Ο Πούτιν αλλάζει στρατηγούς ενώ η Wagner σπέρνει τη διχόνοια

Σε συνεχή αδιέξοδα φαίνεται να βρίσκεται ο Βλαντιμίρ Πούτιν καθώς οι εξελίξεις στην Ουκρανία δεν πάνε σύμφωνα με τα σχέδιά του, με αποτέλεσμα να αλλάζει ξανά την ηγεσία των δυνάμεων που επιχειρούν στο μέτωπο του πολέμου, σε μια προσπάθεια να ανατρέψει τα δεδομένα.

Η Ρωσία αντικατέστησε τον στρατηγό που είναι υπεύθυνος για τον πόλεμο κατά της Ουκρανίας, εν μέσω ενδείξεων διχόνοιας μεταξύ των κορυφαίων συμμάχων του Βλαντιμίρ Πούτιν – μια ανατροπή που οι επικριτές είπαν ότι δεν θα φέρει λύση σε αυτό που ταλαιπωρεί τον ρωσικό στρατό.

Ο στρατηγός Βαλέρι Γκερασίμοφ, του οποίου τον διορισμό ανακοίνωσε το υπουργείο Άμυνας την Τετάρτη, είναι μακροχρόνιος σύμμαχος του Κρεμλίνου, αρχηγός του στρατιωτικού γενικού επιτελείου από το 2012 και εκτελεστής του αποτυχημένου σχεδίου για την αρχική εισβολή τον Φεβρουάριο. Ήταν η δεύτερη φορά μέσα σε μόλις τρεις μήνες που το υπουργείο αντικατέστησε τον επικεφαλής της πολεμικής προσπάθειας.

Ο στρατηγός Σουροβίκιν, ο οποίος έχει το προσωνύμιο «στρατηγός Αρμαγεδδών», είχε διοριστεί επικεφαλής των χερσαίων ρωσικών δυνάμεων στην Ουκρανία μόλις τον περασμένο Οκτώβριο. Τώρα υποβαθμίστηκε σε αναπληρωτή του Γκερασίμοφ.

Αναλυτές και πολιτικοί συντάκτες είπαν ότι η αλλαγή απέχει πολύ από τη ριζική αναθεώρηση που χρειάζονται οι ρωσικές ένοπλες δυνάμεις για να γίνουν πιο αποτελεσματικές.

«Το αποτέλεσμα δεν αλλάζει απλώς αλλάζοντας τις θέσεις των στρατιωτών του» έγραψε ένας εξέχων blogger που ακούει στο όνομα Rybar.

Οπως σημείωσε ο Guardian, οι νέες αλλαγές των στρατηγών σημειώθηκαν ενώ οι εντάσεις και οι διαφωνίες μεταξύ των επιτελών στην Ουκρανία έχουν κλιμακωθεί. Είναι χαρακτηριστικό ότι το βράδυ της Τρίτης, ο διαβόητος Γεβγκένι Πριγκόζιν, επικεφαλής της μισθοφορικής ομάδας Βάγκνερ, επιτέθηκε κατά του υπουργείου Αμυνας, λέγοντας ότι η δική του εμπειρία είναι τελικά «σημαντικά ανώτερη σε σχέση με όλους αυτούς που είναι εδώ και δεκαετίες στο υπουργείο».

Ο ανασχηματισμός των διοικητών έρχεται ενώ το Κρεμλίνο αντέκρουσε τον ισχυρισμό ενός βασικού του συμμάχου του Πούτιν σχετικά με τη μάχη στο Σολεντάρ, μια μικρή πόλη στην ανατολική Ουκρανία.

Την Τρίτη, ο Γεβγκένι Πριγκόζιν, επικεφαλής της μισθοφορικής δύναμης Wagner, είπε ότι τα στρατεύματά του είχαν καταλάβει τον έλεγχο του Σολεντάρ. Δημοσίευσε, μάλιστα, στο διαδίκτυο μια φωτογραφία με μερικούς από τους στρατιώτες στο διάσημο αλατωρυχείο της πόλης, αναφέροντας ότι μόνο μαχητές Wagner είχαν πολεμήσει εκεί για λογαριασμό της Ρωσίας, σύμφωνα με τους New York Times.

Μια φωτογραφία που κυκλοφόρησε από τον επικεφαλής της ομάδας μισθοφόρων Wagner. Στο κέντρο, υποτίθεται ότι δείχνει τις δυνάμεις στο Soledar.

Ωστόσο, τόσο το ρωσικό υπουργείο Άμυνας όσο και οι Ουκρανοί διοικητές αντέκρουσαν αυτούς τους ισχυρισμούς, λέγοντας ότι η μάχη συνεχίζεται στο Σολεντάρ και ότι η πόλη δεν είχε ακόμη πέσει. Το ρωσικό υπουργείο είπε, επίσης, ότι τα δικά του στρατεύματα πολεμούν εκεί.

Ο Ντμίτρι Σ. Πεσκόφ, εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, προέτρεψε τους δημοσιογράφους να περιμένουν τις επίσημες ανακοινώσεις για το εάν η πόλη είχε καταληφθεί, προσθέτοντας ότι «οι τακτικές επιτυχίες είναι σίγουρα πολύ σημαντικές καθώς έχουν αρκετά ακριβό τίμημα».

Ούτε ο ίδιος ούτε το υπουργείο ανέφεραν ονομαστικά την ομάδα Wagner ή τον επικεφαλής του, αλλά οι δηλώσεις τους ισοδυναμούσαν με επίπληξη του κ. Πριγκόζιν, ο οποίος την Τετάρτη επανέλαβε τον ισχυρισμό του ότι οι δυνάμεις του είχαν πάρει τον έλεγχο του Σολεντάρ.

