12 αμείλικτα ερωτήματα για την τραγωδία στην Ανατολική Αττική

Την ώρα που ακόμη δεν έχουμε την πλήρη εικόνα του τραγικού απολογισμού της πυρκαγιάς στην Ανατολική Αττική, πληθαίνουν τα ερωτήματα που απαιτούν επιτακτικά μια απάντηση. Παρά το γεγονός ότι δεν είναι ακόμη η ώρα της απόδοσης ευθυνών, η οργή των πολιτών που έχασαν συγγενείς και περιουσίες, ξεχειλίζει. Διαχρονική ανικανότητα του κρατικού μηχανισμού; Τραγικά λάθη από την ώρα που ξέσπασε η φωτιά στο νέο Βουτζά; Μπάχαλο των αρμόδιων υπουργείων και φορέων; Τραγική απόφαση της κυβέρνησης να παίξει από την αρχή επικοινωνιακά παιχνίδια;

Ο,τι κι αν συμβαίνει τα ερωτήματα θα είναι εδώ και θα είναι αμείλικτα.

1. Υπήρξε αναβάθμιση του σχεδιασμού για τη φετινή αντιπυρική περίοδο;

Με τις προβλέψεις να δείχνουν ότι πηγαίναμε για ένα από τα θερμότερα καλοκαίρια παγκοσμίως και με νωπή τη μνήμη από την περσινή τραγωδία στην Πορτογαλία, ποια μέτρα λήφθηκαν για την αναβάθμιση των σχεδίων αντιμετώπισης πυρκαγιών;

2. Υπήρχε προετοιμασία για τέτοιο είδος πυρκαγιάς στην Ανατολική Αττική;

Από το 2007 με τη φωτιά στην Ηλεία αλλά και την Πάρνηθα, αλλά και άλλες μεγάλες πυρκαγιές, με πιο πρόσφατη αυτή στον Κάλαμο – Βαρνάβα πέρσι, ξέρουμε ότι ο μεγάλος κίνδυνος είναι πυρκαγιές που εξαπλώνονται με μεγάλη ταχύτητα και απειλούν κατοικημένες περιοχές, με κίνδυνο εγκλωβισμού κατοίκων. Υπήρξαν εξειδικευμένα επιχειρησιακά σχέδια για την αντιμετώπιση τέτοιου είδους πυρκαγιών; Υπήρχε μηχανισμός έγκαιρης προειδοποίησης των κατοίκων για τον αυξημένο κίνδυνο πυρκαγιάς στην περιοχή τους εκείνη την ημέρα;

3. Ποια μέτρα λήφθηκαν για την πρόληψη πυρκαγιών;

Τα μέτρα που είναι αναγκαία για τον περιορισμό της πιθανότητας να ξεσπάσει πυρκαγιά είναι γνωστά. Άλλα αφορούν την τοπική αυτοδιοίκηση άλλα την κεντρική εξουσία. Από τον καθαρισμό  από ξερά χόρτα μέχρι την εξασφάλιση ότι λειτουργούν όλοι οι πυροσβεστικοί κρουνοί. Σε ποιο βαθμό εξασφαλίστηκε ότι όντως ελήφθησαν αυτά τα μέτρα, συμπεριλαμβανομένης της αναγκαίας συμμόρφωσης των ίδιων των πολιτών; Πώς δικαιολογούνται οι εικόνες με τους όγκους σκουπιδιά δίπλα σε χωράφια γεμάτα ξερόχορτα; Οι οδηγίες της πολιτικής προστασίας όχι μόνο για τον καθαρισμό από ξερόχορτα αλλά και για το κλάδεμα δέντρων και τις ελάχιστες αποστάσεις που πρέπει να υπάρχουν από τα σπίτια, σε ποιο βαθμό ελέγχθηκε ότι όντως εφαρμόζονται;

4. Η Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας και η Περιφέρεια Αττικής έκαναν πραγματικό σχεδιασμό για την εκκένωση περιοχών;

