Ο νέος κύκλος έντασης στις ελληνοτουρκικές σχέσεις και το casus belli της Άγκυρας

Νέος κύκλος έντασης στις ελληνοτουρκικές σχέσεις βρίσκεται σε εξέλιξη με αφορμή την πρόθεση της Ελλάδας να επεκτείνει τα ελληνικά χωρικά ύδατα στα 12 μίλια στην ευρύτερη περιοχή του Ιονίου.

Μετά τις εμπρηστικές δηλώσεις Τσαβούσογλου ότι η Τουρκία δεν θα ανεχθεί επέκταση της αιγιαλίτιδας ζώνης στο Αιγαίο, σημειώνοντας ότι είναι σε ισχύ το casus belli από τη Βουλή της γειτονικής χώρας, ήρθε σήμερα ο υπουργός Άμυνας Χουλουσί Ακάρ να εκτοξεύσει νέες απειλές κατά της χώρας μας.

Μάλιστα ο τούρκος υπουργός Άμυνας προειδοποίησε ότι αν ληφθούν αποφάσεις οι οποίες έρχονται σε αντίθεση με τα συμφέροντα και τα δικαιώματα της Τουρκίας η Άγκυρα θα λάβει τα απαραίτητα μέτρα.«Η αντίδραση μας και η στάση που θα κρατήσουμε απέναντι σε μία απόφαση η οποία θα είναι ενάντια στο διεθνές δίκαιο, στις σχέσεις καλής γειτονίας, είναι προφανής, θα λάβουμε όλα τα απαραίτητα μέτρα», είπε ο Χ. Ακάρ ο οποίος επέμεινε στο σενάριο παρενόχλησης του Barbaros προχωρώντας μάλιστα σε ευθεία προειδοποίηση προς την Αθήνα, για τα τεκτενόμενα στην Ανατολική Μεσόγειο, καθώς όπως είπε προκλητικά: Τα πολεμικά μας πλοία παραμένουν στην περιοχή και παρέχουν την απαραίτητη προστασία. Δεν θα επιτρέψουμε σε καμία περίπτωση νέα παρενόχληση…

Η απάντηση της Αθήνας

Την Τρίτη, ο πρωθυπουργός Αλέξης μιλώντας και με την ιδιότητα του νέου υπουργού Εξωτερικών σημείωσε ότι η επέκταση της αιγιαλίτιδας ζώνης αποτελεί νόμιμο και αναφαίρετο κυριαρχικό δικαίωμα της Ελλάδος, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο. «Η σχετική απόφαση για επέκταση εναπόκειται αποκλειστικά στην Ελλάδα, η οποία έχει το δικαίωμα να επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα όποτε και όπως η ίδια κρίνει. Το δικαίωμα αυτό ισχύει απαρεγκλίτως και δεν τίθεται υπό αμφισβήτηση ή υπό διαπραγμάτευση με τρίτους. Το αυτό ισχύει ασφαλώς για όλη την επικράτεια».

Στο θέμα επανήλθε σήμερα, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Δημήτρης Τζανακόπουλος λέγοντας ότι «η Ελλάδα δεν πρόκειται να διαπραγματευτεί με κανένα για να ασκήσει τα δικαιώματα που απορρέουν από την εθνική της κυριαρχία». Επιλέγουμε, είπε,  «την σταδιακή επέκταση της αιγιαλίτιδας ζώνης αρχής γενομένης από το Ιόνιο», ανέφερε και πρόσθεσε ότι «από εκεί και πέρα σε ζητήματα που υπάρχουν διαφορές, βεβαίως και θα συζητήσουμε και θα διαπραγματευθούμε για να μπορέσουμε να επιλύσουμε με ειρηνικό τρόπο, με διάλογο και με συνεννόηση τις όποιες διαφορές υπάρχουν».

Tο τουρκικό casus belli

Tο casus belli, προέρχεται από τη λατινική γραμματεία και σημαίνει αιτία πολέμου. Η φράση αυτή λέγεται επί παντός γεγονότος που μπορεί να προκαλέσει πολεμική εμπλοκή μεταξύ δύο κρατών ή συνασπισμού κρατών έναντι τρίτου ή άλλου συνασπισμού.

Όσον αφορά ειδικότερα τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, η Μεγάλη Τουρκική Εθνοσυνέλευση, στις 8 Ιουνίου 1995, κήρυξε casus belli (αιτία πολέμου) ενδεχόμενη επέκταση των ελληνικών χωρικών υδάτων στο Αιγαίο στα 12 μίλια. Εξουσιοδότησε μάλιστα την τουρκική κυβέρνηση να προβεί σε όλα τα αναγκαία μέτρα, εάν η Ελλάδα προχωρήσει στην ανακήρυξη των 12 μιλίων.

Επισημαίνεται ότι η Σύμβαση του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας προβλέπει ότι το εύρος των χωρικών υδάτων ή της αιγιαλίτιδας ζώνης (η θαλάσσια περιοχή γύρω από τα εδάφη μιας χώρας) μπορεί να φτάνει μέχρι τα 12 μίλια. Τα ελληνικά χωρικά ύδατα είναι 6 μίλια, ο δε εθνικός εναέριος χώρος είναι 10 μίλια.