Η Βαρκελώνη (και) των βιβλιοθηκών

Από τα τέλη Μαΐου 2022 προστέθηκε ένας ακόμη λόγος για να επισκεφθεί κανείς την πάντα γοητευτική Βαρκελώνη: εγκαινιάστηκε η αφιερωμένη στη λατινοαμερικανική λογοτεχνία Βιβλιοθήκη Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες. Η επιλογή του ονόματος δεν είναι τυχαία: ο τιμημένος με το Νομπέλ Λογοτεχνίας κολομβιανός συγγραφέας έφτασε στη Βαρκελώνη το 1967, λίγο μετά την έκδοση του βιβλίου του «Εκατό χρόνια μοναξιά», και έζησε εκεί μέχρι το 1975. Κομβικό ρόλο στην απόφασή του να εγκατασταθεί στην πόλη έπαιξε η ατζέντης του, Carmen Balcells, αλλά και το ευρύτερο φιλελεύθερο κλίμα που αυτή απέπνεε. Είναι χαρακτηριστικό ότι εν μέσω της δικτατορίας του Φράνκο ο Μάρκες δήλωνε ότι «η Βαρκελώνη είναι μια πόλη στην οποία μπορώ να αναπνέω».

Δίνοντας το όνομα του Μάρκες στη Βιβλιοθήκη η πόλη της Βαρκελώνης δεν τιμά μόνο τη μνήμη του. Ταυτόχρονα αναδεικνύει την ίδια την ιστορία της, η οποία είναι συνυφασμένη με την άνθηση της λατινοαμερικανικής λογοτεχνίας. Είναι χαρακτηριστικό ότι η Carmen Balcells μόνο, εκτός από τον Μάρκες, εκπροσωπούσε ακόμη τους Κάρλος Φουέντες, Χούλιο Κορτάσαρ, Πάμπλο Νερούδα και Μάριο Βάργκας Λιόσα. Ετσι, στα σχεδόν 4.000 τετραγωνικά μέτρα της Βιβλιοθήκης ο επισκέπτης μπορεί να βρει 40.000 αντικείμενα (βιβλία και άλλα ντοκουμέντα) που «αφηγούνται» τη συμβολή της Βαρκελώνης στο πολιτισμικό γίγνεσθαι.

Το κτίριο της Βιβλιοθήκης, η ανέγερση του οποίου ανήλθε στα 12 εκατομμύρια ευρώ, αποτελεί παράδειγμα αρχιτεκτονικού σχεδιασμού και τιμήθηκε με το χρυσό βραβείο βιωσιμότητας. Εχοντας ως πρότυπο την Κεντρική Βιβλιοθήκη του Ελσίνκι, η Βιβλιοθήκη είναι φτιαγμένη από ξύλο και διαθέτει ανοιχτούς χώρους οι οποίοι αναπτύσσονται γύρω από έναν κεντρικό φωταγωγό. Στο ισόγειο βρίσκεται ο χώρος για τα παιδιά, υπάρχει συνεδριακός χώρος, ενώ ο τελευταίος όροφος είναι η ζώνη ησυχίας. Η εσωτερική διακόσμηση, με φυτά, χρωματιστές πολυθρόνες και αιώρες (που τόσο αγαπούσε ο Μάρκες), παραπέμπει περισσότερο σε καθιστικό φιλόξενου σπιτιού παρά σε αυστηρό χώρο βιβλιοθήκης.

Χτισμένη στην εργατική συνοικία Sant Marti, η Βιβλιοθήκη αποτελεί την τρίτη μεγαλύτερη της πόλης, η οποία διαθέτει ένα δίκτυο 40 δημοτικών βιβλιοθηκών! Δηλαδή, σε μια εποχή που πολλοί διατυμπανίζουν ότι ήρθε το τέλος του βιβλίου, η πάντα πρωτοποριακή Βαρκελώνη επενδύει στη δημιουργία βιβλιοθηκών. Φροντίζοντας μάλιστα να τις κάνει τόσο θελκτικές ώστε να καθιερωθούν ως σημεία συνάντησης και αλληλεπίδρασης όλων ανεξαιρέτως των πολιτών της. Είθε οι δήμαρχοι της χώρας μας να εμπνευστούν από το παράδειγμά της.

Έντυπη έκδοση Το Βήμα