Όλοι συγκλίνουν στην εκτίμηση ότι στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Αττικής, ο αριθμός των θυμάτων θα ήταν μικρότερος εάν υπήρχε ένα σχέδιο έγκαιρης εκκένωσης περιοχών ή έστω οδηγίες διαφυγής τους προς ασφαλέστερο σημείο. Οι γενικές οδηγίες πολιτικής προστασίας περιλαμβάνουν την ανάγκη τέτοιων σχεδίων. Αυτά εξειδικεύτηκαν ποτέ σε επίπεδο περιφέρειας και δήμων; Καταγράφηκαν οι χώροι και οι διαδρομές που θα έπρεπε να χρησιμοποιηθούν; Έγιναν ποτέ ασκήσεις.

Το πρόγραμμα EU Evita για τον προσδιορισμό «ζωνών ενεργοποίησης εκκένωσης» που θα διευκόλυνε τη λήψη απόφασης για εκκένωση περιοχών και στο σχεδιασμό του οποίου συμμετείχαν  ΓΓΠΠ και το ΕΜΠ πέραν των αρχικών ασκήσεων του 2014 τι απέγινε;

5. Εξετάστηκαν τρόποι καλύτερου συντονισμού των διαφορετικών φορέων;

Η δασοπυρόσβεση και η πολιτική προστασία απαιτούν το συντονισμό διαφορετικών υπηρεσιών και δημόσιων φορέων. Σε ποιο βαθμό λειτούργησε αυτό αυτή τη φορά; Γιατί εξακολουθούμε να βλέπουμε την απουσία συνεννόησης των διαφορετικών φορέων, συμπεριλαμβανομένης της καθυστέρησης στην επικοινωνία και τον συντονισμό ανάμεσα στις διαφορετικές υπηρεσίες.

6. Ποια μέτρα λήφθηκαν για να είναι στην καλύτερη δυνατή κατάσταση το Πυροσβεστικό Σώμα;

Οι συνδικαλιστικοί εκπρόσωποι των πυροσβεστών μιλούν για σοβαρές ελλείψεις στον εξοπλισμό. Αναφέρονται σε υδροφόρα οχήματα που είναι ηλικίας άνω των 15 ετών, για ελλείψεις ελαστικών, για ακινητοποίηση εξαιτίας βλαβών του 25% των οχημάτων, για ατομικό εξοπλισμό που καλύπτουν με δικά τους έξοδα. Ποια μέτρα πήρε η κυβέρνηση ώστε να μην έχουμε τέτοια προβλήματα φέτος;

Η φετινή αλλαγή αρχηγού του Πυροσβεστικού Σώματος σήμαινε ότι έγινε και μια «βουτιά» στην ιεραρχία του σώματος;  Αυτή απότομη αλλαγή γενιάς μήπως στέρησε εμπειρία που σε μια κρίσιμη μάχη όπως αυτή της 23ης Ιουλίου θα ήταν παραπάνω από αναγκαία;

7. Γιατί δεν ανέβηκε το επίπεδο συναγερμού στο ανώτατο επίπεδο 5;

Όπως είναι γνωστό την προηγούμενη μέρα η ΓΓΠΠ είχε δώσει προειδοποίηση για πολύ υψηλό κίνδυνο πυρκαγιάς. Όμως, στη διάρκεια της 23ης Ιουλίου, ιδίως όταν ξέσπασε η φωτιά στην Κινέττα, φάνηκε ότι οι συνθήκες θα ήταν οριακές. Γιατί δεν ανέβηκε έστω και την ύστατη στιγμή ο συναγερμός στο ανώτατο επίπεδο (5) που προειδοποιεί όλους τους εμπλεκόμενους φορείς ότι πάμε για πυρκαγιές που θα μπορούν να είναι ανεξέλεγκτες, ώστε να βρεθούν στη μέγιστη ετοιμότητα;

8. Γιατί χάθηκε η «μάχη της Λεωφόρου Μαραθώνος»;

