Social media και Ταλιμπάν: Μαύρες τρύπες, ανεμπόδιστη προπαγάνδα και… crisis management στα τυφλά

Την ώρα που οι πολίτες έχουν επιλέξει συνειδητά να ενημερώνονται, να κινητοποιούνται, να εκφράζονται, να δημιουργούν τάσεις και να καταστρέφουν trends μέσω των social media σχετικά -και- με την «πτώση» της Καμπούλ στα χέρια των Ταλιμπάν, το Twitter  δεν έχει απομονώσει ακόμη τους ισλαμιστές αντάρτες από την πλατφόρμα.

Όπως αναφέρει ο Guardian, το Twitter παρά την παγκόσμια ανησυχία που έχει προκαλέσει η επικράτηση των Ταλιμπάν στο Αφγανιστάν, επιτρέπει σε γνωστά μέλη τους να εξακολουθούν να δημοσιοποιούν την όχι και τόσο σύγχρονη ρητορική τους.

Μαύρες τρύπες στην πολιτική του Twitter

Το γεγονός αυτό έχει επιφέρει ένα κύμα αντιδράσεων από ανταποκριτές, παγκοσμίου φήμης, όπως του Ντόνι Ο’ Σουλιβάν από το CNN,  ο οποίος κατέκρινε την πολιτική του Twitter, τονίζοντας αρχικά πως όσο οι Ταλιμπάν χρησιμοποιούν ακόμη το κοινωνικό δίκτυο, τότε υπάρχουν «μεγάλες τρύπες» στην πλατφόρμα, ενώ παρέθεσε ως παράδειγμα τον τέως Προέδρο των ΗΠΑ, ο οποίος αποκλείστηκε από το Τwitter μετά την «εισβολή στο Καπιτώλιο».

The former President has done more damage to the United States.

I’m good. https://t.co/yHbiD2tpfW

— Michael J. Stern (@MichaelJStern1) August 17, 2021

Ο αποκλεισμός του βέβαια από το Facebook και το Twitter είχε προκαλέσει τότε πλήθος αντιδράσεων, με τους οπαδούς του Τραμπ να κατηγορούν την πλατφόρμα πως δρα με οπορτουνισμό, και το Twitter να απαντά πως αποφάσισε να παγώσει τον λογαριασμό του γιατί οι αναρτήσεις του υποκινούσαν την βία.

H ώρα της… επιλογής

Εν προκειμένω πάντως, αν οι Ταλιμπάν καταφέρουν και γίνουν εν τέλει μια αναγνωρισμένη κυβέρνηση, οι συγκεκριμένες εταιρείες με τεράστια επιρροή θα πρέπει να απαντήσουν σε μερικές δύσκολες και συνάμα καίριες ερωτήσεις.

Θα συνεχίσουν να αντιμετωπίζουν τους Ταλιμπάν ως μια επικίνδυνη οργάνωση ή θα τους «αφήσουν» να διοικήσουν χρησιμοποιώντας και τα κοινωνικά μέσα;

«Είναι απολύτως σουρεαλιστικό», δήλωσε στο Vox ο Emerson Brooking, ανώτερος συνεργάτης που μελετά τα κοινωνικά μέσα και τη διεθνή ασφάλεια στο Digital Forensic Research Lab του Atlantic Council. «Έχουμε δει επαναστάσεις στην εποχή των κοινωνικών μέσων. Είδαμε πραξικοπήματα. Αλλά δεν έχουμε δει άλλη τέτοια περίπτωση σαν του Αφγανιστάν».

Στους Ταλιμπάν τα προηγούμενα έτη είχε απαγορευτεί η πρόσβαση στις πλατφόρμες κοινωνικών μέσων, επειδή οι δημοσιεύσεις τους είχαν σε μεγάλο βαθμό περιεχόμενο με βίαιες σκηνές εναντίον Αμερικανών στρατιωτών.

Τώρα όμως που ο πόλεμος με τις ΗΠΑ έχει τελειώσει, οι Ταλιμπάν έχουν στραφεί προς τη χρήση των κοινωνικών μέσων ενημέρωσης: δημιουργούν κοινωνικά groups στο WhatsApp  και χρησιμοποιούν το Twitter για να κάνουν προπαγανδιστικές δηλώσεις στα αγγλικά, διαβεβαιώνοντας ότι δεν θα προκαλέσουν το ίδιο κακό όπως έκαναν τη δεκαετία του 1990.

Ωστόσο η θλίψη, τα, δάκρυα και η αγωνία για όσα βιώνουν οι γυναίκες μετά την επιστροφή των Ταλιμπάν στο Αφγανιστάν, αποδεικνύουν πως οι Αφγανές είναι καταδικασμένες να ζήσουν και πάλι στον μεσαίωνά τους.

«Crisis managment» στα τυφλά

Ανεξάρτητως των παραπάνω, η συζήτηση για το αν πρέπει να έχουν πρόσβαση οι Ταλιμπάν σε αυτές τις πλατφόρμες αναδεικνύει την αυξανόμενη ισχύ των κοινωνικών μέσων στην παγκόσμια πολιτική σκακιέρα.

«Μετά την απαγόρευση του Προέδρου Τραμπ, είναι το πρώτο κρας – τεστ αυτών των εταιρειών ως προς το πώς θα εφαρμόσουν πραγματικά τους κανόνες τους διεθνώς», δήλωσε η Katie Harbath, πρώην διευθύντρια δημόσιας πολιτικής του Facebook.

