Τα γεωτρύπανα της Αγκυρας πιέζουν τη Λευκωσία-Τι ειπώθηκε στη συνάντηση Αναστασιάδη με Ακιντζί

Υπό την πίεση που δημιουργεί ο «κλοιός» των τουρκικών γεωτρύπανων, ο τουρκοκύπριος ηγέτης Μουσταφά Ακιντζί επέμεινε στην πρόταση για κοινή επιτροπή για το φυσικό αέριο, την οποία απέρριψε εκ νέου ο πρόεδρος της Κύπρου Νίκος Αναστασιάδης. Βασικό επιχείρημα της κυπριακής πλευράς είναι ότι «ΑΟΖ έχουν μόνο τα κυρίαρχα κράτη και όχι οι επιτροπές».

Ο κύπριος πρόεδρος προχώρησε στην κατάθεση αντιπροτάσεων επί των οποίων ο Μουσταφά Ακιντζί αναμένει περισσότερες διευκρινίσεις. Ωστόσο, ο τουρκοκύπριος ηγέτης δεν δίστασε να δηλώσει ότι «όταν η μία πλευρά κάνει έρευνες, η άλλη δεν μπορεί να παρακολουθεί με δεμένα χέρια» και προσθέτοντας ότι «όσο η κατάσταση είναι έτσι, η τ/κ πλευρά μαζί με την Τουρκία είναι υποχρεωμένες να συνεχίσουν τις εργασίες τους».

Αναστασιάδης: «ΑΟΖ έχουν μόνο τα κυρίαρχα κράτη και όχι οι επιτροπές»

«Έχουμε θετικό κλίμα, έχουμε κοινή βάση που μπορεί να διεξαχθούν συνομιλίες, παραμένουν, οφείλω να ομολογήσω, οι διαφωνίες επί σοβαρών θεμάτων, όμως υπάρχει και η συμφωνία ότι χωρίς διάλογο δεν μπορούν να γεφυρωθούν διαφορές» δήλωσε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Νίκος Αναστασιάδης.

Μιλώντας στο Προεδρικό Μέγαρο, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είπε ότι η συνάντησή του με τον Τουρκοκύπριο ηγέτη Μουσταφά Ακιντζί διεξήχθη σε ιδιαίτερα «δημιουργικό και ειλικρινές κλίμα όσον αφορά την προοπτική επανέναρξης των διαπραγματεύσεων».

«Αυτό που έχουμε συμπερασματικά καταλήξει όσον αφορά την ουσία του Κυπριακού είναι πως δημιουργούνται οι προοπτικές και προϋποθέσεις να συνεχίσουμε τη συνεργασία με κ. Λουτ προκειμένου να διαμορφωθούν οι όροι αναφοράς, ανεξαρτήτως διαφωνιών που παραμένουν σε σημαντικά ζητήματα, προκειμένου να πραγματοποιηθεί μια τριμερής συνάντηση μεταξύ του ΓΓ των Ηνωμένων Εθνών, του υποφαινόμενου και του κ. Ακιντζί, έτσι ώστε να δούμε πώς παραπέρα προχωρούμε προκειμένου να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις επανέναρξης ουσιαστικών διαπραγματεύσεων για το Κυπριακό» είπε ο Πρόεδρος στους δημοσιογράφους.

Ανέφερε επίσης ότι κατά τη διάρκεια της συνάντησης επαναβεβαιώθηκε ότι η βάση για εξεύρεση λύση του Κυπριακού παραμένει η συμφωνηθείσα από το 1977 διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία. Αρκεί, συνέχισε, να οδηγεί σε ένα λειτουργικό, βιώσιμο κράτος, καθόλα συμβατό με τα όσα ευρύτερα ισχύουν για τα υπόλοιπα 193 κράτη μέλη του ΟΗΕ.

Εξέφρασε παράλληλα ικανοποίηση γιατί η πρόταση για την αποκέντρωση εξουσιών βρίσκει πρόσφορο έδαφος και θα είναι ένα εκ των αντικειμένων που θα συζητηθούν κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων.

