Ισραήλ: Η βία εξαπλώνεται μεταξύ των πολιτών – «Δεν είναι το ίδιο και οι δύο πλευρές»

Η συμμορία που διέτρεξε με καταστροφική μανία τον παραλιακό πεζόδρομο του Μπατ Γιαμ, ενός νοτίου προαστίου του Τελ Αβίβ, ξεκίνησε τις επιθέσεις της από επιχειρήσεις που ανήκαν σε Παλαιστινίους πολίτες του Ισραήλ.

Οι νεαροί ακροδεξιοί Εβραίοι, ορισμένοι ντυμένοι στα μαύρα, φώναζαν «Θάνατος στους Άραβες». Είχαν συγκεντρωθεί μετά από σχετικό κάλεσμα στα κοινωνικά δίκτυα που απειλούσε ευθέως με βία.

Αφού έσπασαν τη βιτρίνα ενός παγωτατζίδικου που ανήκει σε Παλαιστίνιο επιχειρηματία και στο οποίο σύχναζαν πολίτες που ανήκουν και στις δύο κοινότητες, έστρεψαν την προσοχή τους σε έναν διερχόμενο οδηγό, καθώς κατάλαβαν ότι επρόκειτο για Παλαιστίνιο του Ισραήλ. Τον έσυραν έξω από το αυτοκίνητό του και τον χτύπησαν με αγριότητα, πριν τον εγκαταλείψουν να κείτεται στη μέση του δρόμου για 15 ολόκληρα λεπτά, μέχρι να φτάσουν στο σημείο δυνάμεις της αστυνομίας.

Η επίθεση μεταδόθηκε σε live μετάδοση, καθώς στο σημείο βρισκόταν κάμερα του ισραηλινού Καναλιού 11. Ο δημοσιογράφος Ντάνιελ Ελαζάρ προειδοποίησε το κοινό: «Παρακολουθούμε ένα λιντσάρισμα σε πραγματικό χρόνο. Δεν υπάρχουν αστυνομικοί εδώ», πριν η κάμερα στραφεί προς άλλο σημείο, μετά από υπόδειξη του παρουσιαστή.

Η επίθεση στο Μπατ Γιαμ δεν αποτελεί μεμονωμένο περιστατικό. Από τη ραγδαία κλιμάκωση των εχθροπραξιών μεταξύ Χαμάς και Ισραήλ και έπειτα, με την οργάνωση να εξαπολύει ρουκέτες εναντίον ισραηλινών πόλεων συμπεριλαμβανομένης της μητροπολιτικής περιοχής γύρω από το Τελ Αβίβ, οι εντάσεις εντός της κοινότητας μεταξύ των Εβραίων και των Παλαιστινίων του Ισραήλ έχουν εξελιχθεί σε εξεγέρσεις και βίαιες επιθέσεις, με ορισμένους να προειδοποιούν ακόμη και για κίνδυνο εμφυλίου πολέμου.

Μέχρι την Πέμπτη, περιστατικά ενδοκοινοτικής βίας είχαν καταγραφεί από άκρη σε άκρη της χώρας. Είχαν εκδηλωθεί εξεγέρσεις, ενώ είχαν λάβει χώρα επιθέσεις με μαχαίρι, εμπρησμοί, απόπειρες εισβολών σε σπίτια και πυροβολισμοί, με ορισμένα από τα περιστατικά να καταγράφονται με φρικιαστικές λεπτομέρειες στα κοινωνικά δίκτυα.

Ακολούθησαν τρομαγμένοι τίτλοι εφημερίδων, ενώ η συντηρητική Jerusalem Post  προειδοποιούσε ότι «η ευαίσθητη και σε καμία περίπτωση άψογη συνύπαρξη μεταξύ Εβραίων και Αράβων του Ισραήλ, που διαρκεί 73 χρόνια, κινδυνεύει πλέον να αποσαθρωθεί στο έπακρο».

Στο Άκρε, ένας 37χρονος Εβραίος δάσκαλος δέχθηκε επίθεση στο αυτοκίνητό του από Παλαιστίνιους διαδηλωτές κοντά στην Πλατεία Έγκεντ, από την οποία τραυματίστηκε σοβαρά, μια μέρα μετά τον εμπρησμό από διαδηλωτές του Uri Buri, ενός γνωστού εστιατορίου με θαλασσινά εβραϊκής ιδιοκτησίας που βρίσκεται στην περιοχή.

