Πόλεμος στην Ουκρανία: Θα μπορούσαν να επιτύχουν οι διαπραγματεύσεις Ρωσίας-Ουκρανίας;

Με τις αντιπροσωπείες της Ρωσίας και της Ουκρανίας να βρίσκονται ήδη στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, σε μία τρίτη προσπάθεια να βρεθεί λύση και να σταματήσει ο πόλεμος, οι δύο πλευρές συνεχίζουν τις συνομιλίες με εντελώς διαφορετικές απαιτήσεις, γεγονός που για πολλούς σημαίνει ότι οι ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις, είτε είναι καταδικασμένες να αποτύχουν, είτε διαθέτουν μικρά περιθώρια προόδου.

Ανάμεσα σε αυτούς είναι και ο διευθυντής για τη Ρωσία και την Ευρώπη στο Ινστιτούτο Ειρήνης των ΗΠΑ, Δρ. Ντόναλντ Τζένσεν.  Η πρόοδος μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας κατά τη διάρκεια αυτών των διαπραγματεύσεων είναι εξαιρετικά απίθανη σε αυτό το σημείο, προειδοποιεί μιλώντας στο Reaction. «Υπάρχει ένας ωκεανός μεταξύ τους», όπως τονίζει.

«Οι δημοσιογράφοι μιλούν πάντα για μια σημαντική εξέλιξη στις διαπραγματεύσεις. Στην πραγματικότητα, σπάνια υπάρχει μια σημαντική εξέλιξη. Συνήθως, οι δύο αντιπροσωπείες ετοιμάζουν κείμενα, συνομιλούν και όλο αυτό δεν βγάζει πουθενά», σημειώνει, προσθέτοντας ότι ο Βλάντιμιρ Μεντίνσκι, που ηγείται της ρωσικής αντιπροσωπείας, «δεν είναι σοβαρός παίκτης».

«Ο άνθρωπος που ήταν ο διαπραγματευτής για τη Ρωσία, ο Ντμίτρι Κόζακ, ουσιαστικά απολύθηκε από τη δουλειά του πριν από μερικές εβδομάδες», λέει ο Τζένσεν. «Έφεραν πίσω τον παλιό, σκληροπυρηνικό τύπο – όχι καλό σημάδι». σχολιάζει.

Ο Μεντίνσκι «είναι σχεδόν μια γελοία φιγούρα», σημειώνει και εξηγεί πως αντιπροσωπεύει «μια άποψη της ιστορίας, που έρχεται σε πλήρη αντίθεση με την ουκρανική θέση. Είναι σχεδόν προσβλητικό».

Γιατί επέλεξαν μια τέτοια προσωπικότητα;

Ο Δρ Νιλ Μέλβιν, διευθυντής Διεθνών Σπουδών Ασφάλειας στο Royal United Services Institute (RUSI), αναφέρει: «Νομίζω ότι οι Ρώσοι θέλουν να δείξουν ότι συμμετέχουν, αλλά σε αυτό το στάδιο, δεν νομίζω ότι ενδιαφέρονται για μια ουσιαστική διαπραγμάτευση».

«Οι Ρώσοι μπήκαν σε αυτές τις πρώτες συνομιλίες με ευρείες φιλοδοξίες, και σχεδόν ένα σωρό από συνθήματα: αποναζιστικοποίηση, αποστρατικοποίηση… Συν την αναγνώριση ότι η Κριμαία είναι μέρος της Ρωσίας και ότι δύο αποσχισθείσες περιοχές είναι ανεξάρτητες», συνεχίζει. «Αλλά το ελάχιστο που ζητούν οι Ουκρανοί καθιστά αδύνατες τις ρωσικές απαιτήσεις. Θέλουν να είναι ένα κυρίαρχο κράτος και να μπορούν να εκλέγουν τη δική τους ηγεσία», εξηγεί και ο Τζένσεν προσθέτει: «Δεν υπάρχει κανένα σημάδι ότι οι Ουκρανοί πρόκειται να εγκαταλείψουν τη θέση τους».

