Ο πειρασμός της καταστολής στα Εξάρχεια

Σε μια εποχή όπου ακόμη και οι πιο ακραίες εκδοχές λαϊκισμού αποφεύγουν να χρησιμοποιήσουν την κάποτε σχεδόν αυτονόητη έννοια της ευημερίας, η ασφάλεια έρχεται να υποκαταστήσει το κρίσιμο κενό ενός στόχου που να μπορεί να «μεταφράσει» τις επιλογές της διακυβέρνησης και τις δυναμικές της οικονομίας σε όραμα καλύτερης καθημερινότητας.

Φαίνεται, όμως, ότι για να γίνει πράξη μια τέτοια κατεύθυνση, χρειάζεται η υπαρκτή ανασφάλεια που αισθάνονται οι κάτοικοι αυτής της χώρας να αποσυνδεθεί από παραμέτρους όπως η ανεργία, η επισφάλεια και η αβεβαιότητα για το εάν οι περικομμένες αποδοχές και συντάξεις επαρκούν, και να συνδεθεί με την εικόνα μιας «ανομίας» που είναι ταυτόχρονα αρκούντως απειλητική αλλά και εντοπισμένη, ώστε να μπορεί να αντιμετωπιστεί.

Τα Εξάρχεια εδώ και καιρό έχουν αποκτήσει κεντρικό ρόλο σε αυτό το παιχνίδι μετωνυμιών και σημασιολογικών μετατοπίσεων. Βοηθά και η ιστορία της γειτονιάς και ο συνειδητά ορατός χαρακτήρας των κατά καιρούς δράσεων ή συγκρούσεων εκεί, είτε πραγματικών είτε τελετουργικών. Είναι ένας χώρος αναγνωρίσιμος, πεπερασμένος και κατά τη γνώμη των αρμοδίων «επιχειρησιακά χειρίσιμος».

Μικρή σημασία έχει ότι υπάρχουν περιοχές της Αττικής με μεγαλύτερη πραγματική παραβατικότητα, ότι φαινομενικά «παραβατικές» πρακτικές όπως οι καταλήψεις γίνονται αποδεκτές από τους κατοίκους και συνεισφέρουν στην αντιμετώπιση του Προσφυγικού και ότι η γειτονιά απειλείται περισσότερο από το κύμα μετατροπής διαμερισμάτων σε τουριστικά καταλύματα. Το βασικό είναι ότι τα Εξάρχεια προσφέρουν τον ιδεότυπο του «κέντρου ανομίας» και το άλλοθι μιας πολύ πιο έντονης αστυνομικής καταστολής.

Μόνο που αυτή η επίδειξη καταστολής ενέχει τον κίνδυνο να προκαλέσει ακόμη μεγαλύτερη ανασφάλεια σε κοινωνικά στρώματα που θα διαβάσουν μετωνυμικά τις επιχειρήσεις στα Εξάρχεια ως προσπάθεια περιστολής της συλλογικής δράσης και ως συμπλήρωμα της καθημερινής βίας που συνεπάγονται η ανεργία και η εργασιακή περιπλάνηση.

Σε αυτή την περίπτωση αντί για την εμπέδωση «αισθήματος ασφάλειας», θα μιλάμε μάλλον για το ενδεχόμενο νεανικών ή και ευρύτερων κοινωνικών εκρήξεων.