Ο Σαμίρ Σαλέμ, ένας 58χρονος Παλαιστίνιος του Ισραήλ, δάσκαλος οδήγησης που εργάζεται στο Άκρε, κατηγορεί και τις δύο πλευρές για την κλιμάκωση των εχθροπραξιών. Μιλώντας στον Guardian περιγράφει τις αρχικές διαδηλώσεις ως εξής: «Θέλαμε να στείλουμε ένα μήνυμα στη διεθνή κοινότητα και να διαμαρτυρηθούμε για αυτό που συνέβη στο Αλ-Άκσα και στην Ιερουσαλήμ, όχι να εμπλακούμε στην καταστροφή περιουσίας που ακολούθησε».

Και συνεχίζει: «Οι διαδηλωτές βανδάλισαν και έκαψαν καταστήματα και αυτό δεν είναι σωστό για τους Εβραίους του Άκρε. Στη συνέχεια, οι εξτρεμιστές Εβραίοι συγκεντρώθηκαν χθες το βράδυ και επιτέθηκαν στους Άραβες κατοίκους του Άκρε. Δεν ξέρουμε πού θα καταλήξει όλο αυτό. Όμως η κατάσταση είναι πολύ επικίνδυνη».

Την Πέμπτη το πρωί, ο υπουργός άμυνας του Ισραήλ, Μπένι Γκαντζ, διέταξε «τεράστια ενίσχυση» των δυνάμεων της αστυνομίας που φυλούν τα σύνορα των πόλεων του Ισραήλ, προκειμένου η κατάσταση να «αμβλυνθεί». «Είμαστε σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης», είπε χαρακτηριστικά σε δήλωσή του.

Τα γεγονότα, που οι παρατηρητές περιγράφουν ως το χειρότερο ξέσπασμα κοινοτικής βίας εδώ και δυο δεκαετίες, ξέσπασαν μέσα από τον συνδυασμό πρόσφατων και μακροχρόνιων εντάσεων. Οι Παλαιστίνοι αποτελούν περίπου το 20% του πληθυσμού του Ισραήλ και είναι οι απόγονοι των Παλαιστίνιων που έμειναν στη χώρα τους μετά τον πόλεμο του 1948 και τη δημιουργία του Ισραήλ, όταν σύμφωνα με εκτιμήσεις, περίπου 700.000 συμπατριώτες τους αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τη χώρα.

Αν και είναι πολιτογραφημένοι και έχουν δικαίωμα ψήφου, οι Παλαιστίνιοι αντιμετωπίζουν εκτεταμένες και συστημικές διακρίσεις, ενώ πολλοί Ισραηλινοί τους αντιμετωπίζουν με καχυποψία λόγω του ότι αυτοπροσδιορίζονται ως Παλαιστίνιοι.

Τις τελευταίες ημέρες, οι Παλαιστίνιοι του Ισραήλ έχουν διοργανώσει μαζικές διαδηλώσεις σε όλη τη χώρα, διαμαρτυρόμενοι για την ισραηλινή αστυνόμευση ενός εμβληματικού ιερού τόπου της Ισραήλ, αλλά και για τα σχέδια εκκένωσης δεκάδων οικογενειών Παλαιστινίων από την πόλη, μετά από νομική εκστρατεία των Εβραίων εποίκων.

Τις τελευταίες εβδομάδες, έχουν κλιμακωθεί οι δράσεις των σκληροπυρηνικών αντι-αραβικών ομάδων, όπως είναι η Λεχάβα, μια οργάνωση ρατσιστών οπαδών ποδοσφαίρου, που είναι γνωστοί και ως La Familia, αλλά και ακροδεξιών οργανώσεων εποίκων που φέρονται να έχουν διαδραματίσει ενεργό ρόλο στο μπαράζ βίας.

Πρόσφατο μήνυμα της La Familia, το οποίο έφερε στη δημοσιότητα ο δημοσιογράφος της Haaretz, Μπαρ Πελέγκ, καλούσε τους υποστηρικτές της να μεταβούν στη Γιάφα, όπου όπως τόνιζε η παρουσία της αστυνομίας ήταν σχεδόν μηδενική, κατονομάζοντας μάλιστα συγκεκριμένες οδούς, από τις οποίες θα μπορούσαν ενδεχομένως να εισβάλουν σε σπίτια Παλαιστινίων και να μαχαιρώσουν τους κατοίκους.