Τα λάθη και τα αδιέξοδα

Ξεκινώντας με την αποτυχημένη απόπειρα κατάληψης του Κιέβου σε μια αστραπιαία επίθεση τον Φεβρουάριο και τον Μάρτιο, η ρωσική πολεμική προσπάθεια χαρακτηρίστηκε από λάθη, ανατροπές και βαριές απώλειες.

Μεταπήδησε σε μια αργή επίθεση με επίκεντρο το ανατολικό Ντονμπάς που κατάφερε να καταλάβει αρκετές πόλεις με υψηλό κόστος, αλλά στη συνέχεια σταμάτησε. Στα τέλη του καλοκαιριού, ήρθε μια ταχεία ουκρανική αντεπίθεση που ανέκτησε σημαντικό μέρος των κατεχόμενων εδαφών και ανάγκασε μια χαοτική ρωσική υποχώρηση από τη βορειοανατολική περιοχή του Χάρκοβο.

Αυτό οδήγησε τον διορισμό τον Οκτώβριο ενός νέου Ρώσου διοικητή για τον πόλεμο στην Ουκρανία, του στρατηγού Σεργκέι Σουροβίκιν, ο οποίος είχε προηγουμένως επικεφαλής των ρωσικών δυνάμεων στη Συρία, όπου απέκτησε τη φήμη του αδίστακτου αλλά αποτελεσματικού διοικητή.

Οι ρωσικές αποτυχίες επιβραδύνθηκαν υπό τον στρατηγό Σουροβίκιν, αλλά δεν σταμάτησαν. Οι ουκρανικές δυνάμεις, οπλισμένες με όλο και πιο εξελιγμένα δυτικά όπλα, σημείωσαν περισσότερες «επιτυχίες» στην Χερσώνα και το Ντονμπας. Μια πολύμηνη ρωσική προσπάθεια για την κατάληψη της μικρής πόλης Αρτεμόβσκ, στο Ντονμπας, κόστισε πολλές ζωές, αλλά κέρδισε ελάχιστο έδαφος.

Μια ξεκάθαρη ήττα

Μια συντονισμένη προσπάθεια να καταστρέψει τα ενεργειακά συστήματα της Ουκρανίας απέτυχε να βομβαρδίσει τη χώρα και να την καταλάβει, ενώ η Ρωσία δεν είχε πυρομαχικά ακριβείας.

Και αφού ο κ. Πούτιν διέταξε το στρατό 300.000 επιπλέον στρατευμάτων, νέοι στρατεύσιμοι ανέφεραν ότι ρίχτηκαν στον αγώνα με ελάχιστη εκπαίδευση και ανεπαρκή εξοπλισμό. Μερικοί σκοτώθηκαν μετά από λίγες μέρες φορώντας στολή.

Η πιο εντυπωσιακή πρόσφατη αποτυχία σημειώθηκε την Πρωτοχρονιά, όταν ουκρανικό πυροβολικό έπληξε ένα συγκρότημα που στεγάζει νέους Ρώσους στρατιώτες στην πόλη Μακεγιέφκα του Ντονμπας. Το υπουργείο Άμυνας αναγνώρισε ότι 89 σκοτώθηκαν, αλλά η Ουκρανία ανέφερε απώλειες σε εκατοντάδες.

Η ευκαιρία της Wagner

Η κριτική που ασκήθηκε στους ένστολους Ρώσους διοικητές δημιούργησε την ευκαιρία στον Πριγκόζιν να παρουσιάσει τον εαυτό του και την Wagner ως απαραίτητους για την πολεμική προσπάθεια. Φαίνεται να προσπαθεί να ανεβάσει το πολιτικό του προφίλ στη Ρωσία, αν και δεν είναι σαφές ποιος είναι ο σκοπός του.

H Wagner, όπως γράφουν και οι New York Times, αποτελεί έναν σκιώδη στρατό για τη Ρωσία που αναπτύχθηκε για να υποστηρίξει τις στρατιωτικές εκστρατείες του Κρεμλίνου στην Αφρική και τη Μέση Ανατολή.

Πρώην καταδικασμένος εγκληματίας, ο Πριγκόζιν έγινε εστιάτορας και έγινε φίλος με τον κ. Πούτιν πριν από χρόνια, μετατρέποντας αυτή τη σχέση σε μια ποικίλη επιχειρηματική αυτοκρατορία, συμπεριλαμβανομένου του Ομίλου Wagner. Έχει μπει στο στόχαστρο των ΗΠΑ, όπου κατηγορείται για ενορχήστρωση της ρωσικής διαδικτυακής ανάμειξης στις προεδρικές εκλογές του 2016.

Φέτος, όμως, ο Πριγκόζιν αποχαιρέτισε μια για πάντα το σεμνό προφίλ που κάποτε προσπάθησε να διατηρήσει.

Μετά από πολύ καιρό που αρνούνταν οποιοδήποτε ρόλο στην ανάμιξη στις εκλογές, πρόσφατα καυχήθηκε για αυτό και αφού έλεγε για χρόνια, ότι δεν είχε καμία σχέση με την Wagner- αμφισβήτησε ακόμη την ύπαρξή της- αναγνώρισε τον Σεπτέμβριο ότι ήταν ο ιδρυτής της και έχει αγκαλιάσει τον ρόλο του στον πόλεμο στην Ουκρανία.