Για το θέμα των υδρογονανθράκων, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης είπε ότι ήγειρε τις έκνομες ενέργειες της Τουρκίας, με τις οποίες αμφισβητούνται οι συγκλίσεις που έχουν επιτευχθεί μεταξύ των δύο κοινοτήτων και οι οποίες προνοούν ότι η αποκλειστική οικονομική ζώνη της Κυπριακής Δημοκρατίας πρέπει να είναι συμβατή με τη Σύμβαση του Δικαίου της Θαλάσσης του 1982 και όχι αυτή που καθορίζει η Τουρκία.

Για την πρόταση του Τ/κ ηγέτη για τη δημιουργία μεικτής επιτροπής για συνδιαχείριση των φυσικών πόρων, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης είπε ότι «έχω τεκμηριωμένα επιχειρηματολογήσει γιατί κάτι ανάλογο δεν μπορεί να γίνει αποδεκτό, αφού ΑΟΖ έχουν τα κυρίαρχα κράτη και όχι οποιαδήποτε επιτροπή». Μόνο τα κυρίαρχα κράτη αδειοδοτούν ή αποφαίνονται εν γένει για την αποκλειστική οικονομική τους ζώνη, συμπλήρωσε.

Ταυτόχρονα είπε ότι ήγειρε το θέμα ότι έκνομες ενέργειες και η αμφισβήτηση κυριαρχικών δικαιωμάτων δεν μπορούν να δημιουργούν θετικό κλίμα αλλά αντίθετα επιτείνουν την καχυποψία και τις ανησυχίες των Ελληνοκυπρίων.

Συνέχισε, λέγοντας ότι δεν παρέμεινε στην απόρριψη ή άρνηση αποδοχής της πρότασης του κ. Ακιντζί , αλλά προχώρησε σε αντιπροτάσεις, που δημιουργούν το αίσθημα ασφάλειας της άλλης κοινότητας, όσον αφορά τα οφέλη που θα προκύψουν από την ενάσκηση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας στην ΑΟΖ της.

Απαντώντας σε σχετική ερώτηση, ο Πρόεδρος είπε ότι «θα είμαι έτοιμος να ενημερώνω τον κ. Ακιντζί για τις όποιες εξελίξεις στις ενεργειακές αποφάσεις της Κυπριακής Δημοκρατίας που αφορούν τους ενεργειακούς σχεδιασμούς».

Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ερωτηθείς είπε ότι δεν επιθυμεί να υπεισέλθει σε λεπτομέρειες που άπτονται των αντιδράσεων του κ. Ακιντζί, προσθέτοντας ότι «αυτό που έχει σημασία είναι το μήνυμα που έδωσα στον Ακιντζί για να μεταφερθεί προς την Άγκυρα».

Πρόσθεσε ότι «ο κ. Ακιντζί υπέβαλε μια πρόταση στην οποία εμμένει. Όμως με τις αντιπροτάσεις που έχω υποβάλει φαίνεται να είναι δεκτικός να τις μελετήσει».

Το θέμα της Αμμοχώστου

Αναφέρθηκε και στη συζήτηση για τα μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης (ΜΟΕ), λέγοντας ότι είχε την ευκαιρία να αναπτύξει τα προβλήματα που δημιουργούνται από τις πρωτοβουλίες που είναι άκρως αντίθετες με ψηφίσματα του ΟΗΕ, του κ. Οζερσάι ή του κ. Τατάρ όσον αφορά τα θέματα της Αμμοχώστου.

«Επανέλαβα ότι αν θέλουμε να υπάρξει πραγματικά κλίμα εμπιστοσύνης και θετικό κλίμα και προοπτική, θα πρέπει τα ΜΟΕ να αφορούν την ουσία των προβλημάτων των Κυπρίων πολιτών, Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων, και όχι να είναι συμβολικά» συμπλήρωσε.

Είπε ότι ήγειρε και πάλι το θέμα της Αμμοχώστου επαναλαμβάνοντας τις δύο προτάσεις που υπέβαλε στο παρελθόν, ενώ επανέλαβε την ανάγκη διάνοιξης των οδοφραγμάτων Κοκκίνων και Πυροϊου, αλλά και των υπολοίπων 21 θεμάτων που υπέβαλε κατά τη συνάντηση του Φεβρουαρίου 2019.

