Κλιμάκωση από τους Τούρκους – Βγάζουν σκάφος για έρευνες στο Αιγαίο

Διάθεση κλιμάκωσης της έντασης στο Αιγαίο δείχνουν οι Τούρκοι, οι οποίοι με Navtex ενημερώνουν για την έξοδο του σκάφους Cesme για έρευνες σε περιοχή που περιλαμβάνει την Χίο, Σάμο, Ρόδο, Κω, το σύμπλεγμα Μεγίστης και άλλα σημεία του Αιγαίου.

Μετά τις δεσμεύσεις περιοχών για ασκήσεις με πραγματικά πυρά και τις σε καθημερινή βάση εμπρηστικές δηλώσεις τούρκων αξιωματούχων, η Άγκυρα προαναγγέλλει ένα προκλητικό «δρομολόγιο» τουρκικού σκάφους για έρευνες εντός της Κυπριακής ΑΟΖ και της ελληνικής υφαλοκρηπίδας.

Με την NAVTEX 1414/18 που εκδόθηκε το απόγευμα της Τετάρτης, οι τουρκικές Αρχές αναγγέλλουν την διεξαγωγή «επιστημονικών ερευνών» από το σκάφος TCG CESME από σήμερα μέχρι και τις 30 Δεκεμβρίου.

Είναι ενδεικτικό των τουρκικών προθέσεων ότι οι συντεταγμένες που δηλώθηκαν για τις έρευνες του τουρκικού σκάφους σχηματίζουν, σύμφωνα με την ιστοσελίδα hellasjournal.com, ένα τεράστιο «τόξο» που ξεκινά από το Κάβο Γκρεκο της Κύπρου, διέρχεται ανοικτά  της Λεμεσού συνεχίζει νότια του Καστελόριζου περνά ανατολικά της Τήλου και καταλήγει νότια της Χίου.

Ακολουθεί η NAVTEX :

ΝΑVTEX 1414/18

TURNHOS N/W : 1414/18 (İzmir NAVTEX Station) (Pub. Date26-12-2018 09:57)
AEGEAN SEA-MEDITERRANEAN SEA
SCIENTIFIC RESEARCH, BY TCG ÇEŞME BETWEEN 27-30 DEC 18 IN THE FOLLOWING POINTS;
34 43.40 N – 034 32.35 E
34 06.15 N – 033 14.65 E
34 05.60 N – 031 33.55 E
34 38.50 N – 029 42.20 E
34 56.60 N – 028 48.00 E
36 12.80 N – 027 05.60 E
37 51.52 N – 026 02.98 E
39 05.53 N – 025 27.10 E
WIDE BERTH REQUESTED.

Την ίδια ώρα, δεύτερη ημέρα των Χριστουγέννων, συνεχίστηκαν οι παραβιάσεις του εναέριου εθνικού χώρου από τουρκικά μαχητικά στο βορειοανατολικό, κεντρικό και νοτιοανατολικό Αιγαίο.

Παρά τις εορταστικές ημέρες, έξι τουρκικά F-16 και δύο αναγνωριστικά CN-235 προχώρησαν σε συνολικά πέντε παραβάσεις του FIR Αθηνών και 36 παραβιάσεις του εθνικού εναέριου χώρου. Μάλιστα, τέσσερα από τα τουρκικά αεροσκάφη ήταν οπλισμένα, ενώ κατά τη διάρκεια της διαδικασίας αναχαίτισης, υπήρξε και μία εμπλοκή.

Υπενθυμίζεται ότι αντίστοιχη προκλητικότητα καταγράφηκε και ανήμερα των Χριστουγέννων, όταν τέσσερα F-16 πραγματοποίησαν υπερπτήσεις πάνω από τις νήσους Καστελόριζο, Μεγίστη και Ρω.

Το «φάντασμα» των Ιμίων

Οι ενέργειες αυτές έρχονται μετά από ένα διάστημα έντονης κινητικότητας με εκατέρωθεν δηλώσεις σε υψηλούς τόνους από τις δύο πλευρές. Όπως έγραψε το Βήμα της Κυριακής, το «φάντασμα των Ιμίων» εξακολουθεί να είναι παρόν και «να στοιχειώνει» τους έλληνες στρατιωτικούς επιτελείς. Το ενδεχόμενο κατάληψης μιας από τις διάσπαρτες νησίδες ή βράχους στο Αιγαίο παραμένει ίσως το βασικότερο σενάριο επί του οποίου διαμορφώνονται πολλοί εκ των σχεδιασμών των επιτελείων. Θα αποτελούσε δε μια εξέλιξη που θα καταρράκωνε πολύ βαθιά – σύμφωνα με ορισμένους, καταλυτικά – το ελληνικό ηθικό.