Γιατί οι Ρώσοι δεν παίρνουν στα σοβαρά τις διαπραγματεύσεις;

Επί του παρόντος, οι Ουκρανοί έχουν περισσότερα να κερδίσουν από την ουσιαστική συμμετοχή σε αυτές τις συζητήσεις.

«Οι Ουκρανοί ουσιαστικά μπήκαν στις συνομιλίες αναζητώντας κατάπαυση του πυρός, επειδή ο κύριος στόχος τους είναι να βρουν χρόνο και να επιβραδύνουν τα πράγματα. Αυτό σημαίνει ότι μπορούν να αναδιοργανωθούν και να επιτρέψουν την είσοδο όπλων και υποστήριξης. Αλλά σε αυτό το στάδιο, εκτός εάν η Ουκρανία παραδοθεί, οι Ρώσοι δεν θέλουν να σταματήσουν τις μάχες», λέει ο Μέλβιν, και ο Τζένσεν συμφωνεί:

«Οι Ρώσοι βρίσκονται σε στρατιωτική εκστρατεία. Το αποτέλεσμα της στρατιωτικής εκστρατείας είναι αβέβαιο, επομένως οι Ρώσοι δεν θα θελήσουν να κάνουν κάτι που θα υπονόμευε τη θέση τους αυτή τη στιγμή».

Θα αλλάξει αυτό;

Η πρόοδος στο πεδίο μάχης και οι συνομιλίες συνδέονται, λέει ο Τζένσεν. «Μόλις υπάρξει ένα αποφασιστικό επιχειρησιακό αποτέλεσμα, για παράδειγμα η Ρωσία κατακτήσει το Κίεβο, τότε οι Ρώσοι αποφασίζουν ότι είναι ώρα να αρχίσουν να διαπραγματεύονται μία συμφωνία, σύμφωνα με την οποία δεν θα χρειαστεί να προχωρήσει περαιτέρω στρατιωτικά», εξηγεί.

Και οι δύο άντρες συμφωνούν ότι το πιο πιθανό σενάριο είναι πως η Ρωσία θα αρχίσει να κατακλύζει στρατιωτικά την Ουκρανία, αναγκάζοντάς την να αλλάξει τη θέση της. Όμως, ο Τζένσεν υπογραμμίζει: «Οι άνθρωποι στη Δύση έχουν την τάση να υποτιμούν την ανθεκτικότητα των Ουκρανών. Υπερασπίζονται την πατρίδα τους, τα σπίτια τους, τις οικογένειές τους και δεν πρόκειται να καταθέσουν τα όπλα αν δεν έχουν εγγυήσεις. Δεν θα εγκαταλείψουν τη θέση τους εύκολα».

Είναι η ουκρανική ήττα το μοναδικό πιθανό σενάριο;

Όχι απαραίτητα. Η Μόσχα θα μπορούσε επίσης να δεχθεί αυξανόμενη πίεση για να κάνει κάποιους συμβιβασμούς. Εάν ο στενός κύκλος του Πούτιν αρχίσει να τον ενοχλεί, μπορεί να αναγκαστεί να πάρει πιο σοβαρά τις ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις.

«Αυτό που συμβαίνει στη Ρωσία θα είναι σημαντικό τώρα», λέει ο Μέλβιν και συνεχίζει: «Εάν η Ρωσία δεν αρχίσει να σημειώνει σοβαρή πρόοδο και αντ’ αυτού καταλήξει σε μια κατάσταση, στην οποία σκοτώνουν πολλούς αμάχους στις πόλεις και το κόστος αυξάνεται οικονομικά, τότε το χέρι του Πούτιν θα εξασθενήσει στο εσωτερικό. Αυτό θα μπορούσε να αλλάξει την εξίσωση για τη Ρωσία. Ο Πούτιν μπορεί να αναγκαστεί να ψάξει για κάτι άλλο».

Πώς θα ξέρουμε εάν ο Πούτιν αρχίζει να παίρνει τις συνομιλίες πιο σοβαρά; «Εάν οι Ρώσοι φέρουν υψηλόβαθμα πρόσωπα στην αντιπροσωπεία, αυτό θα σήμαινε ότι αλλάζουν τη θέση τους», εξηγεί ο Τζένσεν.