Περί συνέπειας και σοβαρότητας

Είναι σχεδόν βέβαιο ότι στη μακρά —καλώς εχόντων των πραγμάτων— διαδρομή του βίου του ένας άνθρωπος θα προχωρήσει στην αναθεώρηση των απόψεών του και στην αλλαγή της στάσης του σε διάφορα ζητήματα και πεδία κοινωνικής δραστηριότητας, συνεπεία αφενός των διαρκώς μεταβαλλόμενων συνθηκών που καλείται να αντιμετωπίσει και αφετέρου των παντοειδών επιδράσεων που δέχεται από τον στενό και τον ευρύτερο κοινωνικό περίγυρο.

Αυτό, νομίζω όλοι θα συμφωνήσουμε, είναι καθ’ όλα φυσιολογικό και θεμιτό, καθώς επιτρέπει στον άνθρωπο να προσαρμόζεται, να εξελίσσεται, να προοδεύει σε τελική ανάλυση, ανάλογα βεβαίως με τις δυνατότητες και τις φιλοδοξίες του.

Θα μπορούσε, όμως, να ισχυριστεί κανείς ότι η εν λόγω ευλυγισία, η εν λόγω ευκαμψία και προσαρμοστικότητα, μπορεί να γίνεται αποδεκτή σε οποιοδήποτε θέμα και σε κάθε περίπτωση, ανεξαρτήτως των δικαιολογιών που προβάλλει ή των λόγων που επικαλείται εκείνος που προβαίνει σε τέτοιου είδους αλλαγές και μετατοπίσεις;

Μήπως η συμπεριφορά αυτή, σε ορισμένες τουλάχιστον περιπτώσεις, προδίδει μιαν ελαστική ηθική και θέτει εν αμφιβόλω τη συνέπεια και τη σοβαρότητα εκείνου που εγκαταλείπει διακηρυγμένες θέσεις και αξιακούς κώδικες;

Για παράδειγμα, πόσο συνεπής και σοβαρός μπορεί να θεωρηθεί ένας πολιτικός που καλύπτει την απόσταση μεταξύ προεκλογικών δεσμεύσεων και κυβερνητικών χειρισμών κάνοντας στροφή 180 μοιρών;

Πόσο συνεπής και σοβαρός μπορεί να θεωρηθεί ένας συμπολίτης μας που σεμνύνεται για τις αριστερές καταβολές του και τους «επαναστατικούς αγώνες» του, αλλά διάγει βίο τρυφηλό, μιμούμενος τις συνήθειες των «αστών» και απολαμβάνοντας τα ελέη του καπιταλιστικού συστήματος;

Πόσο συνεπής και σοβαρός μπορεί να θεωρηθεί ένας άνθρωπος που, κατά σύστημα, άλλα λέει και υπόσχεται και άλλα πράττει;

Τέλος, πόσο συνεπής και σοβαρός μπορεί να θεωρηθεί ένας άνθρωπος που τη μια μέρα ομνύει στη φιλία και τη συντροφικότητα, αλλά την επομένη δε διστάζει να πατήσει επί πτωμάτων, για να εξυπηρετήσει τα συμφέροντα και τις επιδιώξεις του;