«Έχω τονίσει στον κ. Ακιντζί ότι προκειμένου να δημιουργηθεί ένα κατάλληλο κλίμα επανέναρξης των διαπραγματεύσεων απαιτείται όχι απλά η αποκλιμάκωση, αλλά ο τερματισμός των εκνόμων ενεργειών της Τουρκίας, έτσι ώστε όχι δια λόγων, αλλά δια έργων η Τουρκία να συμβάλει θετικά στη δημιουργία ενός θετικού κλίματος, αλλά και όχι μόνον. Δια ενεργειών και πράξεων να βοηθήσει ώστε να ξεπεραστούν προβλήματα που άπτονται των δικών της ευθυνών» είπε και αναφέρθηκε σε θέματα όπως είναι οι εγγυήσεις, τα στρατεύματα και σημαντικά άλλα θέματα που άπτονται ουσιωδών θεμάτων της επίλυσης του κυπριακού προβλήματος.

Σύμφωνα με τον Πρόεδρο Αναστασιάδη, στη σημερινή συνάντηση κάθε πλευρά διατήρησε ή επανέλαβε αυτά που θεωρεί ως ουσιώδεις προϋποθέσεις. «Αυτό που εναπόκειται είναι η καλή πίστη, ο σεβασμός στο διεθνές δίκαιο, στο ευρωπαϊκό δίκαιο, στη δημιουργία ενός κράτους το οποίο σε ομοσπονδιακή δομή θα πληροί όλες εκείνες τις προϋποθέσεις που ανάλογα πολιτεύματα σέβονται και υλοποιούν» είπε.

Κληθείς να αναφερθεί στο θέμα της θετικής ψήφου, ο Πρόεδρος είπε ότι «είναι εκ των θεμάτων που παραμένει διαφωνία και από τη μια και από την άλλη πλευρά».

Συνέχισε, λέγοντας ότι ο ίδιος επιδιώκει αποκέντρωση «προκειμένου να δημιουργήσουμε μια λειτουργική Δημοκρατία που να μην εξαρτάται από τη μια κοινότητα η άλλη κοινότητα, και έχω επεξηγήσει ότι η πολιτική ισότητα όπως ερμηνεύεται από τα ψησίματα ΟΗΕ, από τις αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας, αλλά και από τις εκθέσεις ΓΓ, δεν σημαίνει αριθμητική ισότητα».

Όμως, συμπλήρωσε, «η εμμονή σε μια θετική ψήφο εξουδετερώνει εν τη ουσία τη μη αριθμητική ισότητα και αντίθετα θέτει τη μια κοινότητα να εγκλωβίζει την άλλη στις δικές της αποφάσεις, αφού εκ των αποφάσεων της θετικής ψήφου εκείνης της κοινότητας θα εξαρτάται η απόφαση».

Ερωτηθείς αν συζητήθηκε το θέμα επανέναρξης συνομιλιών από εκεί που έχουν μείνει στο Κραν Μοντανά, ο Πρόεδρος απάντησε «βεβαίως. Επί του παρόντος προσπαθούμε να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις για επανέναρξη ενός διαλόγου στη βάση κάποιων παραμέτρων, όρων αναφοράς, όπως λέγονται. Δεν μπορείς να μπεις σε λεπτομέρειες αυτή τη στιγμή, με αυτή τη συνάντηση, που να ρυθμίζουν τα πάντα».

Σε ερώτηση αν το θέμα των όρων αναφοράς αποτελεί προϋπόθεση για την τριμερή συνάντηση ή είναι διαφορετικό θέμα, ο Πρόεδρος είπε «θα μας οδηγήσει στην τριμερή συνάντηση». Εξήγησε ότι η συνεργασία με την κ. Λουτ και η προετοιμασία που επιδιώκεται είναι «για να επιτρέψουν στον ΓΓ να συγκαλέσει την τριμερή συνάντηση, δηλαδή τη συνάντηση του ΓΓ με τους δύο ηγέτες, προκειμένου να διαφανεί κατά πόσο μπορεί να συγκληθεί μια άτυπη συνάντηση, κάτω από ποιους όρους, προκειμένου να προετοιμάσει το έδαφος ώστε να μπορούμε να μιλούμε για επανέναρξη ουσιαστικών συνομιλιών στη συγκεκριμένη βάση που έχει συμφωνηθεί».

