Προς δομικό ανασχηματισμό; – Ποιοι υπουργοί βρίσκονται στο στόχαστρο

Στρατηγικές κινήσεις του Κυριάκου Μητσοτάκη και φράσεις προς συνομιλητές του, όπως η χαρακτηριστική αποστροφή «το 2020 δεν είναι 2010», που δημοσίως πλέον υιοθετείται και από κυβερνητικά στελέχη, αρκούν για να ανατροφοδοτηθεί στο πολιτικό παρασκήνιο η συζήτηση για επικείμενο ανασχηματισμό σε ένα σταθερά διπλό φόντο: τη συμπλήρωση του πρώτου έτους διακυβέρνησης και την επερχόμενη ύφεση της ελληνικής οικονομίας. Το σενάριο μεγάλων αλλαγών στο κυβερνητικό σχήμα από τον Πρωθυπουργό φαίνεται να κερδίζει έδαφος, καθόσον εκείνο του ενδεχόμενου εκλογικού αιφνιδιασμού υποχωρεί τελευταία μαζί με τις σχετικές εισηγήσεις (αν και υπαρκτές ακόμα προς το πρωθυπουργικό γραφείο) από πρόσωπα εντός και εκτός πολιτικού πεδίου.

Στο Μαξίμου αναγνωρίζουν ότι τους επόμενους μήνες θα δώσουν τη «μάχη» της οικονομίας και της διατήρησης της κοινωνικής συνοχής, εξού και προδιαγράφονται πρωθυπουργικές ενέργειες που θα μπορούσαν να ενισχύσουν, όπως εκτιμούν έγκυρες πηγές, το στίγμα ανανέωσης και διεύρυνσης. Ενα στίγμα επανεκκίνησης που θα αφορά άμεσα τον κυβερνητικό μηχανισμό, για τον οποίο ο Πρωθυπουργός και οι εξ απορρήτων συνεργάτες του έχουν ξεκάθαρη εικόνα, ειδικά μετά το απρόσμενο «stress test» κάθε υπουργού και υφυπουργού στην υγειονομική κρίση. Στις παρασκηνιακές συζητήσεις των ημερών και σε μια απλοϊκή ανάγνωση δείχνει να… κουμπώνει το αγγλοσαξονικό ρητό (που ασπάζεται ο Μητσοτάκης) «τύχη είναι αυτό που συμβαίνει όταν η συγκυρία συναντά την προετοιμασία».

Η προετοιμασία υπάρχει λόγω επιμονής Μητσοτάκη στο δόγμα «διαρκούς αξιολόγησης και διόρθωσης λαθών» και μένει η κατάλληλη συγκυρία.

Στο μικροσκόπιο

Για πολλούς διαμορφώνονται στον ορίζοντα πιθανά χρονικά ορόσημα, ένα άμεσο και ένα μακρινό: το πρώτο τον Ιούνιο, ενόψει και της συμπλήρωσης ενός χρόνου εξουσίας, και το δεύτερο τον Σεπτέμβριο, πριν από τη ΔΕΘ, με κοινό στόχο την ανανέωση του κυβερνητικού προφίλ και μια νέα αφετηρία για τον κυβερνητικό σχεδιασμό.

Εγκυρες πηγές εκτιμούν στο «σκάνερ» για τον πρώτο ανασχηματισμό θα μπουν τελικά σχεδόν όλα τα υπουργεία, πρωτίστως όσα δείχνουν να συμβαδίζουν δύσκολα με τις μεταρρυθμιστικές απαιτήσεις, ενώ το πρωθυπουργικό «ραντάρ» αναμένεται να στραφεί προς πάσα κατεύθυνση, καταγράφοντας συμπεριφορές των γαλάζιων (ήπιες ή αλαζονικές) και εστιάζοντας στις δυνατότητες των πιο «φρέσκων» στελεχών και σε πρόσωπα πέραν των κεντροδεξιών τειχών. Ακόμα και σε υπουργικά γραφεία, όπου κάποιοι αρχίζουν να ανησυχούν περισσότερο από άλλους, συζητιούνται ως πιθανές οι εσωτερικές μετακινήσεις ή και αποχωρήσεις υφυπουργών άνευ αντικατάστασης.

Ταυτόχρονα έχει γίνει διακριτό το «βήμα» για περαιτέρω προβολή και διαχείριση έργου που επέλεξε να δώσει το Μαξίμου σε υφυπουργούς, εξωκοινοβουλευτικούς και μη, όπως στους Νίκο Χαρδαλιά (Πολιτικής Προστασίας), Βασίλη Κοντοζομάνη (Υγείας), Νίκο Παπαθανάση (Ανάπτυξης), Γιάννη Κεφαλογιάννη (Μεταφορών) και Θοδωρή Λιβάνιο (Εσωτερικών).

Τα αντιπολιτευτικά πυρά

Ούτε περνούν απαρατήρητα τα κατά καιρούς κλιμακούμενα «πυρά» της αξιωματικής αντιπολίτευσης για συγκεκριμένους χειρισμούς, ενδεικτικά προς τον Γιάννη Βρούτση, τη Λίνα Μενδώνη, τη Νίκη Κεραμέως, τον Χάρη Θεοχάρη και τον Βασίλη Κικίλια. Ο Μητσοτάκης δεν σκοπεύει να «συρθεί» πίσω από τις επιθέσεις ΣΥΡΙΖΑ, ωστόσο εμμέσως ή ευθέως έχει σηκώσει «κίτρινη κάρτα» όπου ο ίδιος έκρινε σημαντικές αστοχίες, ζητώντας ανάληψη ευθυνών και μετριοπάθεια. Μένει να φανεί αν, πότε και ποιοι θα δουν και την «κόκκινη».

