«Ζωντανεύουν» οι μνήμες στα κολαστήρια στης Κομαντατούρ

Εβδομήντα οκτώ χρόνια μετά από την είσοδο της Ελλάδας στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, οι τοίχοι των υπογείων του κτιρίου της οδού Κοραή 4, του γερμανικού Φρουραρχείου, της Κομαντατούρ, «μιλούν» ακόμα.

Διηγούνται ιστορίες κρατουμένων. Τα υπόγεια τού κτιρίου της Εθνικής Ασφαλιστικής που επιτάχθηκε από τις κατοχικές δυνάμεις λειτούργησαν ως κρατητήρια. Τα καταφύγια που βρίσκονται έξι μέτρα κάτω από την επιφάνεια της γης ήταν θωρακισμένα με βαριές συμπαγείς σιδερένιες πόρτες και διπλά σιδερένια παραθυρόφυλλα προς τους φωταγωγούς.

Από τα κελιά του Φρουραρχείου πέρασαν χιλιάδες άνθρωποι για διάφορα παραπτώματα από τροχαία δυστυχήματα και παράβαση του ορίου απαγόρευσης κυκλοφορίας τις νύχτες μέχρι αγορανομικές παραβάσεις , κλοπές και συμμετοχή σε διαδηλώσεις ή αντιστασιακές ενέργειες.

Οι Ναζί δεν άφησαν αρχεία και η σύνθεση της ιστορίας γίνεται μέσα από τις επιγραφές που σώθηκαν, μικροαντικείμενα, προσωπικές σημειώσεις, σελίδες από γερμανικά ημερολόγια που βρέθηκαν και μαρτυρίες κάποιων ανθρώπων οι οποίοι οδηγήθηκαν εδώ. Διακόσια τριάντα εννέα ονόματα είναι καταγεγραμμένα μόνο στους τοίχους και αυτά, ως επί το πλείστον, του έτους 1944 αριθμός πολύ μικρότερος του πραγματικού αριθμού κρατουμένων, ο οποίος μένει ακόμα άγνωστος. Οι περισσότεροι είτε γράφουν τον λόγο για τον οποίο ήρθαν εδώ ή στην περίπτωση των τραμ κάποιοι ζωγράφιζαν τραμ πιθανότατα γιατί ήταν και ο λόγος που συνελήφθησαν.

Σε πολλές επιγραφές συναντά κανείς την ανάγκη των κρατουμένων για νερό καθώς η στέρηση νερού και φαγητού ήταν από τις πιο συνηθισμένες μεθόδους άσκησης πίεσης παρόλο που στο χώρο υπήρχαν δεξαμενές. Χαρακτηριστική η επιγραφή που κατάφερε να σκαλίσει στον τοίχο ο Δημήτρης Μωραϊτης.

Στο πρώτο υπόγειο σήμερα εκτίθεται η ναζιστική σημαία που κυμάτιζε στον τελευταίο όροφο του κτηρίου, μια πόρτα από τα κρατητήρια της Γκεστάπο στην οδό Μέρλιν, μια χειροπέδη, μια σφαίρα αλλά και αντικείμενα των κρατουμένων όπως πακέτα τσιγάρων, σπίρτα, καραμέλες, μεταλλικά κύπελλα, καθώς και ένα ακέραιο γράμμα κρατουμένου μέσα σε αυτοσχέδιο φάκελο που εντοπίστηκε κρυμμένο σε κούφωμα πόρτας.

Ανατριχίλα και συγκίνηση προκαλεί ο χώρος σε κάθε επισκέπτη. Μετά την απελευθέρωση της Αθήνας, στις 12 Οκτωβρίου του 1944, το κτίριο στέγασε τα κεντρικά γραφεία του Εθνικού Απελευθερωτικού Μετώπου. Από το 2008, ο υπόγειος χώρος των κρατητηρίων έχει διατηρηθεί και είναι επισκέψιμος για ιδιώτες και σχολεία, με φροντίδα της Εθνικής Ασφαλιστικής, στην ιδιοκτησία της οποίας παραμένει το Μέγαρο.

Πηγή: onetv.gr