0%, Zero, 100%

Αγόρασα μπισκότα και είδα να έχουν πάνω ετικέτα που ενημέρωνε περήφανη ότι το προϊόν «δεν περιέχει φοινικέλαιο». Δεν ήξερα τι είναι, έψαξα λίγο: δεν είναι δηλητήριο, είναι ό,τι λέει το όνομά του, λάδι από φοίνικες, απλώς έχει περισσότερα κορεσμένα λίπη από άλλα φυτικά έλαια και δεν θεωρείται τόσο υγιεινό όσο εκείνα. Αλλά και γιατί να μη λέει ότι τα μπισκότα δεν περιέχουν μουρουνέλαιο ή καρύδα ή αρσενικό, που επίσης δεν περιείχαν;

Διότι η τελευταία μόδα δεν είναι η  απαξίωση αυτών αλλά του φοινικέλαιου, υποθέτω.
Θυμήθηκα τον καθηγητή της φυσικής στο γυμνάσιο που επέμενε: «σε κάθε τόπο η περίοδος του εκκρεμούς εξαρτάται μόνο από μήκος του νήματος –  μηδέν θα πάρετε αν μου γράψετε ότι ‘δεν εξαρτάται από το βάρος του αιωρουμένου σώματος’ (όπως έγραφε το σχολικό βιβλίο) γιατί ούτε από το χρώμα του εξαρτάται, ούτε από το υλικό του – ούτε από εκατομμύρια άλλα πράγματα». Ήτοι, όντα και φαινόμενα προσδιορίζονται από τα λίγα μετέχοντα στην ουσία τους, όχι από τα άπειρα που απουσιάζουν.

Στο μάρκετινγκ όμως δεν φαίνεται να ισχύει αυτό, τα προϊόντα διαφημίζουν αυτά που τους λείπουν: είχαμε ως τώρα τα light, τα zero, % ζάχαρη, 0% λίπος, 0% λακτόζη, 0% ζωικά κύτταρα για τους  vegan, 0% χοιρινά κύτταρα για μουσουλμάνους και εβραίους, – τώρα έχουμε και «0% φοινικέλαιο».

Περηφάνεια λοιπόν επειδή απουσιάζουν όλα αυτά που υπονοεί το μαγνητάκι στο ψυγείο μας με την εικόνα από φράουλες που πάνω τους πέφτει σαντιγύ και γράφει την εξομολόγηση του λαίμαργου: I never met a calorie I didn’t like.

Για τούτο, μου φαίνεται όλα αυτά τα 0%, zero, «δεν περιέχει» υπονομεύουν έμμεσα τον καταναλωτισμό: δίνουν αξία στη στέρηση, στην απουσία, αναδεικνύουν πόσο σημαντικό και ευχάριστο είναι να αφήνεις κάτι – είναι μόδα ανατροπής του spleen, της πολυτραγουδισμένης μελαγχολίας του αποχωρισμού.  Η μόδα έφθασε και στη λαϊκή, «σαγιονάρες 0%» πούλαγε κάποιος χιουμορίστας στον πάγκο του.

Λογικό είναι να ακολουθήσει και το πολιτικό μάρκετινγκ: «0% Τσίπρας, 0% Μητσοτάκης» θα μπορεί να λέει το ΚΙΝΑΛ, «0% Τάδε, 0% Δείνα», η ΝΔ μετά τις διαγραφές που θα γίνουν, «δεν περιέχει μνημόνια» θα περηφανεύεται ο ΣΥΡΙΖΑ – όλα αυτά στο πάντα μοδάτο γενικό πλαίσιο «100% πολιτική πόλωση».