«Καμπανάκι» Χατζηγεωργίου: Fake news για τον κοροναϊό στο YouTube

Σύσταση στους πολίτες να είναι προσεκτικοί ως προς τις πηγές πληροφόρησής τους για τον κορoναϊό, απηύθυνε ο παθολόγος και Διευθυντής Υγειονομικού Πολεμικής Αεροπορίας, Υποπτέραρχος Δημήτρης Χατζηγεωργίου κατά την ενημέρωση για την πορεία της πανδημίας στη χώρα μας.

Ο κ. Χατζηγεωργίου αναφέρθηκε στην επιλογή των πηγών ενημέρωσης για τον νέο κοροναϊό μέσω του διαδικτύου, καθώς ο τρόπος αυτός, όπως είπε, «χρησιμοποιείται πάρα πολύ από τους συνανθρώπους μας και κυρίως από τη νεολαία».

Επικαλούμενος μελέτη που έγινε στο Οντάριο του Καναδά και αφορά στο ΥouΤube, επισήμανε ότι οι ερευνητές μελέτησαν όσον αφορά την επιστημονική τους επάρκεια 70 από τα πιο δημοφιλή βίντεο για το θέμα. Όπως προέκυψε από αυτά το 27,5% δηλαδή πάνω από το 1/3 περιείχαν αναληθείς και αντιεπιστημονικές πληροφορίες για τον κοροναϊό.

«Θα πρέπει να είμαστε προσεκτικοί όσον αφορά τις πηγές που μελετάμε», είπε χαρακτηριστικά.

Τα ευρήματα της καναδικής έρευνας

Επικεφαλής της μελέτης η Χάιντι Όι-Γι-Λι της Ιατρικής Σχολής του καναδικού Πανεπιστημίου της Οτάβα. Η επιστημονική δημοσίευση έγινε στο βρετανικό ιατρικό περιοδικό «BMJ Global Health».

Οι επιστήμονες κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η παραπληροφόρηση για θέματα δημόσιας υγείας είναι κατά την τωρινή πανδημία πολύ πιο εκτεταμένη από ό,τι σε ανάλογες περιπτώσεις στο παρελθόν (πανδημία γρίπης Η1Ν1, ξεσπάσματα ιών Έμπολα και Ζίκα).

Περισσότερα από ένα στα τέσσερα βίντεο, ανάμεσα στα πιο δημοφιλή στο YouTube, περιέχουν παραπλανητικές ή ανακριβείς πληροφορίες σχετικά με τον κοροναϊό SARS-CoV-2 και τη νόσο Covid-19, όπως αποκαλύπτει η πρώτη έρευνα του είδους της.

Τα 69 βίντεο που αναλύθηκαν (με συνολικά σχεδόν 258 εκατομμύρια θεάσεις), τέθηκαν στο «μικροσκόπιο» όσον αφορά τις πληροφορίες που παρέχουν για τα συμπτώματα της νόσου, τον τρόπο εξάπλωσης της, τις πιθανές θεραπείες, την επιδημιολογία της κ.α. Δυστυχώς τα επιστημονικά και επίσημα (από υγειονομικές αρχές) βίντεο, ενώ βρέθηκαν να είναι πιο ακριβή και χρήσιμα, δεν έχουν μεγάλη δημοτικότητα.

Διαπιστώθηκε ότι τα 19 από τα 69 δημοφιλέστερα βίντεο (ποσοστό 27,5%), τα οποία είχαν συνολικά 62 εκατομμύρια θεάσεις, περιείχαν παραπλανητικές ή ανακριβείς πληροφορίες.

Για παράδειγμα, περιέχουν ισχυρισμούς ότι οι φαρμακευτικές εταιρείες έχουν ήδη βρει θεραπεία για τον κοροναϊό αλλά αρνούνται να την διαθέσουν στην αγορά (σ.σ. γιατί άραγε;), ότι σε ορισμένες χώρες κυκλοφορούν πιο θανατηφόρα στελέχη του κοροναϊού από ό,τι σε άλλες, καθώς επίσης κάθε είδους εξωφρενικές θεωρίες συνωμοσίας, αλλά και ρατσιστικά σχόλια.

Να αξιοποιήσουν οι επαγγελματίες υγείας το YouTube

Για μια «ιδιαίτερα ανησυχητική κατάσταση, αν ληφθεί υπόψη η τεράστια θεαματικότητα αυτών των βίντεο» έκαναν λόγο οι ερευνητές.

«Η εκπαίδευση και η συμμετοχή του κοινού είναι ζωτική για τη διαχείριση αυτής της πανδημίας, ώστε να διασφαλιστεί η κατανόηση από το κοινό και συνεπώς η τήρηση εκ μέρους του των μέτρων δημόσιας υγείας», τονίζουν.

Προσθέτουν ότι «το YouTube είναι ένα ισχυρό αναξιοποίητο εκπαιδευτικό εργαλείο που πρέπει να επιστρατευθεί από τους επαγγελματίες της υγείας».

Η μελέτη επισημαίνει ότι ενώ υπάρχει καλής ποιότητας πληροφόρηση διαθέσιμη στο YouTube από κυβερνητικές υπηρεσίες και διεθνείς οργανισμούς, συχνά είναι δυσνόητη και όχι δημοφιλής στους χρήστες, με αποτέλεσμα να μην έχει τη δέουσα απήχηση.