Χαριστική βολή στα νησιά η αύξηση του ΦΠΑ

Η επικείμενη, από 1ης Ιουλίου, εξομοίωση των συντελεστών ΦΠΑ στα νησιά του ΒΑ Αιγαίου μ’ αυτούς της ηπειρωτικής χώρας, έρχεται να δώσει τη χαριστική βολή στις τοπικές οικονομίες που, ειδικά την τελευταία τριετία, χειμάζονται βαριά. Στη συνεχιζόμενη από το 2010 οικονομική κρίση, ήρθαν, από το καλοκαίρι του 2015 και μετά, να προστεθούν οι βαριές, από τη διαχείριση του προσφυγικού/μεταναστευτικού προβλήματος, συνέπειες στον τουρισμό.

Η βασική πρόσοδος των ακριτών του Βορειοανατολικού Αιγαίου τρώθηκε κι άλλο από την επιβολή του τέλους διανυκτέρευσης και η αύξηση των συντελεστών του ΦΠΑ είναι η σταγόνα που ξεχειλίζει το ποτήρι.

Το χειρότερο, όμως, για τους κατοίκους της Σάμου, της Λέσβου, της Χίου, της Κω, της Λέρου αλλά και της λοιπής νησιωτικής Ελλάδας, στην οποία έχει ήδη αυξηθεί το ΦΠΑ, είναι ότι αυτό το τελευταίο και βαρύτερο όλων πλήγμα στο εισόδημα και την ποιότητα ζωής τους, είναι και το πλέον αδικαιολόγητο, από κάθε άποψη. Δεν έχει την παραμικρή χρησιμότητα -ούτε καν κάποια με λογιστική επίφαση- και ούτε έρχεται ως αναγκαιότητα κάποιου είδους.

Η επιβάρυνση αυτή αποτελεί μία παραβίαση των αρχών της Νησιωτικότητας των οποίων ο κεντρικός πυρήνας προσδιορίζεται από τη λήψη συγκεκριμένων μέτρων υπέρ της άρσης της ανισότητας και της κάλυψης των μειονεκτημάτων που πρόδηλα προκαλούνται από την απόσταση και την αδυναμία εφαρμογής των κανόνων κυκλικής οικονομίας.

Ακόμη και η πιο πρόχειρη ανάλυση, αποδεικνύει εύκολα ότι το δημοσιονομικό ισοζύγιο από την εφαρμογή του μέτρου θα είναι αρνητικό, ενώ οι κοινωνικές του επιπτώσεις θα είναι, αντίστοιχα, δυσβάσταχτες για τον πληθυσμό μιας εξαιρετικά κρίσιμης περιοχής για τη χώρα. Επιπλέον, παρότι είναι αμφίβολο ακόμη και εάν αποτέλεσε ποτέ αμετακίνητη απαίτηση των θεσμών, θα μπορούσε ούτως ή άλλως να έχει αποκρουσθεί με πολλούς τρόπους εάν υπήρχε συγκεκριμένη στρατηγική αλλά και συνολική πρόταση αναπτυξιακού χαρακτήρα για τα ελληνικά νησιά.

Ως αντιπρόεδρος του Κογκρέσου Τοπικών και Περιφερειακών Αρχών του Συμβουλίου της Ευρώπης, ως πρόεδρος της Επιτροπής Νησιωτικής Πολιτικής της ΚΕΔΕ, αλλά και μέσω της συντονισμένης διεθνούς πρωτοβουλίας των πέντε δημάρχων των νησιών αλλά και των Προέδρων ΠΕΔ του ΒΑ Αιγαίου, είμαι σε θέση να γνωρίζω ότι στους κόλπους της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τουλάχιστον, υπήρξε και υπάρχει μεγάλο περιθώριο για διαπραγμάτευση στο θέμα του ΦΠΑ. Αρκεί, φυσικά, κανείς να το προσεγγίσει τεχνοκρατικά με τεκμηριωμένη επιχειρηματολογία και με πίνακες στοιχείων που θα αποδείκνυαν την παραβίαση των κανόνων περί ανταγωνισμού της Ε.Ε..

