Ο Πολούνιν διχάζει τον κόσμο του μπαλέτου

Τα εισιτήρια για τον «Σπάρτακο» στην Κρατική Όπερα της Βαυαρίας έχουν ήδη εξαντληθεί. Τον πρωταγωνιστικό ρόλο του επαναστάτη της αρχαιότητας ερμηνεύει ο κορυφαίος Ουκρανός χορευτής Σεργκέι Πολούνιν, το παιδί-θαύμα του κλασικού μπαλέτου, που πρόσφατα προκάλεσε έντονες αντιδράσεις εξαιτίας ομοφοβικών και ρατσιστικών δηλώσεων – είχε γράψει στο instagram, μεταξύ άλλων, ότι οι γκέι χορευτές δεν έχουν θέση πάνω στην σκηνή «γιατί ήδη μπαλαρίνα υπάρχει». Οι δηλώσεις αυτές του κόστισαν τον περασμένο Ιανουάριο την ακύρωση του συμβολαίου του με την ιστορική Όπερα του Παρισιού. Η Όπερα του Παρισιού θεώρησε ότι οι δηλώσεις του Πολούνιν για τον ρόλο ανδρών και γυναικών στο μπαλέτο έρχονται σε αντίθεση με τις αξίες που η ίδια πρεσβεύει, ενώ ο Πολούνιν, παρά τις πολυάριθμες εκκλήσεις, δεν ζήτησε συγγνώμη για τα σχόλιά του.

Δυνατό χειροκρότημα στη Βαυαρία

Από την άλλη πλευρά, η Κρατική Όπερα της Βαυαρίας έσπευσε να του προτείνει αμέσως μετά την απόλυσή του από την Όπερα του Παρισιού τον ρόλο του «Σπάρτακου». Όπως επιβεβαιώθηκε στη DW, ο Ουκρανός χορευτής κλήθηκε προηγουμένως να εξηγήσει το περιεχόμενο των επίμαχων αναρτήσεων. Τόσο ο γενικός διευθυντής της βαυαρικής Όπερας Νικόλαους Μπάχλερ όσο και ο διευθυντής του Μπαλέτου Ιγκόρ Ζελένσκι υποστηρίζουν ότι με τις δηλώσεις του ο Πολούνιν ήθελε μόνο να προκαλέσει. Ειδικότερα δε για άλλα αρνητικά σχόλια που έκανε για τους υπέρβαρους –ότι θα έπρεπε να τους χαστουκίζει όποιος τους συναντά στο δρόμο- ο Πολούνιν φέρεται να είπε ότι ήθελε απλώς να τραβήξει την προσοχή στο θέμα της παχυσαρκίας. Συγχρόνως φέρεται να πήρε αποστάσεις τόσο από την ομοφοβία όσο και τον ρατσισμό.

Η διεύθυνση της βαυαρικής Όπερας δέχθηκε, όπως φάνηκε στην πράξη, την αιτιολογία του Πολούνιν, όπως και το κοινό –αυτό τουλάχιστον έδειξε το δυνατό χειροκρότημα μετά την πρώτη του εμφάνιση στον ρόλο του Σπάρτακου. Παρά τα όσα γράφτηκαν και στον γερμανικό τύπο, οι θεατές δεν φάνηκε να επηρεάζονται. «Πολύ ειλικρινά όλα αυτά μου προκαλούν έκπληξη» ανέφερε στη DW η κριτικός χορού Ντόριον Βάικμαν από το περιοδικό «Tanz». Για την Βάικμαν στο Βερολίνο ή την Στουτγκάρδη θα προκαλούνταν σκάνδαλο. «Υπάρχει ελευθερία της έκφρασης, αλλά κανείς δεν πρέπει να μειώνει και να προσβάλλει άλλους», υπογράμμισε η ίδια υπενθυμίζοντας ότι ο Ιγκόρ Ζελένσκι, στενός φίλος του Πολούνιν, ήταν ο άνθρωπος που πριν λίγα χρόνια έσωσε τον νεαρό Ουκρανό χορευτή από τον εθισμό στα ναρκωτικά.

Πρόκληση, προβολή ή προσβολή;

Γεγονός είναι πάντως ότι τόσο ο Πολούνιν όσο και η στάση της βαυαρικής Όπερας διχάζουν τους κριτικούς. «Μπορώ να καταλάβω τη στάση του Ζελένσκι, υπό την έννοια ότι δεν ήθελε να αφήσει έναν παλιό φίλο του να ξεπέσει» ανέφερε επίσης στη DW η Γκίζελα Ζόνενμπουργκ, εκδότρια του περιοδικού «Ballett-Journal» εκτιμώντας ότι οι επίμαχες δηλώσεις ήταν μια ατυχής προσπάθεια προβολής και πρόκλησης. Η ίδια εκτιμά από τη μια πλευρά ότι δεν πρέπει τέτοιες προσπάθειες προβολής να λαμβάνονται σοβαρά υπόψη, από την άλλη όμως οι προσβολές δεν μπορούν να γίνονται ανεκτές σε καμία περίπτωση. Ειδικά όταν ο εν λόγω σούπερ σταρ του χορού γνωρίζει καλά ότι στον κόσμο του μπαλέτου πολλοί χορευτές είναι ομοφυλόφιλοι. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Πολούνιν έχει προκαλέσει και άλλες φορές έντονη συζήτηση, επειδή, είναι ένθερμος οπαδός του Τραμπ και του Πούτιν, το πρόσωπο του οποίου έχει κάνει μάλιστα τατουάζ.

Η δημοσιογράφος και φιλόσοφος Κάθριν Νιούμαν, σε συνέντευξή της στη DW, ανέφερε ότι υποθέσεις σαν κι αυτή φέρνουν στο προσκήνιο ένα παλιό θέμα, αυτό των ορίων, τα οποία μπορούν ή δε μπορούν να υπερβαίνουν οι καλλιτέχνες. Η ίδια εκτιμά ότι η «κόκκινη γραμμή» τίθεται όταν υπάρχει βία, σε οποιαδήποτε μορφή. Σε κάθε περίπτωση η περίπτωση Πολούνιν ίσως να είναι και η τελευταία φορά που ένας ιστορικός θεσμός όπως η Όπερα της Βαυαρίας δείχνει ανοχή σε τέτοιες συμπεριφορές, αφού πέρα από τον Σπάρτακο δεν προβλέπεται κάποια άλλη παραγωγή με πρωταγωνιστή τον Πολούνιν. Αυτό φάνηκε τουλάχιστον από τις επαφές που είχε η DW με την βαυαρική Όπερα.

Αξίζει πάντως να σημειωθεί ότι το 2015 ο Σεργκέι Πολούνιν είχε γίνει γνωστός διεθνώς στο ευρύ κοινό που δεν παρακολουθεί μπαλέτο με τη συγκλονιστική χορευτική ερμηνεία σε βίντεο που έντυνε το διάσημο τραγούδι «Take me to Church» του Ιρλανδού καλλιτέχνη Hozier, ένα τραγούδι για την απόλυτη αγάπη χωρίς διακρίσεις που αποτελεί δριμεία κριτική στην καθολική εκκλησία και τις θέσεις της περί ανθρωπίνων σχέσεων.

Μιχαήλ Μπουσούεφ

Επιμέλεια: Δήμητρα Κυρανούδη