Γολγοθάς χωρίς ανάσταση για το μπάσκετ μας

Το 1991 κυβερνούσε την Ελλάδα ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης. Η χώρα ερχόταν από δύο δύσκολα χρόνια: θυμάμαι ακόμα τις ουρές των συνταξιούχων έξω από τα υποκαταστήματα των τραπεζών. Εναν χρόνο πριν είχε επιστρατευτεί ο Ξενοφών Ζολώτας για να ηγηθεί μιας οικουμενικής κυβέρνησης, που μας γλίτωσε από τη χρεοκοπία. Το 2021 στην Ελλάδα έχουμε μεγάλα προβλήματα: κλεινόμαστε στα σπίτια νωρίς, η αγορά έχει πάθει ζημιά από τον κορωνοϊό, κανείς δεν ξέρει τι είδους οικονομική κρίση θα περάσουμε μετά την πανδημία – αν και εφόσον αυτή τελειώσει. Ομως γενικά είναι δύσκολο να βρεις κοινά ανάμεσα στο 1991 και το 2021: η χώρα και τα προβλήματά της είναι ολότελα διαφορετικά. Μόνο κοινό ότι όπως και το 1991 έτσι και τώρα δεν υπάρχει ελληνική συμμετοχή στα play off διεθνούς μπασκετικής διοργάνωσης.

Ρεκόρ

Ο Ολυμπιακός και ο Παναθηναϊκός στην Ευρωλίγκα έκαναν φέτος αρνητικά ρεκόρ που ήταν δύσκολο κάποιος να φανταστεί στην αρχή της περιόδου. Η θέση που τερμάτισε ο ΠΑΟ είναι η χειρότερη στην ιστορία του. Ακόμα χειρότερο από αυτό ήταν ότι οι Πράσινοι με τα έξι πρωταθλήματα Ευρώπης διαλύθηκαν από ομάδες με ιστορία ανύπαρκτη: η Ζενίτ κέρδισε τον ΠΑΟ φορτώνοντάς τον με 112 πόντους, η Μπασκόνια και η Βαλένθια τον κέρδισαν στην Ισπανία χωρίς να ιδρώσουν, ομάδες που στο ΟΑΚΑ έχαναν πριν μπουν στο γήπεδο (όπως η Εφές π.χ.) φέτος ήρθαν στην Αθήνα και κέρδισαν. Αλλά κι ο Ολυμπιακός, που έμοιαζε καλύτερος στο ξεκίνημα από τον αιώνιο ανταγωνιστή του, δεν έχει πολλά να κρατήσει. Ετρεξε ένα μαύρο σερί με επτά συνεχόμενες ήττες. Εχασε στο ΣΕΦ από όλες τις ισπανικές ομάδες (ρεκόρ που δύσκολα θα επαναληφθεί), ίδρωσε απερίγραπτα για να κερδίσει τη Βιλερμπάν, την Αλμπα και την Μπάγερν Μονάχου – ομάδες που δεν τις λες και ευρωπαϊκά μεγαθήρια. Οπως και ο ΠΑΟ δεν έφτασε ποτέ κοντά στο να μπει στην οκτάδα: οι πέντε νίκες που του έλειψαν για να είναι όγδοος είναι πάρα πολλές.

Γολγοθάς

O Ολυμπιακός και ο Παναθηναϊκός ολοκλήρωσαν τη διοργάνωση ανεβαίνοντας έναν Γολγοθά χωρίς μάλιστα να τους περιμένει ανάσταση μετά το μαρτύριο. Και οι δυο έχουν μια μικρή δικαιολογία: αγωνίστηκαν σε άδεια γήπεδα και ανήκουν στην κατηγορία των ομάδων που την έδρα τους την εκμεταλλεύονται. Το ζεστό ΟΑΚΑ ήταν πάντα μία από τις καλύτερες έδρες στην Ευρωλίγκα. Στο ΣΕΦ κανείς δεν περνούσε εύκολα. Αλλά ειλικρινά δυσκολεύομαι να πω ότι η σεζόν των δύο θα ήταν καλύτερη, αν τα γήπεδά τους ήταν γεμάτα: μπορεί να ήταν και χειρότερη. Δεν έλειψε από τις δύο ομάδες μόνο το γκάζι, που δίνει συχνά το ζεστό ελληνικό κοινό. Ελειψαν κυρίως παίκτες που να μπορούν να ανταποκριθούν στη δύσκολη αποστολή που λέγεται υπέρβαση.