Στους κόλπους της ευρωπαϊκής οικογένειας, διεξάγεται εδώ και πολλούς μήνες μια ευρεία συζήτηση για το συνολικό καθεστώς του ΦΠΑ στην Ε.Ε. Στο σχέδιο οδηγίας με τίτλο: 2018/0005 (CNS) «Πρόταση -ΟΔΗΓΙΑ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ για την τροποποίηση της οδηγίας 2006/112/ΕΚ όσον αφορά τους συντελεστές φόρου προστιθέμενης αξίας » ορίζεται  ότι για να αρθούν οι στρεβλώσεις και να ενισχυθεί η προσπάθεια για τη σύγκλιση των συντελεστών, η Ε. Επιτροπή προσανατολίζεται προς την υιοθέτηση συνολικού καθεστώτος Φ.Π.Α. με βάση τη φορολόγηση, παγίως, στη χώρα προορισμού, όπως ισχύει τώρα για τις περισσότερες υπηρεσίες.

Επίσης, σύμφωνα με το σχέδιο οδηγίας: “όλοι οι υφιστάμενοι επί του παρόντος μειωμένοι συντελεστές, συμπεριλαμβανομένων των παρεκκλίσεων, που εφαρμόζονται νόμιμα στα κράτη μέλη θα πρέπει να διατηρηθούν και θα μπορούν να είναι διαθέσιμοι σε όλα τα κράτη μέλη, εξασφαλίζοντας ίση μεταχείριση”.

Είναι σαφές λοιπόν ότι τίποτε δεν ήταν “γραμμένο στην πέτρα’’ γύρω από το θέμα και ότι δυνατότητα για διεκδικήσεις υπήρχε -και ακόμη υπάρχει. Η Πορτογαλία το έκανε. Και γι’ αυτό στο προαναφερθέν σχέδιο οδηγίας της η Επιτροπή αναφέρεται σε ειδική παράγραφο στους μειωμένους συντελεστές που ισχύουν για τα νησιά της Πορτογαλίας, Μαδέρα και Αζόρες και οι οποίοι διατηρούνται! Η Ελλάδα, όμως, πρακτικώς υπήρξε απούσα σ’ αυτό το διάλογο και, όπως όλοι γνωρίζουμε, οι απόντες ποτέ δε γράφουν ιστορία. Μόνον υπόκεινται στα προστάγματά της.

Η πρόταση για υιοθέτηση μεταφορικού ισοδύναμου πρέπει, δε, να αποτιμηθεί μέσω μιας πιλοτικής εφαρμογής γιατί υπάρχουν ενδείξεις και φόβοι ότι δεν θα λειτουργήσει επ’ ωφελεία των τοπικών κοινωνιών και οικονομιών. Έστω και την τελευταία στιγμή πρέπει να υποβληθεί από την Ελληνική πλευρά πρόταση διατήρησης των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ στα ελληνικά νησιά καθώς και συνολική πρόταση υιοθέτησης μειωμένων συντελεστών σε ολόκληρη τη νησιωτική χώρα.

Ο ΦΠΑ μπορεί να αποτελέσει, λόγω ακριβώς της συζήτησης που έχει ενταθεί σε όλα τα ευρωπαϊκά επίπεδα, το κινητήριο αίτιο για την εφαρμογή των βασικών αρχών της Νησιωτικότητας.

Οι Έλληνες νησιώτες ζητούν παρεμβάσεις και έργα, όχι λόγια!

 Ο Μιχάλης Α.Αγγελόπουλος είναι Δήμαρχος Σάμου, Αντιπρόεδρος στο Κογκρέσο Τοπικών και Περιφερειακών Αρχών του Συμβουλίου της Ευρώπης, Μέλος ΔΣ ΚΕΔΕ