Επίσης, ένα από τα σενάρια που έχουν κατά καιρούς συζητηθεί στα υπουργεία Εξωτερικών και Αμυνας είναι το ενδεχόμενο η Αγκυρα να προχωρήσει σε μια κίνηση «τύπου Ιμίων» – δηλαδή να αποβιβάσει κομάντος σε βραχονησίδα – όχι όμως στο Αιγαίο, αλλά στην Ανατολική Μεσόγειο. Σε αυτή την περίπτωση, όλα τα μάτια στρέφονται στο σύμπλεγμα του Καστελλόριζου και η δυσκολία απάντησης από ελληνικής πλευράς αυξάνεται.

Το σύμπλεγμα του Καστελλόριζου περιλαμβάνει 14 νησιά, νησίδες και βράχους, εκ των οποίων τρία κατοικούνται: η Μεγίστη, η Στρογγύλη και η Ρω. Μια αποβατική κίνηση της Τουρκίας σε εκείνη την περιοχή θα είχε, σύμφωνα με τις σχετικές αναλύσεις, δύο σκοπούς.

Πρώτον, η Αγκυρα θα επανέφερε δυναμικά τη «θεωρία των γκρίζων ζωνών», ενδεχομένως καταλαμβάνοντας ή και αποκλείοντας – με στρατιωτικές δυνάμεις – μια από τις βραχονησίδες που ανήκουν στο σύμπλεγμα, ίσως εκείνη που βρίσκεται στο απώτατο νοτιοανατολικό σημείο.

Με τον τρόπο αυτόν, η Τουρκία θα επανελάμβανε ότι ορισμένες νησίδες ή βράχοι που δεν καταγράφονται στις διεθνείς συνθήκες (στην προκειμένη περίπτωση στη Συνθήκη της Λωζάννης του 1923, στις ιταλοτουρκικές συμφωνίες του 1932 και στη Συνθήκη των Παρισίων του 1947) είναι αμφισβητούμενης κυριαρχίας.

Η κατάληψη ελληνικού εδάφους θα μπορούσε να πυροδοτήσει έναν πιθανό βομβαρδισμό και η νομιμοποίηση μιας τέτοιας κίνησης δύσκολα θα αμφισβητούνταν. Ο δε αποκλεισμός του θα εξελισσόταν λογικά σε μια νομικο-διπλωματική μάχη με αβέβαιη χρονική εξέλιξη.

Δεύτερον, η Αγκυρα εμφανίζεται να ενδιαφέρεται περισσότερο για την Ανατολική Μεσόγειο παρά για το Αιγαίο στην παρούσα συγκυρία. Η ύπαρξη ενεργειακών πόρων είναι ο ξεκάθαρος λόγος, γι’ αυτό και η Τουρκία δεν επιθυμεί τον αποκλεισμό της. Η κατάληψη μιας νησίδας του απομονωμένου ελληνικού νησιωτικού συμπλέγματος «θα έσπαγε» de facto τον ενιαίο (όπως ορισμένοι θεωρούν) χώρο μεταξύ Ελλάδας και Κύπρου και τις θεωρητικά εφαπτόμενες Αποκλειστικές Οικονομικές Ζώνες (ΑΟΖ) των δύο χωρών.

Δεν πρέπει φυσικά να λησμονείται ότι με βάση τη διεθνή νομολογία η ελληνική θέση για το Καστελλόριζο εμφανίζει αδυναμίες που ουδεμία ελληνική ηγεσία είχε ή έχει το σθένος να παραδεχθεί. Μια de facto τουρκική κίνηση όμως θα αναδείκνυε την ευαίσθητη ισορροπία σε όλο της το μεγαλείο και το δίλημμα θα ήταν αμείλικτο.

Όλα αυτά διαμορφώνουν ένα κλίμα ανησυχητικό, αν και δεν είναι λίγοι εκείνοι που πιστεύουν ότι από την πλευρά της Τουρκίας απλά το bulling θα παραμείνει σε λεκτικό επίπεδο μέχρι να μπει η Αγκυρα στο τραπέζι για το ενεργειακό μοίρασμα της πίτας.

Το ζήτημα είναι αν αληθεύουν τα σενάρια περί αποβάσεων, αν ο ΑΓΕΕΘΑ είχε όντως πληροφορίες από μυστικές υπηρεσίες για το ενδεχόμενο κατάληψης βραχονησίδας. Διότι ήδη πηγές της αντιπολίτευσης τον κατηγορούν ότι ο ναύαρχος «πολιτικολογεί» κι επί της ουσίας στηρίζει τα τρομολαγνικά σενάρια και τις πατριωτικές κορώνες που κατά καιρούς λέει ο Πάνος Καμμένος για ψηφοθηρικούς λόγους. «Δεν θα αποκλείαμε να δημιουργήσουν κλίμα έντασης με την Τουρκία για να έχουν πολιτικά οφέλη», λένε στελέχη της αντιπολίτευσης.

«Ενδεχομένως, να επιδιώκουν να εμφανιστούν σκληροί απέναντι στην Τουρκία για να ισοφαρίσουν τις απώλειες από το Μακεδονικό» λένε άλλοι.