Σε σχέση με την αναφορά περί αίσθησης του επείγοντος που περιλαμβάνεται και στην ανακοίνωση των ΗΕ στην Κύπρο, ο Πρόεδρος έκανε λόγο για το επείγον «του τερματισμού των εκνόμων ενεργειών αν πρόκειται να αρχίσουν το συντομότερο δυνατόν συνομιλίες για να αποδώσουν το συντομότερο δυνατόν αποτελέσματα, εάν και εφόσον υπάρχει αλληλοσεβασμός και αποδοχή βασικών αρχών που διέπουν τη λειτουργία κρατών, είτε ομοσπονδιακών είτε άλλως πως».

Ακιντζί: Όχι σε διακοσμητικές προτάσεις

Υπάρχει ένας οδικός χάρτης που θα ακολουθήσουν με τον Πρόεδρο Αναστασιάδη, τουλάχιστον μέχρι την τριμερή συνάντηση με τον ΓΓ του ΟΗΕ, δήλωσε ο Τ/κ ηγέτης, Μουσταφά Ακιντζί λέγοντας ότι στην τριμερή θα αποφασισθεί εάν υπάρχει το έδαφος να πραγματοποιηθεί μια πενταμερής άτυπη συνάντηση. Για το φυσικό αέριο είπε ότι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας επανέλαβε την απόρριψη της πρότασής του και προέβη σε αντιπρόταση την οποία θα του δώσει και γραπτώς. Ανέφερε δε ότι δεν πρέπει να πρόκειται για διακοσμητική πρόταση, αυτό δεν θα άρει το αδιέξοδο.

Σε δηλώσεις στα κατεχόμενα, μετά τη συνάντηση των δύο ηγετών και μετά τις δηλώσεις του Προέδρου Αναστασιάδη, ο κ. Ακιντζί είπε ότι συζήτησαν ορισμένα θέματα ουσίας, το φυσικό αέριο και μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης ενώ αναφερόμενος στην κοινή ανακοίνωση που εκδόθηκε από τα ΗΕ είπε ότι ένα από τα στοιχεία που πρέπει να υπογραμμιστεί είναι ότι η Τζέιν Χολ Λουτ αναμένεται να έρθει στο νησί και πάλι. «Πιθανότατα τέλος αυτού του μήνα, αρχές Σεπτεμβρίου, θα έρθουμε σε επαφή μαζί της».

«Θα μπορέσει, συνέχισε, να ολοκληρωθούν οι όροι αναφοράς με το οποίο είναι επιφορτισμένη ως καθήκον η κ. Λουτ και να δημιουργηθεί ένας μηχανισμός ώστε η διαδικασία που θα έχει ως σημείο αρχής του όρους αναφοράς, να οδηγηθεί σε ένα αποτέλεσμα. Εν συντομία υπάρχει και εδώ παρόμοια αναφορά σε μια διαδικασία που δεν θα είναι ανοικτού τέλους, όπως και στις αποφάσεις του ΣΑ του ΟΗΕ».

Ο κ. Ακιντζί είπε ότι επιβεβαίωσαν σήμερα με τον Πρόεδρο Αναστασιάδη ότι είναι ανοικτοί σε μια συνάντηση με τον ΓΓ του ΟΗΕ μετά το τέλος της ΓΣ του ΟΗΕ. «Χωρίς αμφιβολία σε αυτή την τριμερή συνάντηση θα έρθει στην ατζέντα ο προγραμματισμός για το μετά» ανέφερε ο Τ/κ ηγέτης, λέγοντας ότι η πρόταση για μια άτυπη πενταμερή συνάντηση ήταν και δική του πρόταση, ενώ κάτι τέτοιο είναι επιθυμία και της Τουρκίας. Αφού και η νέα ελληνική κυβέρνηση προετοιμαστεί, ο ΓΓ θα λάβει υπόψη όλα τα δεδομένα και στην τριμερή συνάντηση που θα έχουν μαζί του, πρόσθεσε, «θεωρώ ότι μπορεί να χαραχθεί ο δρόμος για την πενταμερή».

