Καταργούνται μετά από 70 χρόνια τα ισόβια για τους καταχραστές του Δημοσίου

Εβδομήντα χρόνια μετά την ισχύ του Ποινικού Κώδικα, που αποτελεί τον «οδικό χάρτη» στο πεδίο απονομής δικαιοσύνης εισάγονται σύγχρονοι θεσμοί και εφαρμόζονται νέα μοντέλα που περιλαμβάνονται στα σχέδια του Ποινικού Κώδικα και του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας τα οποία παρουσιάστηκαν σήμερα, Παρασκευή, από τον υπουργό Δικαιοσύνης Μιχάλη Καλογήρου και τους προέδρους των δύο Επιτροπών κ.κ. Χριστόφορο Αργυρόπουλο και Θεοχάρη Δαλακούρα.

Η σημαντικότερη αλλαγή αφορά στην κατάργηση του νόμου 1608/1950 περί καταχραστών του δημοσίου.

Με την κατάργηση των διατάξεων του καταργείται και η ποινή των ισοβίων που προβλέπεται ως σήμερα για τους καταδικασθέντες, ενώ τα νέα όρια ποινής θα είναι ως και 15 χρόνια κάθειρξη.

Ως καταχραστής σε βάρος του Δημοσίου ορίζεται εκείνος που με τις παράνομες συμπεριφορές του (απιστίες, πλαστογραφίες, ψευδείς βεβαιώσεις και άλλα αδικήματα) θα προκαλεί ζημιά στο Δημόσιο.

Ως Δημόσιο ορίζεται από τον νέο Ποινικό Κώδικα, το Δημόσιο, οι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης, τα Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου, όχι όμως άλλοι φορείς ιδιωτικής νομικής φύσεως που μπορεί να διαχειρίζονται δημόσια περιουσία. Επίσης στο Δημόσιο δεν περιλαμβάνονται τα πιστωτικά ιδρύματα.

Με το πλέγμα των νέων ρυθμίσεων ο διωκόμενος για αδικήματα ως καταχραστής του Δημοσίου μπορεί μέχρι την εκδίκαση της υπόθεσης να πληρώσει, να αποκαταστήσει τη ζημία που προκάλεσε και να τύχει ευνοϊκότερης μεταχείρισης ή και να αθωωθεί σε εξαιρετικές περιπτώσεις.

Σε κάθε περίπτωση προβλέπεται ειδική παραγραφή 20 χρόνων για τα αδικήματα σε βάρος του Δημοσίου.

Επίσης όπως διευκρινίστηκε κατά την παρουσίαση των νέων διατάξεων υπάρχει και η αυστηρή νομοθεσία για το ξέπλυμα που προβλέπει δημεύσεις και χρηματικές ποινές ανάλογες με τη ζημιά του Δημοσίου για τους καταχραστές.

Σε ότι αφορά τις εκκρεμείς υποθέσεις θα εφαρμοστεί η αρχή της ισχύος του ευνοϊκότερου νόμου.

Σχέδιο Ποινικού Κώδικα

Με τον νέο Ποινικό Κώδικα καταργούνται για πρώτη φορά όλα τα αδικήματα που τιμωρούνται σε βαθμό πταίσματος. Τα πλημμελήματα χωρίζονται σε δύο κατηγορίες:

-Στα ελαφρά πλημμελήματα που τιμωρούνται με ποινές ως τρία χρόνια φυλάκιση. Οι ποινές για αυτά τα αδικήματα αναστέλλονται πάντα, πλην εξαιρέσεων υποτροπής.

-Στα βαριά πλημμελήματα που τιμωρούνται από τρία ως πέντε χρόνια με ποινές που θα εκτίονται πραγματικά.

Η παροχή κοινωφελούς εργασίας προβλέπεται με τον νέο Κώδικα ως κύρια ποινή.Δηλαδή μπορεί να επιβάλλεται αυτοτελώς από το δικαστήριο.

Αυτό γίνεται όπως είπε ο πρόεδρος της Νομοπαρασκευαστικής Επιτροπής ποινικολόγος Χριστόφορος Αργυρόπουλος «για να περιοριστεί ο εγκλεισμός στις φυλακές που αποκοινωνικοποιεί τον άνθρωπο».

Αλλαγές σημειώνονται και στις ποινές για τα κακουργήματα.

Στο εξής για τα κακουργήματα θα προβλέπονται ποινές από πέντε ως 15 χρόνια κάθειρξης, ενώ στις επιβαρυντικές περιστάσεις προβλέπονται πέραν όσων υπάρχουν και νέες. Όπως αν ο κατηγορούμενος έχει δυσχεράνει με τις πράξεις του την δικαστική έρευνα ή το κίνητρό του είναι ρατσιστικό η ομοφοβικό.

Για την συγκεκριμένη μεταβολή ο κ. Αργυρόπουλος τόνισε ότι οι νέες ρυθμίσεις είναι αναγκαίες διότι «Η Ελλάδα ως χώρα μεταναστών έχει ανάγκη να καλλιεργήσει αυτό το πνεύμα».

Προβλέπεται ότι όποιος σε οικονομικά εγκλήματα πληρώνει και αποκαθιστά τη ζημιά δεν θα πηγαίνει φυλακή ούτε ως προσωρινός κρατούμενος.

Σαν τους ανήλικους στο εξής θα δικάζονται, καταδικάζονται και εκτίουν ποινές και όσοι είναι από 18 έως και 25 ετών οι οποίοι χαρακτηρίζονται από τον νέο Κώδικα ως δράστες νεαρής ηλικίας.