Το να περάσει η φωτιά το όριο της Λεωφόρου Μαραθώνος ήταν για χρόνια ο μεγάλος εφιάλτης όσων ασχολούνται με τη δασοπυρόσβεση στην Ανατολική Αττική. Διατέθηκαν όλες οι αναγκαίες δυνάμεις ώστε να ανακοπεί η φωτιά εκεί; Στάλθηκε ο αναγκαίος αριθμός οχημάτων; Με ποια κριτήρια έγινε η κατανομή των δυνάμεων στην Αττική εκείνη την ημέρα την κρίσιμη στιγμή που κρίθηκε η εξάπλωση της φωτιάς κάτω από τη λεωφόρο;

9. Γιατί η κυβέρνηση υποτίμησε τον κίνδυνο εκείνη την ημέρα και γιατί μετά επέλεξε την επικοινωνιακή και μόνο διαχείρισης;

Είναι σαφές ότι εκείνη την ημέρα η κυβέρνηση υποτίμησε τον κίνδυνο που υπήρχε ακόμη και όταν η πυρκαγιά στην Κινέττα έδειξε ότι πηγαίναμε σε μια από τις πιο δύσκολες μέρες; Ποιος ο λόγος ο πρωθυπουργός να πραγματοποιήσει τελικά ένα ταξίδι, που μικρή σημασία είχε; Που ήταν για αρκετές ώρες ο υπουργός και ο αναπληρωτής υπουργός Άμυνας;  Υπήρχε επίγνωση για το τι είδους καταστροφή ήταν σε εξέλιξη;

Και όταν συνειδητοποίησαν το μέγεθος της τραγωδίας που ήταν σε εξέλιξη, γιατί αρχικά επέλεξαν μια επικοινωνιακή και μόνο διαχείριση, με συσκέψεις on camera χωρίς ουσία;

10. Γιατί προσπάθησαν να δώσουν εικόνα «συνωμοσίας»;

Ποιος ο λόγος ενώ ήταν ακόμη σε εξέλιξη η καταστροφή η κυβέρνηση επέλεξε να μιλήσει για «ασύμμετρο φαινόμενο», επαναλαμβάνοντας την προσπάθεια απόσεισης ευθύνης που ο ΣΥΡΙΖΑ καυτηρίαζε το 2007 όταν το έκανε ο Βύρων Πολύδωρας;

11. Που ήταν η περιφέρεια Αττικής;

Η Ρένα Δούρου απλώς εμφανίστηκε αυτές τις μέρες, παρότι έχει μεγάλη ευθύνη και για την εφαρμογή των μέτρων πρόληψης αλλά και για κρίσιμα ζητήματα συντονισμού την ώρα που ήταν σε εξέλιξη η πυρκαγιά. Ποια μέτρα πήρε η Περιφέρεια; Ποιος ο βαθμός πραγματικής ετοιμότητας; Ήταν έτοιμη περιφέρεια να απαντήσει σε ερωτήματα όπως αυτό της απόφασης εκκένωσης περιοχών;

12. Γιατί δεν έχει υπάρξει ούτε μία παραίτηση μέχρι τώρα;

Με 81 νεκρούς και αρκετούς αγνοούμενους και τεράστιες καταστροφές και μια εμφανή αποτυχία των συστημάτων πολιτικής προστασίας να λειτουργήσουν σε μια καταστροφή που συνέβη λίγα χιλιόμετρα από το κέντρο της Αθήνας, θα περίμενε κανείς τη στοιχειώδη ευθιξία των παραιτήσεων από όσους έφεραν ευθύνη για το χειρισμό της υπόθεσης. Γιατί μέχρι τώρα αυτό δεν έχει υπάρξει; Γιατί, αντίθετα, τα στελέχη της κυβέρνησης επιμένουν όχι μόνο να μην αναλαμβάνουν την ευθύνη που τους αναλογεί αλλά και να επιρρίπτουν την ευθύνη σε οποιονδήποτε άλλο;