Μόλις ένα λιπαρό γεύμα αρκεί για την εκδήλωση καρδιακής νόσου

Μαίρη Μπιμπή

Ένα γεύμα πλούσιο σε λιπαρά και θερμίδες αρκεί για να μεταμορφώσει τα υγιή ερυθρά αιμοσφαίρια σε μικρά αιχμηρά κύτταρα ικανά να προκαλέσουν χάος στα αιμοφόρα αγγεία και να θέσουν τη βάση για την εκδήλωση καρδιαγγειακού νοσήματος.

Αυτό δείχνει αμερικανική μελέτη που δημοσιεύεται στο επιστημονικό έντυπο Laboratory Investigation.

Οι ερευνητές του Ιατρικού Κολεγίου της Τζόρτζια, υποστηρίζουν ότι τέσσερις ώρες μετά την κατανάλωση ενός μιλκσέικ από πλήρες γάλα, σαντυγί και παγωτό, νεαροί υγιείς άνδρες είχαν αιμοφόρα αγγεία λιγότερο ικανά να χαλαρώνουν και ανοσοποιητική αντίδραση όμοια με αυτή που προκαλεί μια λοίμωξη.

Κι ενώ η ανθυγιεινή αυτή μεταβολή ήταν φυσικά προσωρινή στους υγιείς εθελοντές, οι επιστήμονες λένε ότι υπάρχει ξεκάθαρη αρθροιστική συνέπεια από τέτοιου είδους διατροφή και πως η μελέτη βοηθά να αιτιολογηθούν μεμονωμένες αναφορές για θανάτους ή και εμφράγματα μετά την κατανάλωση ενός γεύματος με υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά.

Η μελέτη επικεντρώθηκε σε δέκα υγιείς άνδρες (σωματικά δραστήριοι, με καλό ιατρικό ιστορικό, χωρίς να παίρνουν φάρμακα και με φυσιολογικά επίπεδα χοληστερόλης και λιπιδίων) και οι ερευνητές ανέλυσαν συγκεκριμένα τα ερυθρά αιμοσφαίρια τους, επειδή είναι γνωστοί μεταφορείς οξυγόνου και είναι εξαιρετικά ευέλικτα ώστε να μπορούν να μετακινούνται μέσω των αιμοφόρων αγγείων σχεδόν απαρατήρητα.

Οι ειδικοί έκαναν ενδελεχή αξιολόγηση του κινδύνου καρδιαγγειακής νόσου με διαφορά τουλάχιστον επτά ημερών. Οι συμμετέχοντες έπρεπε να αποφύγουν την καφεΐνη και την έντονη σωματική δραστηριότητα για 24 ώρες πριν από κάθε αξιολόγηση και τα συμπληρώματα διατροφής για 72 ώρες. Επίσης, έπρεπε να μείνουν νηστικοί κατά τη διάρκεια της προηγούμενη νύχτας.

Οι μισοί άνδρες ήπιαν μιλκσέικ με περίπου 80 γραμμάρια λίπους και 1.000 θερμίδες. Οι άλλοι μισοί έφαγαν ένα γεύμα με δημητριακά που περιείχε περίπου 1.000 θερμίδες και πολύ λίγα λιπαρά. Στη συνέχεια έγινε ανταλλαγή γευμάτων, ώστε να διασφαλιστεί ότι όλοι είχαν εκτεθεί και στις δύο συνθήκες.

Όπως διαπιστώθηκε, ένα γεύμα πλούσιο σε λιπαρά αρκούσε για να κάνει τα ερυθρά αιμοσφαίρια να αλλάξουν σχήμα και να προκαλέσουν χάος στον οργανισμό.

Τόσο στα κύτταρα όσο και στο αίμα υπήρχαν αποδείξεις μυελοϋπεροξειδάσης (MPO) ενός ενζύμου που εκφράζεται από έναν τύπο λευκών αιμοσφαιρίων τα οποία σε υψηλά επίπεδα στο αίμα έχουν σχετιστεί με σκλήρυνση των αιμοφόρων αγγείων, οξειδωτικό στρες και εμφράγματα.

Η MPO σχετίζεται με εξασθενημένη ικανότητα διαστολής των αιμοφόρων αγγείων και οξείδωσης της HDL χοληστερόλης, μετατρέποντας την καρδιοπροστατευτική αυτή εκδοχή της χοληστερόλης σε έναν συνεισφέροντα παράγοντα καρδιαγγειακής νόσου. Και όταν συνδυαστεί με μια νοσούσα ήδη αρτηρία, μπορεί συντελέσει σε αποσταθεροποίηση της αθηρωματικής πλάκας και κατά συνέπεια πρόκληση εγκεφαλικού επεισοδίου ή εμφράγματος.

«Τα επίπεδα της μυελοϋπεροξειδάσης στο αίμα σχετίζονται άμεσα με το έμφραγμα. Και αυτό από μόνο του είναι ένα πολύ σημαντικό εύρημα», αναφέρουν οι ερευνητές.

Όταν χρησιμοποίησαν κυτταρομετρία ροής για να εξετάσουν τα ερυθρά αιμοσφαίρια, διαπίστωσαν αύξηση στα αντιδραστικά είδη οξυγόνου, ένα φυσικό υποπροϊόν του οξυγόνου που σε υψηλά επίπεδα λειτουργεί απορρυθμιστικά. Μια επίπτωση των υψηλών επιπέδων είναι η μόνιμη αλλαγή της λειτουργίας των πρωτεϊνών, περιλαμβανομένων και εκείνων που βοηθούν τα ερυθρά αιμοσφαίρια να διατηρήσουν το φυσιολογικό αρνητικό τους φορτίο.

Επίσης παρατηρήθηκαν αλλαγές και στα λευκά αιμοσφαίρια (μονοκύτταρα), που πάχυναν προσπαθώντας να απορροφήσουν την περίσσεια λιπαρών. Παλαιότερες μελέτες είχαν δείξει ότι τα λευκά αιμοσφαίρια προάγουν τη φλεγμονή και είναι παρόντα στην αθηρωματική πλάκα. Συνήθως τα μονοκύτταρα ταξιδεύουν αναζητώντας τα ερυθρά αιμοσφαίρια που πρέπει να εξαλείψουν γιατί είναι γηρασμένα ή νοσούντα.

Επίσης το πλάσμα αίματος των ανδρών μετά το υπερλιπαρό γεύμα ήταν διαφορετικό, πιο πυκνό και πλούσιο σε λιπίδια. Ενώ γενικά το αίμα περιείχε το αναμενόμενο υψηλό ποσοστό λιπαρών και χοληστερόλης.

Σε κάθε περίπτωση απαιτούνται περαιτέρω μελέτες για να δουν οι ερευνητές αν σχηματικές αλλαγές στα ερυθρά αιμοσφαίρια επιδρούν στην αγγειακή υγεία.

health.in.gr