Νέος Κώδικας Ποινικής Δικονομίας

Αναβαθμίζεται κατά τα ευρωπαϊκά πρότυπα ο ρόλος του Εισαγγελέα και διευρύνονται οι αρμοδιότητες του και εξουσίες του.

Ειδικότερα αλλάζουν σχεδόν τα πάντα στις έρευνες των ποινικών υποθέσεων.

Ο Εισαγγελέας θα έχει όλες τις αρμοδιότητες του ανακριτή εκτός από την προφυλάκιση. Δηλαδή θα ερευνά τα πάντα και θα προβαίνει σε κάθε ενέργεια.
Θα είναι επίσης ο πρωταγωνιστής σε σειρά νέων θεσμών με στόχο την αποκατάσταση της ζημιάς (σε οικονομικά εγκλήματα) και τον συμβιβασμό πριν από τις δίκες προκειμένου να επιταχυνθεί η απονομή της δικαιοσύνης.

Νέοι θεσμοί.

-Ποινική διαταγή. Θα αφορά τα αδικήματα με ποινές έως ενός χρόνου. Ο Εισαγγελέας θα μπορεί να θέτει στο αρχείο τις υποθέσεις, όταν κρίνει ότι δεν είναι σοβαρές και δεν αφορούν το δημόσιο συμφέρον.

-Αποχή από την ποινική δίωξη. Θα αφορά βαρύτερα πλημμελήματα και κακουργήματα.

Στα πλημμελήματα με ποινές ως τρία έτη ο Εισαγγελέας θα μπορεί να μην ασκεί ποινική δίωξη, όταν έχει αποκατασταθεί η παρανομία και η διάταξή του θα επικυρώνεται από δικαστή.

Για παράδειγμα στις περιπτώσεις των διώξεων για καταβολή εισφορών δεν θα ασκείται δίωξη αν ο κατηγορούμενος τακτοποιήσει την οφειλή του. Το ίδιο θα γίνεται κι αν έχει βγάλει δίπλωμα οδηγήσεως ο κατηγορούμενος για τη συγκεκριμένη παράβαση.

-Στα κακουργήματα (οικονομικά εγκλήματα και άλλα) αν έχει αποκατασταθεί η ζημιά ολόκληρη και έχει μεταμεληθεί ο δράστης ο εισαγγελέας θα αναστέλλει την έρευνα για τρία χρόνια. Αν μέσα στα τρία χρόνια ο δράστης δεν κάνει άλλο αδίκημα τότε η υπόθεση θα μπαίνει στο αρχείο. Και εδώ η διάταξη του εισαγγελέα θα επικυρώνεται από δικαστή.

-Ποινική συνδιαλλαγή

Ο Εισαγγελέας θα μπορεί να προτείνει ποινή στον κατηγορούμενο πριν την άσκηση ποινικής δίωξης με δεδομένη την πλήρη αποκατάσταση της ζημιάς. Αν ο κατηγορούμενος το δεχθεί η υπόθεση δεν θα φθάνει στο ακροατήριο και η ποινή θα είναι η συμφωνηθείσα.

-Ποινική Διαπραγμάτευση.

Ο Εισαγγελέας, όπως γίνεται σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες με επιτυχία, θα διαπραγματεύεται με τον κατηγορούμενο σε κάθε στάδιο της ποινικής διαδικασίας και θα έρχεται σε συμφωνία μαζί του για την ολική η μερική αποκατάσταση της ζημιάς και την ποινική του μεταχείριση. Δηλαδή θα του προτείνει μειωμένη ποινή.

Αναγκαία προϋπόθεση η ομολογία ενοχής από τον κατηγορούμενο.

ΕΞΑΙΡΟΥΝΤΑΙ από όλους τους παραπάνω θεσμούς τα ΕΓΚΛΗΜΑΤΑ ΒΙΑΣ (ληστείες, βιασμοί, ανθρωποκτονίες και άλλα).

Όπως τόνισε ο καθηγητής πανεπιστημίου Θεοχάρης Δαλακούρας, πρόεδρος της νομοπαρασκευαστικής επιτροπής για τον Κώδικα Ποινικής Δικονομίας «η αναμόρφωσή του συζητείται εδώ και 30 χρόνια, από το 1991 και τα τελευταία δέκα χρόνια έχουν γίνει 50 τροποποιήσεις. Παρ’ όλα αυτά ο Κώδικας παραμένει αναποτελεσματικός».

Σε σχέση με τα νέα νομοθετήματα ο υπουργός Δικαιοσύνης Μιχάλης Καλογήρου αναφέρθηκε αρχικά στους στόχους της νομοθετικής μεταρρύθμισης, προσθέτοντας ότι κινείται σε τρεις βασικούς άξονες «Εξορθολογισμός αδικημάτων, νέο ποινολόγιο που να ανταποκρίνεται στις σύγχρονες ανάγκες και εναρμόνιση της νομοθεσίας στα διεθνή δεδομένα χωρίς εκπτώσεις στα ατομικά δικαιώματα».

Ήδη οι νέοι κώδικες έχουν τεθεί σε δημόσια διαβούλευση που, όπως τονίστηκε, στόχος είναι να γίνει με ουσιαστικό τρόπο, με τη συμμετοχή όλων των αρμοδίων φορέων, αλλά και των κομμάτων για να υπάρξει η μεγαλύτερη δυνατή συναίνεση.