ΕΕ: Έρχεται δύσκολος χειμώνας – Ανεφοδιάζεται με φυσικό αέριο, αλλά ο δρόμος για την αντικατάσταση της Ρωσίας είναι μακρύς

Ακόμα κι αν η Ευρώπη μπορέσει να γεμίσει τις αποθήκες φυσικού αερίου, θα κληθεί να αντιμετωπίσει έναν επικίνδυνο χειμώνα και οι κυβερνήσεις θα πρέπει να συνεχίσουν τα σχέδια για πλαφόν, καθώς αγωνίζονται να εξασφαλίσουν περισσότερο υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG), για να συμβαδίσουν με μια ταχεία μετατόπιση από την εξάρτηση από τα ρωσικά καύσιμα, επισημαίνει το πρακτορείο ειδήσεων Reuters.

Εν τω μεταξύ, τα ευρωπαϊκά νοικοκυριά παίρνουν μια μικρή ανάσα από τις υπερβολικά υψηλές τιμές των καυσίμων, που έχουν επιβαρύνει τους προϋπολογισμούς, έχουν μειώσει το διαθέσιμο εισόδημα και «ψαλιδίσει» τις οικονομικές προοπτικές.

Όπως είναι γνωστό, η Ευρωπαϊκή Ένωση σκοπεύει να τερματίσει την εξάρτηση από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα έως το 2027. Όμως, η Μόσχα έχει ήδη περικόψει τις ροές φυσικού αερίου προς τη Βουλγαρία, την Πολωνία, τη Φινλανδία, τον προμηθευτή στη Δανία Orsted, την ολλανδική εταιρεία Gasterra και τη Shell όσον αφορά στα γερμανικά συμβόλαια, αφού όλοι αυτοί οι εταίροι απέρριψαν το αίτημα του Κρεμλίνου για μετάβαση σε πληρωμές σε ρούβλια.

Τα 27 κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η οποία παραδοσιακά εξαρτάται από τη Ρωσία για το 40% των αναγκών της σε φυσικό αέριο, στοχεύουν να έχουν τις αποθήκες φυσικού αερίου πλήρεις κατά 80% μέχρι το Νοέμβριο, από το μισό περίπου που βρίσκονται τώρα, για να περάσουν τον χειμώνα, με δεδομένο ότι το αποθηκευμένο αέριο καλύπτει συνήθως περίπου το ένα τέταρτο της ζήτησης. Οι αναλυτές λένε ότι είναι σε καλό δρόμο.

Ωστόσο, εξακολουθεί να υπάρχει ένα μεγάλο κενό προς κάλυψη από άλλες πηγές, όπως το LNG, και θα είναι ακόμη μεγαλύτερο εάν η Ρωσία περικόψει τις ροές σε περισσότερους Ευρωπαίους αγοραστές.

Πάντως, η Μόσχα λέει ότι εκπληρώνει τις υποχρεώσεις της και δεν βλέπει κάποια ανάγκη να σταματήσει τις προμήθειες σε άλλους πελάτες.

Αυξανόμενη ζήτηση για φυσικό αέριο

«Η πλήρης διακοπή των ρωσικών ροών θα ήταν αναμφίβολα το χειρότερο σενάριο της Ευρώπης γι’ αυτό τον χειμώνα, καθώς η ήπειρος είναι απίθανο να μπορέσει να προμηθευτεί επαρκείς ποσότητες φυσικού αερίου από άλλους παραγωγούς, για να αντισταθμίσει μια τόσο σημαντική διακοπή στον εφοδιασμό», δήλωσε ο Leon Izbicki, συνεργάτης του Energy Aspects.

Ακόμη και πριν η Ρωσία εισβάλει στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο, πυροδοτώντας μια ενεργειακή κρίση στην Ευρώπη, η ζήτηση για φυσικό αέριο είχε αυξηθεί εν μέσω της ανάκαμψης από την πανδημία. Η αγορά LNG, στην οποία κυριαρχούν τα μακροπρόθεσμα συμβόλαια, ήταν ήδη υπερβολικά σφιχτή.

Η ΕΕ αύξησε τις αγορές LNG, με τις εισαγωγές να αυξάνονται περίπου κατά 58% τους πρώτους πέντε μήνες του 2022 σε σύγκριση με τα επίπεδα του 2021, σύμφωνα με τα στοιχεία της Refinitiv, καθώς έγινε διαθέσιμη περισσότερη χωρητικότητα στις ΗΠΑ και οι υψηλές τιμές στην Ευρώπη προσέλκυσαν φορτία.

Ανησυχία λόγω των διαταραχών στις παραδόσεις LNG

Οι Ηνωμένες Πολιτείες, ένας σημαντικός παραγωγός LNG, έχουν υποσχεθεί να βοηθήσουν την Ευρώπη με περισσότερες αποστολές.