Φορμάτ

Κακά τα ψέματα: το νέο φορμάτ της Ευρωλίγκας δημιούργησε μια νέα πραγματικότητα. Το μεγάλο ευρωπαϊκό πρωτάθλημα που δημιουργήθηκε έκανε να φανούν πιο πολύ οι ανισότητες. Οι πλούσιοι έγιναν ξαφνικά πολύ δυνατότεροι: είναι απίθανο ομάδες όπως η ΤΣΣΚΑ, η Ρεάλ, η Μπαρτσελόνα, η Φενέρ, η Εφές να μείνουν εκτός οκτάδας. Εχουν πληθώρα από λύσεις – δηλαδή πολλούς παίκτες. Η Ρεάλ έχασε τον Καμπάτσο που πήγε στο ΝΒΑ, έχασε τον Ράντολφ που χτύπησε κι έμεινε για μήνες έξω, δεν είχε σε πολλά ματς τον Γιουλ, τον Ρούντι, τον Κάρολ που μεγάλωσαν. Αλλά στην οκτάδα μπήκε γιατί στα κρίσιμα ματς πάντα έβρισκε δυο-τρεις πρωταγωνιστές. Η ΤΣΣΚΑ έδιωξε τον σταρ της διοργάνωσης Μάικ Τζέιμς και έχασε τον Μιλουτίνοφ που είχε βάλει υποψηφιότητα να κερδίσει το βραβείο του καλύτερου φορ της διοργάνωσης πριν τραυματιστεί – κι όμως δεν βρέθηκε ποτέ εκτός της πρώτης τετράδας. Η Φενέρ άρχισε άσχημα, αφού άλλαξε προπονητή και δεν είναι ποτέ απλό να μάθεις να ζεις χωρίς τον Ζέλικο Ομπράντοβιτς, αλλά έφτανε η επιστροφή του Γκούντουριτς από το ΝΒΑ για να κάνει δέκα νίκες σε δώδεκα ματς και να μπει στην οκτάδα άνετα. Οι δικές μας ομάδες κυνηγούν πλέον μια-δυο διαθέσιμες θέσεις που υπάρχουν στην οκτάδα: όλα γίνονται συνεχώς και πιο δύσκολα.

Λυπηρό

Δεν είναι μόνο οι πλούσιοι αντίπαλοί μας ωστόσο το πρόβλημα: είναι ότι κάπου χάθηκε και η παραδοσιακή μας ικανότητα να φτιάχνουμε ομάδες της προκοπής χάρη σε παίκτες που ανακαλύπταμε πρώτοι κι εδώ έκαναν το κάτι παραπάνω. Το αληθινά λυπηρό φέτος είναι ότι πολλές από τις ομάδες που προσπέρασαν τις δικές μας το κατάφεραν αξιοποιώντας παίκτες που εδώ δεν εκτιμήσαμε, αλλά και προπονητές που εδώ δεν καταλάβαμε. Ο διωγμένος από τον ΠΑΟ Τσάβι Πασκουάλ έβαλε στα play off τη Ζενίτ, την οποία έφτιαξε με προσωπικές επιλογές πέρυσι το καλοκαίρι. Ο Αντρέα Τρινκέρι, που έφυγε κακήν κακώς από την Εθνική, οδήγησε την Μπάγερν στην πρώτη τετράδα. Το τιμόνι της Μπάγερν κράτησε ο Γουέιν Μπόλντγουιν, διωγμένος πέρυσι από τον Ολυμπιακό, την ίδια στιγμή που ένας άλλος που από τους Ερυθρόλευκους έφυγε χωρίς κανείς να τον κλάψει, ο Κέβιν Πάντερ, έβαλε ως απόλυτος πρωταγωνιστής την Αρμάνι στην οκτάδα. Οι επιτυχίες όλων αυτών (και άλλων πολλών) δείχνουν ότι ο Ολυμπιακός και ο ΠΑΟ έχουν πια μια μεγάλη δυσκολία προσαρμογής στο νέο περιβάλλον. Εχουν κολλήσει κάποια χρόνια πίσω. Νοσταλγούν τις μεγάλες τους μέρες χωρίς να καταλαβαίνουν ότι πέρασαν.

Ελπίδα

Οι δύο ελληνικές ομάδες έχουν μια μικρή ελπίδα να επανέλθουν αν διαβάσουν σωστά την απογοητευτική σεζόν τους και μάθουν από τα λάθη τους. Στον Ολυμπιακό οφείλουν να κατανοήσουν ότι η ομάδα του Σπανούλη και του Πρίντεζη ανήκει πλέον στην ιστορία του μπάσκετ: χρειάζονται νέοι πρωταγωνιστές και δεν θα είναι εύκολο να βρεθούν. Στον ΠΑΟ υπάρχει πρώτα από όλα ανάγκη από χρήματα. Ο Δημήτρης Διαμαντίδης, ένας από τους υπεύθυνους της κατασκευής του φετινού ΠΑΟ, παραδέχτηκε πρόσφατα ότι έγιναν λάθη το περασμένο καλοκαίρι. Αυτό που έρχεται θα δούμε πώς ο Παναθηναϊκός θα τα διορθώσει. Δεν θα είναι πάντως εύκολο καθώς παίκτες που φέτος έκαναν ό,τι μπορούσαν (ο Νέντοβιτς, ο Παπαπέτρου, ο Μήτογλου κ.λπ.) είναι ελεύθεροι να βρουν συμβόλαια μεγαλύτερα.

Κύκλος

Το 1991 έκλεινε ο κύκλος του Αρη και του ΠΑΟΚ. Οι δυο τους είχαν για μία δεκαετία μονοπωλήσει τα φώτα των προβολέων του ελληνικού μπάσκετ. Τη σκυτάλη της διαδοχής την πήραν τότε ο Ολυμπιακός και ο ΠΑΟ. Από την επόμενη κιόλας χρονιά είχαμε ομάδες στα ευρωπαϊκά playoffs. Τα επόμενα τριάντα χρόνια οι επιτυχίες μεγάλωσαν. Αλλά τώρα δεν υπάρχουν διάδοχοι. Υπάρχει η αίσθηση πως το ελληνικό μπάσκετ μπαίνει σε μια φάση παρακμής. Μπαίνει; Μπήκε ήδη…