Πότε εφευρέθηκαν τα ρούχα; Σπηλιά στο Μαρόκο προσφέρει μαθήματα προϊστορικής μόδας

Στην πορεία τους από την ανατολική Αφρική προς τον κρύο βορρά, οι Homo sapiens χρειάζονταν κάτι να τους καλύψει.

Σύγχρονοι άνθρωποι που έζησαν στο Μαρόκο πριν από περίπου 120.000 χρόνια φορούσαν ρούχα από δέρμα και γούνα, αποκαλύπτει έρευνα στο σπήλαιο του Κοντρεμπαντιέρ, κοντά στην πόλη της Τεμάρα και μόλις 250 μέτρα από τις ακτές του Ατλαντικού.

Οστέινα εργαλεία που εκτιμάται ότι χρησιμοποιούνταν για το γδάρσιμο ζώων είναι οι αρχαιότερες ενδείξεις ρουχισμού μέχρι σήμερα, αναφέρουν οι ερευνητές στην επιθεώρηση iScience των εκδόσεων Cell.

Τα 60 εργαλεία που εξετάζει η μελέτη «δείχνουν ότι πριν από περίπου 120.000 χρόνια, ο Homo sapiens άρχισε να εντατικοποιεί τη χρήση οστών για την κατασκευή εργαλείων για συγκεκριμένες εργασίες όπως η βυρσοδεψία» λέει η δρ Έμιλι Χάλετ του γερμανικού Ινστιτούτου «Μαξ Πλανκ» για την Επιστήμη της Ανθρώπινης Ιστορίας.

Το σπήλαιο του Κοντρεμπαντιέρ έκρυβε τις αρχαιότερες ενδείξεις ρουχισμού μέχρι σήμερα (Emily Yuko Hallett)

Ο Homo sapiens εμφανίστηκε στην Αφρική πριν από τουλάχιστον 300.000 χρόνια και η εφεύρεση των ρούχων αποτέλεσε ορόσημο στην πορεία του ανθρώπινου πολιτισμού. «Υποθέτουμε ότι ο ρουχισμός είχε καίρια σημασία για την επέκταση του είδους μας σε ψυχρά ενδιαιτήματα» δηλώνει η δρ Χάλετ.

Χαραγές που βρέθηκαν σε τρία οστά σαρκοφάγων θηλαστικών (μιας αλεπούς, ενός τσακαλιού και μιας αγριόγατας) δείχνουν ότι τα ζώα γδάρθηκαν για τη γούνα και όχι για το κρέας τους, λένε οι ερευνητές. Οι κάτοικοι του σπηλαίου έγδερναν επίσης αντιλόπες και βοοειδή, κατανάλωναν όμως και το κρέας.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρουν παρουσιάζει μια σειρά από οστέινα εργαλεία με πλατύ στρογγυλεμένο άκρο.

«Φέρουν ραβδώσεις ως αποτέλεσμα της χρήσης τους και η γυαλάδα στην άκρη τους είναι αποτέλεσμα επανειλημμένης χρήσης πάνω σε δέρμα. Οστέινα εργαλεία αυτού του σχήματος χρησιμοποιούνται και σήμερα στην κατεργασία δερμάτων επειδή δεν τρυπούν το δέρμα και είναι αποτελεσματικά στην απομάκρυνση των συνδετικών ιστών χωρίς φθορές» εξηγεί η δρ Χέλετ.

Ίχνη των ρούχων δεν βρέθηκαν, καθώς το δέρμα και η γούνα δεν θα μπορούσε να διατηρηθεί για τόσο μεγάλο διάστημα.

Μέχρι σήμερα, οι αρχαιότερες ενδείξεις ρουχισμού ήταν οστέινες βελόνες ραφής που ανακαλύφθηκαν στη Σιβηρία και χρονολογούνται στα 40-45 χιλιάδες χρόνια.

Ωστόσο οι ερευνητές πιστεύουν ότι ο Homo sapiens είχε αρχίσει να κατασκευάζει ρούχα πολύ νωρίτερα. Γενετικές αναλύσεις στην ψείρα του σώματος, η οποία προτιμά τις περιοχές του σώματος που καλύπτονται από ρούχα, υποδεικνύουν ότι τα πρώτα ρούχα ίσως εμφανίστηκαν στην Αφρική πριν από 170.000 χρόνια.

Ρούχα δεν αποκλείεται να έφτιαχναν και οι Νεάντερταλ, οι οποίοι είχαν εμφανιστεί στην κρύα Ευρασία πολύ νωρίτερα από ό,τι οι Homo sapiens. Σύμφωνα με τους συντάκτες της μελέτης, υπάρχουν ενδείξεις για οστέινα εργαλεία κατεργασίας δερμάτων που βρέθηκαν σε οικισμούς Νεάντερταλ ηλικίας 50.000 ετών.