Ωστόσο, η Ευρώπη έχει περιορισμένη ικανότητα λήψης LNG και, για να αυξήσει την αβεβαιότητα, η Freeport LNG, διαχειριστής ενός από τα μεγαλύτερα εργοστάσια εξαγωγών των ΗΠΑ, δήλωσε την Τρίτη ότι θα χρειαστούν τουλάχιστον 90 ημέρες για να ξαναρχίσει η μερική λειτουργία, μετά από μια έκρηξη που συνέβη στη μονάδα την περασμένη εβδομάδα.

«Εάν η Ευρώπη μπει στο χειμώνα βασιζόμενη μόνο στις προμήθειες LNG, τότε τα πράγματα θα μπορούσαν να δυσκολέψουν», δήλωσε η Evangeline​ Cookson, ερευνήτρια και μετεωρολόγος στην εταιρεία Marex.

Σε αντίθεση με το φυσικό αέριο μέσω αγωγών που μπορεί να μεταφερθεί γρήγορα, η μεταφορά LNG μπορεί να διαρκέσει εβδομάδες και μπορεί να διαταραχθεί από τις καιρικές συνθήκες.

Τον περασμένο μήνα, η Εθνική Υπηρεσία Ατμόσφαιρας των Ωκεανών στις ΗΠΑ δήλωσε ότι υπάρχει 65% πιθανότητα πάνω από το κανονικό για μια εποχή τυφώνων στον Ατλαντικό, που φτάνει από έξι έως 10 τυφώνες.

Ο Izbicki της Energy Aspects είπε ότι τα αποθέματα φυσικού αερίου θα μπορούσαν να φτάσουν για την Ευρώπη μέχρι το τέλος του 2022, ακόμη και χωρίς ρωσικές προμήθειες, αλλά αυτό θα την άφηνε εκτεθειμένη για τον χειμώνα του 2023, οπότε οι κυβερνήσεις δεν θα μπορούν ακόμη να θέσουν σε εφαρμογή τα σχέδιά τους για το πλαφόν.

Πώς αντιδρούν οι χώρες της ΕΕ στις περικοπές φυσικού αερίου

Η Γερμανία, η οποία βασιζόταν ιστορικά στη Ρωσία για τις μισές περίπου ανάγκες της σε φυσικό αέριο, έχει ήδη ξεκινήσει σχέδια για ένα σύστημα πλειστηριασμών που θα συμβάλει σε ένα πλαφόν φυσικού αερίου σε ενεργοβόρες βιομηχανίες, εάν κοπούν οι προμήθειες.

Η Γαλλία έχει εφαρμόσει μέτρα για τον περιορισμό των προμηθειών φυσικού αερίου σε μεγάλους καταναλωτές σε περίπτωση ελλείψεων.

Η Πολωνία, που είναι ήδη αποκομμένη από το ρωσικό φυσικό αέριο, έχει ενισχύσει τις εισαγωγές LNG, έχει ανοίξει μια σύνδεση φυσικού αερίου με τη Λιθουανία από τον Μάιο και σκοπεύει να ανοίξει έναν νέο αγωγό φέτος προς τη Νορβηγία. Ωστόσο, εξακολουθεί να έχει σχέδια για τον περιορισμό του φυσικού αερίου στη βαριά βιομηχανία σε περίπτωση κρίσης, ώστε να μπορεί να διατηρήσει τον εφοδιασμό σε σπίτια και δημόσιες υπηρεσίες.

Ωστόσο, το πλαφόν θα έχει βαρύ οικονομικό τίμημα. Ο επικεφαλής οικονομολόγος της Berenberg, Χόλγκερ Σμίντινγκ, εκτίμησε ότι το οικονομικό αποτύπωμα της ΕΕ θα ήταν 2% χαμηλότερο μέχρι το τέλος του 2022, εάν οι ρωσικές προμήθειες έκλειναν τώρα.

Το αέριο αντιπροσωπεύει περισσότερο από το 20% της κατανάλωσης ενέργειας στην ΕΕ, για τη θέρμανση των σπιτιών, την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και χρησιμοποιείται, επίσης, στην κατασκευή ζωτικών προϊόντων όπως τα λιπάσματα. Εν τω μεταξύ, το αυξανόμενο κόστος των καυσίμων έχει ήδη αρνητικό αποτέλεσμα.

«Ακόμη και χωρίς εμπάργκο, οι υψηλές τιμές του φυσικού αερίου επιβαρύνουν σοβαρά τους καταναλωτές, αφήνοντάς τους λιγότερα χρήματα για να ξοδέψουν σε άλλα αγαθά και υπηρεσίες», δήλωσε ο Σμίντινγκ.