Η ατζέντα της Χρυσής Αυγής

Kι όμως. 165.711 έλληνες συμπολίτες μας ψήφισαν ΧΑ στις εθνικές κάλπες. Παρά τα βαριά, σκοτεινά και ανομολόγητα που κουβαλάει το μόρφωμα ανά τον χρόνο. Παρά τη βαρυσήμαντη δίκη που βρίσκεται σε εξέλιξη και παρά τον αγώνα των δημοκρατών δικηγόρων να ενοποιηθούν τα εγκλήματα – κακουργήματα και να δεθεί η κατηγορία της εγκληματικής οργάνωσης. Λέμε «κι όμως», παρότι η ΧΑ και το ρεύμα των μισαλλόδοξων ιδεών της είναι σε πτώση. Σε αποδρομή.

Και όμως τώρα είναι μια καλή στιγμή να δούμε τι ήταν αυτό που έκανε μια ναζιστική γκρούπα κοινοβουλευτικό κόμμα και με τοπικές εκπροσωπήσεις κυρίως μέχρι τη δολοφονία του Παύλου Φύσσα. Τι ήταν αυτό που αυτονόμησε από τον δικομματισμό την κλασική εκλογική συμπεριφορά συμπολιτών μας που φτάσανε να τη βάζουν στη Βουλή, σε πέντε διαφορετικές εκλογικές αναμετρήσεις, αλλά και να τη στέλνουν σε δημοτικά και περιφερειακά συμβούλια ανά όλη την Ελλάδα.

Σήμερα που το μόρφωμα σπαράσσεται εσωτερικά και που επικρέμαται βαριά καταδίκη για μια σειρά πράξεων (π.χ. τον Φύσσα, την επίθεση σε αιγύπτιους ψαράδες ή σε μέλη του ΚΚΕ στο Πέραμα), είναι μια καλή στιγμή να δούμε τι έκανε συμπαθείς τις απόψεις τους, πώς φτάσαμε να τους βλέπουμε σε ΜΜΕ ή δίπλα μας ορατούς και θρασείς. Ηταν η φτωχοποίηση; Το σοκ των Μνημονίων; Η αποστροφή για το πολιτικό σύστημα; Το μίσος του τέως μεσαίου που έμεινε χωρίς μαγαζί ή εργασία; Η μικρής εμβέλειας μα δεσπόζουσα εγκληματικότητα στις γειτονιές;

Ολα τα παραπάνω, αλλά και τίποτε από αυτά. Ισως σε συνδυασμό. Για τη φτωχοποίηση, ας πούμε, θα μπορούσε ο κόσμος να στραφεί μαζικά στην Αριστερά που μέχρι το 2015 δεν είχε κυβερνήσει. Δεν το έκανε καθολικά και παρότι έκανε τον ΣΥΡΙΖΑ μαζικό πόλο. Επέλεξε να στηρίξει και άλλες δυνάμεις. Οπως τους παραδοξολόγους των ΑΝΕΛ – τέκνα της κρίσης – αλλά και τον Βασίλη Λεβέντη ή τίποτε. Για το σοκ των Μνημονίων επίσης επέλεξε ΣΥΡΙΖΑ, και μάλιστα εκείνον τον ΣΥΡΙΖΑ του Αλέξη Τσίπρα και του κυβερνητικού προγράμματος που ευφυώς ετίθετο πρώτη φορά από αριστερόστροφη δύναμη.

Κράτησε όμως χώρο και για τη ΧΑ. Γενικά για την αποδόμηση του πολιτικού συστήματος ο κόσμος παρέμεινε εντός των δημοκρατικών ορίων. Ξανά ΝΔ ψήφισε. Στη θέση του ΠΑΣΟΚ είχε πια τον ΣΥΡΙΖΑ. Ξαναέστειλε με άνεση το ΚΚΕ στη Βουλή. Ξαναλέω όμως: ψήφισε και ΧΑ.

Η αποστροφή, πάλι, δεν ερμηνεύει την είσοδο φασιστών στη Βουλή, τουλάχιστον μονομερώς. Το μίσος του μαγαζάτορα δεν εξέβαλλε ευθύγραμμα στην αγάπη στον Γκέμπελς. Κανείς εμποράκος που άλλαξε τάξη δεν νοστάλγησε ναζισμό. Η δε εγκληματικότητα είναι μια συζήτηση, αλλά το να ψηφίζεις ΧΑ επειδή έχει πρόβλημα η γειτονιά σου είναι σαν να βάζεις έναν λύκο να φυλάει τα πρόβατα.

Τι έδωσε τόσο χώρο όμως στη ΧΑ για περίπου οκτώ χρόνια; Η αίσθηση της ανάθεσης. Το γεγονός πως η ΧΑ αντέγραψε την Αριστερά σε μια σειρά από ήθη στις γειτονιές (όπως σε πρωτοβουλίες, παροχή γευμάτων για φτωχούς) είναι μερικώς μια ερμηνεία. Πάλι δεν αρκεί. Σήμερα που η ΧΑ εξαφανίζεται πολιτικά και ξαναχάνεται στο σκοτάδι, πρέπει να έχουμε στον νου μας κάτι βασικό. Πως η ίδια μπορεί να διαλυθεί ή από τα απομεινάρια της να δημιουργηθεί κάτι άλλο – πιο θολό ιδεολογικά -, το πρόβλημα όμως είναι η ατζέντα της. Για φανταστείτε μια κοινωνία που δεν θα ψηφίζει τη ΧΑ αλλά θα λέει τις θέσεις της. Το σημερινό νεοσυντηρητικό ρεύμα ευνοεί μια τέτοια συνθήκη. Η κανονικοποίηση του φασισμού είναι το μελλοντικό πρόβλημα. Αν η Αριστερά δεν ξαναγίνει λαϊκή, παρηγορητική και χρήσιμη, θα είναι βέβαιο.