«Το παράδειγμα Τραμπ και Ταλιμπάν δεν επιδέχεται σύγκρισης, αλλά νομίζω ότι εγείρει πολλά διαφορετικά ερωτήματα για το πώς θα εφαρμοστούν οι πολιτικές τους εκεί», προσθέτει.

Τι μέλλει γενέσθαι

Σε γενικότερο πλαίσιο, οι ειδικοί σε θέματα επικοινωνίας θαρρούν πως στο μέλλον μπορεί να αλλάξει ( σ.σ. να χαλαρώσει ) η στάση των εταιρειών κοινωνικής δικτύωσης απέναντι στους Ταλιμπάν.

Στην παρούσα φάση, παρόλο που οι Ταλιμπάν έχουν αναλάβει την εξουσία, αλλά δεν έχουν σχηματίσει κυβέρνηση, εξακολουθεί να υπάρχει αβεβαιότητα σχετικά με την έκταση της δύναμής τους.

Έτσι το Facebook και το YouTube συνεχίζουν να τους αντιμετωπίζουν ως αντάρτες. Αλλά αυτό θα μπορούσε να αλλάξει γρήγορα.

Προς το παρόν…

«Ο κολοσσός των κοινωνικών μέσων ενημέρωσης ανακοίνωσε ότι δεν λαμβάνει αποφάσεις για την αναγνώριση των εθνικών κυβερνήσεων, αλλά αντίθετα ακολουθεί την «εξουσία της διεθνούς κοινότητας», δήλωσε εκπρόσωπος του Facebook.

Το YouTube ακολουθώντας την τακτική του Facebook, κατήργησε όλο το περιεχόμενο των Ταλιμπάν σύμφωνα με τον αμερικανικό νόμο περί κυρώσεων.

Από την πλευρά του, το Twitter δεν έχει αποκλείσει τους επίσημους κυβερνητικούς λογαριασμούς του Αφγανιστάν, τους οποίους θα αναλάβουν οι Ταλιμπάν.

کابل ښار تر مدیریت لاندې دی، د اسلامي امارت ځانګړي قطعات د امنیت د تأمین په موخه د ښار په مختلفو برخو کې ځای پر ځای شوي.
عام خلک د مجاهدینو په ورتګ خوښي ښیي او له امنیت څخه راضي دي. pic.twitter.com/kr6i5jkhLk

— Zabihullah (..ذبـــــیح الله م ) (@Zabehulah_M33) August 16, 2021

Άλλωστε η «ενεργός δράση» του εκπροσώπου των Ταλιμπάν, ονόματι Ζαμπιουλάχ Μουτζαχίντ, στο Twitter φανερώνει τη δύναμη αλλά και την αδυναμία που έχει η διεθνής πλατφόρμα.

Φαίνεται πως ο εκπρόσωπος των Ταλιμπάν Ζαμπιουλάχ Μουτζαχίντ είναι ενεργός στο Twitter από τον Απρίλιο του 2017 και έχει σχεδόν 300.000 οπαδούς.

Τη Δευτέρα μάλιστα αφού οι Ταλιμπάν κατέλαβαν την Καμπούλ, επέστρεψε στην πλατφόρμα, γράφοντας πως «το ευρύ κοινό είναι ευχαριστημένο με την άφιξη των Μουτζαχεντίν και ικανοποιημένο με την ασφάλεια».

Ανοιχτά ερωτήματα, ανεμπόδιστη ρητορική

Η διαφορετική και δυνητικά μεταβαλλόμενη στάση των εταιρειών κοινωνικών μέσων απέναντι στους Ταλιμπάν φαίνεται πως αποτελεί απόδειξη πως αυτές οι εταιρείες δεν έχουν σχεδιαστεί ώστε να αποφασίζουν οι ίδιες περί νομιμότητας η μη αμφισβητούμενων καθεστώτων. Αλλά αν δεν μπορούν να το κάνουν αυτές, τότε ποιος είναι ο αρμόδιος; Σίγουρα αυτό το ερώτημα θα έρθει σύντομα ξανά στην επιφάνεια.

Όσο για τις επόμενες κινήσεις τους. Κι ενώ οι μεγάλες εταιρίες τονίζουν πως έχουν δημιουργήσει ήδη ειδικές ομάδες εμπειρογνωμόνων προκειμένου να τους βοηθήσουν ώστε να κινητοποιηθούν άμεσα σε όποιο ζήτημα προκύψει από την πλατφόρμα τους, οι ειδικοί εκτιμούν πως το επόμενο βήμα τους θα είναι να… ψάξουν να δουν πόση πολιτική αναγνώριση έχουν οι Ταλιμπάν εκτός Αφγανιστάν, από οργανώσεις δηλαδή όπως ο ΟΗΕ και το ΝΑΤΟ – καθώς και από παγκόσμιους ηγέτες όπως οι ΗΠΑ, η Κίνα και το Ηνωμένο Βασίλειο.

«Θα αναγνωριστούν άραγε [οι Ταλιμπάν] από κανέναν στη διεθνή κοινότητα;» είπε ο Χάρμπαθ, πρώην στέλεχος του Facebook.

Το παραπάνω ερώτημα παραμένει ανοιχτό. «Ανοιχτή» παραμένει όμως, και η ρητορική των Ταλιμπάν στα social media.

Με πληροφορίες από Vox,Guardian, CNN, RT, DW