Όμως στην πολυπολιτισμική πόλη Λοντ ήταν που καταγράφηκαν ορισμένες από τις πλέον ανησυχητικές σκηνές και που η βία εξακολουθεί να μαίνεται, μετά την επίθεση με μαχαίρι σε Εβραίο άνδρα που μετέβαινε στη συναγωγή και την επίθεση σε έγκυο Παλαιστίνια γυναίκα, η οποία υπέστη σοβαρές κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις.

Η κατάσταση πυροδοτείται και από τη ρητορική τοπικών πολιτικών, συμπεριλαμβανομένου και του αντιδημάρχου Γιόσι Χαρούς, ο οποίος απαθανατίστηκε σε βίντεο να λέει στο δημοτικό συμβούλιο ότι εκατοντάδες άνθρωποι έφταναν στην περιοχή από τη Δυτική Όχθη προκειμένου να προστατεύσουν τα εβραϊκά σπίτια και να «βοηθήσουν με την ασφάλεια», ενώ προειδοποιούσε τους Παλαιστίνιους να μην βγουν από τα σπίτια τους.

Η Ντάλια Σάιντλιν, μια Ισραηλινή πολιτική αναλύτρια, εκπροσωπεί πολλούς συμπατριώτες της όταν λέει ότι η κοινοτική βία των τελευταίων ημερών είναι πρωτόγνωρη για εκείνη. «Τα πράγματα είναι πολύ άσχημα», δήλωσε στον Guardian, επιστρέφοντας στο σπίτι της από το Μπατ Γιαμ. «Μοιάζει με εθνική σύγκρουση. Οι άνθρωποι βγαίνουν στους δρόμους για να ασκήσουν βία σε άτομα της άλλης κοινότητας. Αυτό που συμβαίνει δεν είναι απλώς μια αντίδραση στις ρουκέτες της Χαμάς. Υπάρχει κάτι βαθύτερο κάτω από την επιφάνεια».

Και προσθέτει: «Δεν πιστεύω στη θεωρία των δύο άκρων. Μπορεί η βία να φαίνεται αμοιβαία, όμως προκύπτει από πολύ διαφορετικές αιτίες για την κάθε πλευρά».

Σύμφωνα με την Σάιντλιν, σε ό,τι αφορά την ισραηλινή πλευρά, κεντρικός παράγοντας για το ξέσπασμα της βίας υπήρξε η αυξανόμενη κανονικοποίηση της ακροδεξιάς επί μια μακρά περίοδο που έχει διαρκέσει πολλά χρόνια, και στο πλαίσιο της οποίας ηγέτες όπως ο Μπενιαμίν Νετανιάχου και ο Αβιγκντόρ Λίμπερμαν χρησιμοποίησαν ρατσιστικές πολιτικές για να γίνουν αρεστοί στους ψηφοφόρους τους, ανοίγοντας χώρο για ακόμη πιο ακραίες πολιτικές φιγούρες. Αυτό, εξηγεί η Σάιντλιν απηχώντας την άποψη πολλών ακόμη κατοίκων της χώρας, επέτρεψε στις οργανώσεις της ακροδεξιάς να «ανθίσουν».

Στην παλαιστινιακή πλευρά, η Σάιντλιν θεωρεί ότι η βία ξέσπασε εξαιτίας της ελλιπούς αστυνόμευσης των βίαιων εγκλημάτων και της υπερ-αστυνόμευσης των πραγμάτων που οι Εβραίοι αντιλαμβάνονται ως απειλή, για την περαιτέρω κλιμάκωση των εντάσεων. «Είναι καταστροφικό. Το ερώτημα είναι, τι μπορεί να γίνει πλέον; Αυτή τη στιγμή, η πρώτη και η τελευταία λύση που επιλέγεται είναι η βία και η ακόμη πιο βαριά αστυνόμευση».

Αναπόφευκτα, οι ίδιοι άνθρωποι που ωφελήθηκαν πολιτικά από την τοξική ρητορική μίσους, όπως ο Μπενιαμίν Νετανιάχου, βαρύνονται τώρα με την ευθύνη της άμβλυνσης των εντάσεων.

«Αυτό που συμβαίνει τις τελευταίες ημέρες στις πόλεις του Ισραήλ είναι απαράδεκτο», δήλωσε ο Νετανιάχου. «Τίποτα δεν δικαιολογεί το λιντσάρισμα των Αράβων από τους Εβραίους και τίποτα δεν δικαιολογεί το λιντσάρισμα των Εβραίων από τους Άραβες».