Εμπειροι αναλυτές σχολιάζουν ότι η πολιτική κυριαρχία του Πρωθυπουργού τού προσφέρει άνεση κινήσεων για τη συγκρότηση της νέας κυβέρνησης που επιθυμεί. Και με δεδομένο το πρωθυπουργικό στοίχημα της γρήγορης ανάκαμψης αναμένεται να βρεθούν στην πρώτη γραμμή πιθανού δομικού ανασχηματισμού τα υπουργεία Οικονομικών, Ανάπτυξης, Εργασίας, Ενέργειας αλλά και εκείνο της Αμυνας.

Επιπλέον η δέσμευση Μητσοτάκη για ένα «νέο ισχυρό ΕΣΥ» προδιαγράφει ειδικό βάρος στο υπουργείο Υγείας, ενώ με το βλέμμα του Μαξίμου ακόμα και στην επόμενη τουριστική σεζόν θα πρέπει να θεωρούνται δεδομένες οι «ενέσεις» ενίσχυσης στα υπουργεία Ναυτιλίας και Τουρισμού.

Στο μεταξύ, στους μήνες της υγειονομικής κρίσης ο Πρωθυπουργός κρατά ενεργό έναν ευρύ κύκλο απευθείας συνομιλητών, αλλά και έχει ξεχωρίσει, κατά πληροφορίες, πρόσωπα εκτός Υπουργικού Συμβουλίου που στηρίζουν τα κυβερνητικά μηνύματα με το ύφος και τον τρόπο που ταιριάζουν στον ίδιο. Σε κάθε περίπτωση, ενδεικτικές για το διαμορφούμενο κλίμα είναι οι συζητήσεις που πυροδότησε προ ημερών η απόφαση ανανέωσης της εξαετούς θητείας του κεντρικού τραπεζίτη Γιάννη Στουρνάρα: η κυβέρνηση εστίασε στο μήνυμα σταθερότητας μέσα σε ένα πρωτόγνωρα ρευστό περιβάλλον και η αξιωματική αντιπολίτευση αντέδρασε με ειρωνεία, «βλέποντας» προσεχώς Μνημόνιο και πρόωρες εκλογές.

Ζημώσεις

Οι ζυμώσεις στο παρασκήνιο αναμένεται να συνεχιστούν και επίσημα οι διαψεύσεις προφανώς θα διατηρηθούν, αφού ο Πρωθυπουργός δεν προτίθεται να ανοίξει τα χαρτιά του για οποιαδήποτε άμεση ή μακροπρόθεσμη προσωπική επιλογή. Αντιθέτως, ενοχλείται προς το παρόν, υποστηρίζουν οι γνωρίζοντες, με τις διαρροές και τη φημολογία κάθε είδους, είτε από νεοδημοκρατικούς κόλπους είτε από την αξιωματική αντιπολίτευση. Αξιόπιστες πηγές σχολιάζουν με νόημα ότι «καιροσκοπικές επιλογές και τακτικισμοί σε συνθήκη κρίσης θα ήταν απολύτως δυσεξήγητα με βάση το προφίλ Μητσοτάκη, του οποίου οι προτεραιότητες είναι άλλες αυτή τη στιγμή», ωστόσο κρατούν αποστάσεις από το πιθανό «χαρτί» του ανασχηματισμού.

Στο πρωθυπουργικό σκεπτικό κυριαρχούν η ανάγκη να διατηρηθεί η σχέση εμπιστοσύνης κοινωνίας – πολιτείας και η πεποίθηση ότι, παρά τη μεγάλη ύφεση της οικονομίας φέτος, η χώρα δεν θα επιστρέψει στη δίνη των Μνημονίων και της περιόδου 2010-2015. «Βράζουμε όλοι στο ίδιο καζάνι και η Ελλάδα αντιμετωπίζεται πια επί ίσοις όροις, δεν είναι στο επίκεντρο της κρίσης» συνηθίζει να λέει ο ίδιος. «Οσο καλύτερα διαχειριστείς την υγειονομική κρίση, τόσο ταχύτερα θα έρθει η ανάκαμψη» είπε πιο πρόσφατα, ως σήμα αισιοδοξίας για μια νέα αφετηρία.

Διαψεύσεις

Πάντως, χθες η κυβέρνηση διέψευσε τα σενάρια περί ανασχηματισμού.

«Η κυβέρνηση λειτουργεί καλά και αποδοτικά. Ανασχηματισμός εν μέσω κρίσης δεν γίνεται. Οι υπουργοί έχουν πολλή δουλειά να κάνουν και οφείλουν όλοι να ασχολούνται με το έργο τους κι όχι με σενάρια ανασχηματισμού που λειτουργούν αποπροσανατολιστικά για το έργο της κυβέρνησης», ανέφερε σε συνεργάτες του ο Κυριάκος Μητσοτάκης.

«Το ενδιαφέρον του Πρωθυπουργού είναι στραμμένο στην αντιμετώπιση της πανδημίας, στην επανεκκίνηση του τουρισμού και συνολικότερα της οικονομικής δραστηριότητας και στην αντιμετώπιση των προβλημάτων απασχόλησης ώστε να περιοριστεί η απώλεια θέσεων εργασίας. Γι’ αυτό το λόγο έχει συνεχείς συσκέψεις και σε αυτό το έργο θέλει προσηλωμένους τους υπουργούς κι όχι στη σεναριολογία» επισήμαιναν οι ίδιες πηγές.