Ή μαζί, ή ένταση

Αναφερόμενος στο θέμα του φυσικού αερίου, ο Τ/κ ηγέτης επανέλαβε την πρότασή του και είπε ότι πιστεύει πως είναι σωστή αλλά η ε/κ πλευρά την απέρριψε και αυτό κατάλαβε και σήμερα από τη συνάντηση με τον Πρόεδρο Αναστασιάδη. «Η εικόνα εδώ είναι πολύ ξεκάθαρη και απτή. Είτε θα κάνετε κάτι μαζί είτε όταν δεν μπορείτε μαζί, ο καθένας θα πράττει χώρια. Αυτό δηλαδή που γίνεται τώρα». Επανέλαβε ότι εάν μπορούν να ενεργήσουν στο θέμα του φυσικού αερίου από κοινού (Ε/κ και Τ/κ) θα είναι πολύ καλύτερα και η ένταση θα μειωθεί. Ωστόσο, συνέχισε, όταν η μία πλευρά κάνει έρευνες, η άλλη δεν μπορεί να παρακολουθεί με δεμένα χέρια, λέγοντας ότι ενώ η κατάσταση είναι έτσι, η τ/κ πλευρά μαζί με την Τουρκία είναι υποχρεωμένες να συνεχίσουν τις εργασίες τους.

Επιβεβαίωσε ότι ο Πρόεδρος Αναστασιάδης του έκανε μια αντιπρόταση σήμερα, λέγοντας ότι θέλει μια πρόταση που να έχει περιεχόμενο, να μην είναι διακοσμητική, «δεν θεωρούμε ότι μια πρόταση για ανταλλαγή πληροφοριών μόνο, θα λύσει το θέμα. Ο κ. Αναστασιάδης μας υποσχέθηκε ότι θα μας δώσει γραπτώς τις σκέψεις τους σε αυτό το θέμα, θα την πάρουμε. Ωστόσο μπορώ να πω από τις αδρές γραμμές ότι αυτή η πρόταση δεν συνιστά διέξοδο».

Απαντώντας σε ερώτηση για την πρόταση περί κοινής επιτροπής για το φυσικό αέριο, ο Μουσταφά Ακιντζί απάντησε ότι «απορρίφθηκε εξ’ ολοκλήρου. Η αντιπρόταση αφορά την δημιουργία μιας επιτροπής για την ανταλλαγή απόψεων, δυστυχώς δεν περιέχει την έννοια της επίλυσης του προβλήματος». Προσπάθησε, πρόσθεσε, να εξηγήσει στον Πρόεδρο Αναστασιάδη ότι η πρότασή του δεν είναι ενάντια σε συγκλίσεις του παρελθόντος όπως η ε/κ πλευρά πιστεύει, λέγοντας ότι η δυσκολία, το πρόβλημα στο θέμα αυτό υπάρχει σήμερα και η δική του πρόταση στόχευε στο να αρθεί η σημερινή δυσκολία με μια κοινή αντίληψη. «Δυστυχώς αυτό δεν έγινε ακόμα».

Στην παρατήρηση ότι οι Ε/κ απορρίπτουν την πρόταση για επιτροπή για τους υδρογονάνθρακες αλλά προτείνουν επιτροπή για τα Βαρώσια κι αν το θέμα αυτό ήρθε στη σημερινή συζήτηση, ο κ. Ακιντζί είπε ότι το συζήτησαν. «Εάν στο θέμα των υδρογονανθράκων βλέπαμε μια σοβαρή προσέγγιση, θα μπορούσαμε να αναπτύξουμε διαφορετικές σκέψεις. Λόγω ωστόσο της προσέγγισης που είδαμε δεν θα μπορούσαμε να συζητήσουμε μια πρωτοβουλία (για τα Βαρώσια). Ακούσαμε τα παράπονα. Αυτό». Δυστυχώς, ανέφερε, και τα δύο θέματα δεν είναι στο σημείο να μπορούν να κάνουν κινήσεις από κοινού, μαζί.

Η πρότασή του, συνέχισε, μπορεί να μην είχε θετικό αντίκτυπο στην ε/κ πλευρά, αλλά διπλωμάτες κάποιων χωρών μελών της ΕΕ του έχουν αναφέρει ότι δεν είναι μια πρόταση που «μπορεί εύκολα να δολοφονηθεί. Αυτή την πρόταση εξάλλου την έχουμε μεταφέρει και στα ΗΕ και την ΕΕ. Θα συνεχίσουμε να την προωθούμε. Ένας είναι ο νούσιμος δρόμος εδώ, είτε μαζί θα ενεργήσουμε σε αυτό τον τομέα ή χωριστά. Εάν μια πλευρά αισθάνεται ανησυχία από τις χωριστές ενέργειες, τότε πρέπει να έρθει να ενεργήσουμε από κοινού. Εάν ούτε αυτό κάνει, τότε θα πρέπει να σταματήσει να παραπονιέται».