Το «φάντασμα» του πανεπιστημιακού ασύλου

The time is out of joint (ο χρόνος έχει σταματήσει) λέει ο Σαίξπηρ! Και φαίνεται ότι το ρητό τούτο μας ταιριάζει απόλυτα – ως χώρα – αφού ασχέτως χρόνου εμείς συζητούμε επί δεκαετίες για το διαβόητο «πανεπιστημιακό άσυλο»!

Και το ίδιο κάνουμε και σήμερα, επειδή η υπουργός Παιδείας Νίκη Κεραμέως έφερε στη Βουλή «τη ρύθμιση του αυτονόητου». Δηλαδή μια νομική πρόβλεψη η οποία επαναλαμβάνει βασικά το άρθρο 3 του «Νόμου Διαμαντοπούλου» για την παιδεία.

Με άλλα λόγια, ότι όταν διαπράττονται αξιόποινες πράξεις μέσα στους πανεπιστημιακούς χώρους θα ενεργοποιείται η ποινική νομοθεσία του  ελληνικού κράτους και οι αρμόδιες αρχές θα επεμβαίνουν για τη δίωξη των δραστών. Τι πιο αυτονόητο!

Και μέσα στο πλαίσιο αυτό θα ήθελα πολύ σύντομα να διατυπώσω τις ακόλουθες παρατηρήσεις.

Και καταρχήν μια ιδεολογική επισήμανση την οποία έχω αναφέρει και άλλες φορές. Οπως έλεγε δηλαδή και ο καθηγητής μας Αριστόβουλος Μάνεσης οι ακαδημαϊκές ιδέες και η προστασία τους δεν είναι συμβατές με τους κλειστούς χώρους!

Επιπλέον, δεν κατανοώ την ένσταση αντισυνταγματικότατητας την οποία προέβαλε η σημερινή αξιωματική αντιπολίτευση. Γιατί; Γιατί το άρθρο 25 του Συντάγματος καθιερώνει την αρχή της αναλογικότητας.

Αυτό σημαίνει με απλά λόγια το εξής: Οταν διαπράττονται εγκλήματα μέσα στα πανεπιστήμια που προσβάλλουν ιδίως την ανθρώπινη ζωή ή τη σωματική ακεραιότητα, τότε το δημόσιο συμφέρον για την προστασία των προκείμενων εννόμων αγαθών είναι πολύ πιο ισχυρό έναντι οποιουδήποτε άλλου αξιακού μεγέθους!

Και βεβαίως για ποια προστασία της ακαδημαϊκής ελευθερίας μιλάνε μερικοί; Οταν φοβούνται οι καθηγητές να διαβάσουν το βράδυ στο γραφείο τους, επειδή – ειδικά στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο – επικρατεί ο απόλυτος τρόμος;

Τέλος, θα ήθελα να ασχοληθώ με ορισμένους προβληματισμούς οι οποίοι προβλήθηκαν ειδικά από τον χώρο του Κινήματος Αλλαγής. Με άλλα λόγια: Εάν «ακυρωθεί» το πανεπιστημιακό άσυλο, τότε θα μπορεί ένας «ευέξαπτος» αστυνομικός διευθυντής να διατάσσει τους αστυνομικούς του να μπαίνουν προληπτικά μέσα στα πανεπιστήμια και να διαλύουν μια φοιτητική συνέλευση;

Η απάντηση είναι προφανώς όχι, γιατί στο δικό μας δικονομικό σύστημα η Αστυνομία λειτουργεί πάντοτε υπό την εποπτεία των εισαγγελικών αρχών και μόνο όταν διαπράττονται αξιόποινες πράξεις (όπως ορίζει το άρθρο 95 του ΠΔ 141/1991)!

Βεβαίως, σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί η Αστυνομία να λαμβάνει και ορισμένα προληπτικά μέτρα. Αλλά και πάλι μόνο για την αποτροπή διάπραξης εγκλημάτων ή για την εξασφάλιση της δημόσιας ειρήνης. Ετσι μπορεί λ.χ. να διενεργεί ένα αλκοτέστ σε οδηγούς αυτοκινήτων ή να επιτηρεί τους δημόσιους χώρους .

Ομως σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να μπαίνει μέσα στα πανεπιστήμια χωρίς να υπάρχει εισαγγελική εντολή και χωρίς να έχει διαπραχθεί αξιόποινη πράξη!

Το συμπέρασμα; Οταν γίνονται εγκλήματα στα πανεπιστήμια πρέπει να εφαρμόζονται οι ποινικοί νόμοι της ελληνικής Πολιτείας!

Ο Γρηγόρης Καλφέλης είναι καθηγητής της  Νομικής Σχολής στο ΑΠΘ (kalfelis@law.auth.gr)