμυρίων ευρώ από το πακέτο οικονομικής βοήθειας, συνολικού ύψους 18 δισεκατομμυρίων ευρώ, που εγκρίθηκε προσφάτως από τις Βρυξέλλες.
Όπως ωστόσο φαντάζει ακόμη μακριά το φως στο τούνελ του πολέμου, έτσι και το Κίεβο έχει πολύ δρόμο να διανύσει προς τη Δύση.
Κάποια βήματα φαίνεται ότι γίνονται. Αυτό που μένει να φανεί είναι πού θα οδηγήσουν.
Ολυμπιακός: Σίνα, Μουζακίτης και Χαράλαμπος Κωστούλας στην καλύτερη 11άδα του Youth League
Τρεις παίκτες του Ολυμπιακού συμπεριλήφθηκαν από την ιστοσελίδα Football talent Scout στην καλύτερη 11άδα της διοργάνωσης.
Ακολουθήστε το in.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
