Ελιά: Προληπτικά μέτρα φυτοπροστασίας για την Καρκίνωση

Η Καρκίνωση είναι μία σοβαρή βακτηριακή φυτοπαθολογική ασθένεια, η οποία προκαλείται από το βακτήριο Pseudomonas savastanoi, το οποίο εισέρχεται στα ελαιόδενδρα μέσω των, πάσης φύσεως, πληγών και των σχισμών του φλοιού των κλάδων και των κλαδίσκων της ελιάς.

Προκειμένου για την είσοδο του βακτηρίου και για την εκδήλωση της ασθένειας, στην συνέχεια, ευνοϊκότερες συνθήκες υφίστανται περισσότερο μετά το ετήσιο κλάδεμα, εξαιτίας των υψηλών τιμών σχετικής υγρασίας που επικρατούν. Επίσης ο παγετός ο οποίος προκαλεί κι αυτός πληθώρα χαρακτηριστικών πληγών στον φλοιό της ελιάς («σκασίματα») συμβάλει στην διάδοση της βακτηριακής καρκίνωσης της ελιάς. Στην ίδια κατεύθυνση αλλά λιγότερο συμβάλλουν και οι οπές που προκαλούνται από το χαλάζι ή την συγκομιδή του ελαιόκαρπου με ραβδισμό. Το χαρακτηριστικό σύμπτωμα της καρκίνωσης είναι οι όγκοι που δημιουργούνται στους βραχίονες και στους βλαστούς των ελαιοδέντρων. Πρέπει να σημειωθεί ότι η ενδεχόμενη προσβολή των ελαιοδένδρων από την καρκίνωση της ελιάς προκαλεί σημαντικά προβλήματα στους ελαιώνες τα οποία για να αντιμετωπισθούν απαιτούν επίμονες και πολυετείς προσπάθειες για την απαλλαγή του φυτικού κεφαλαίου από το βακτήριο και την ασθένεια που συνεπάγεται.

Αντιμετώπιση

Η αντιμετώπιση της καρκίνωσης περιλαμβάνει:

• την αφαίρεση και κάψιμο των κλαδίσκων και κλάδων που έχουν εμφανίσει τους χαρακτηριστικούς όγκους. Στους μεγάλους βραχίονες συνιστάται να γίνεται αφαίρεση των όγκων και απολύμανση των πληγών με ένα πυκνό διάλυμα χαλκούχου σκευάσματος.
• την αξιοποίηση των ψεκασμών χαλκούχων σκευασμάτων, οι οποίοι ετησίως πραγματοποιούνται για την αντιμετώπιση του κυκλοκόνιου και οι οποίοι επιδρούν ανασχετικά στον πολλαπλασιασμό και στην διάδοση του βακτηρίου.

Οι ανοιξιάτικοι ψεκασμοί κατά του κυκλοκόνιου με ένα χαλκούχο σκεύασμα, αμέσως μετά το κλάδεμα των ελαιόδενδρων και η επανάληψη τους σε περίπου 25 ημέρες (ανάλογα και με τις εξειδικευμένες οδηγίες που παρέχονται κατά την συνταγογράφηση των σκευασμάτων) μπορούν να επιδράσουν κατασταλτικά στην βακτηρίωση. Επίσης, πρέπει να αξιολογείται με βάση τις ειδικότερες συνθήκες σε κάθε ελαιώνα η αναγκαιότητα διενέργειας επιπλέον ψεκασμού με χαλκούχο σκεύασμα μετά από την ενδεχόμενη χαλαζόπτωση, παγετό κ.ο.κ.

Σημαντική παράμετρος είναι και η υιοθέτηση από τους ελαιοπαραγωγούς μίας σειράς προληπτικών μέτρων που μπορούν να προφυλάξουν το φυτικό κεφάλαιο από την προσβολή και κατ’ επέκταση και τις επιπτώσεις στην παραγωγή.

Προληπτικά μέτρα φυτοπροστασίας:

• Απομάκρυνση και κάψιμο των προσβεβλημένων κλάδων από την καρκίνωση,
• Εφαρμογή ενδεδειγμένου κλαδέματος ώστε να εξασφαλίζεται ο καλός αερισμός των δένδρων και να αποφεύγεται η πρόκληση υψηλών επιπέδων σχετικής υγρασίας εντός της κόμης των ελαιοδέντρων,
• Απολύμανση των κλαδευτικών εργαλείων πριν, μετά και κατά το κλάδεμα (π.χ. οινόπνευμα, χλωρίνη 1/9 νερό),
• Κλάδεμα κατά προτίμηση με ξηρό και ήπιο καιρό χωρίς υγρασία στα δέντρα,
• Κλάδεμα πρώτα των υγιών ελαιοδέντρων και στο τέλος των προσβεβλημένων δέντρων,
• Ψεκασμός πάντα με χαλκούχο σκεύασμα μετά το κλάδεμα (σύμφωνα με τα ανωτέρω),
• Προσοχή κατά την αγορά δενδρυλλίων από τα φυτώρια για την αποφυγή εισαγωγής της καρκίνωσης σε νέες περιοχές μέσω προσβεβλημένων δενδρυλλίων.