Παρωχημένα και αναξιόπιστα τα κόμματα, πιστεύουν οι πολίτες

Τη «σταθερότητα» έναντι της «αλλαγής» στην επαγγελματική ζωή τους επιλέγουν οι πολίτες σύμφωνα με τις δυο ενδιαφέρουσες έρευνες του Ινστιτούτου Εναλλακτικών Πολιτικών ΕΝΑ, τα αποτελέσματα των οποίων παρουσιάστηκαν το απόγευμα της Τρίτης στο Μέγαρο Μουσικής. Επίσης, άκρως ενδιαφέρον ήταν το στοιχείο, ότι σε ό,τι αφορά τα κόμματα, η πλειονότητα των απαντήσεων τα αναγνωρίζει ως «παρωχημένα», τη στιγμή όμως που οι πολίτες τάσσονται κατά κάποιον τρόπο υπέρ των πολυκομματικών κυβερνήσεων, αφού τις θεωρούν «επίκαιρες».

Σύμφωνα με την ανάλυση των πολιτικών επιστημόνων της εταιρείας μετρήσεων PRORATA, αυτές οι δύο προαναφερθείσες απαντήσεις, εάν αναγνωσθούν από κοινού, φαίνεται αφενός να αποτυπώνουν την κρίση του κομματικού φαινομένου και την έλλειψη εμπιστοσύνης στους κομματικούς σχηματισμούς, αφετέρου όμως να καταδεικνύουν ότι τα κόμματα παραμένουν ο βασικός θεσμός που κρίνεται ικανός να κυβερνά.

«Είναι πιθανό στην αντίληψη της πλειοψηφίας των ερωτώμενων η συνύπαρξη περισσότερων κομμάτων σε κυβερνητικό σχήμα να εξισορροπεί τις αδυναμίες που παρουσιάζουν τα «παρωχημένα» μεμονωμένα κόμματα» σημειώνουν.

Σχετικά με τη διάκριση μεταξύ «παλιού» και «νέου», αυτή κατά τους αναλυτές επιδρά στους όρους της πολιτικής συζήτησης και λειτουργεί ως βάση αναστοχασμού για τους πολίτες. «Ιδίως σε περιόδους κρίσης, ο προβληματισμός για το τι πρέπει να κρατήσει ή να απορρίψει ένας κοινωνικός σχηματισμός από το παρελθόν ή το τι όντως αντιλαμβάνεται ως «νέο» καθίσταται αναγκαίος και αναπόφευκτος» υπογραμμίζουν και συμπληρώνουν: «Ως εκ τούτου, η αξιολόγηση του επίκαιρου και του παρωχημένου σε ό,τι αφορά τις αξίες, τους θεσμούς αλλά και τις προτάσεις πολιτικής μάς αποκαλύπτει τάσεις της κοινής γνώμης, εξηγεί διαμορφούμενες στάσεις και χαρτογραφεί, ως ένα βαθμό, το αποτύπωμα της κρίσης στη συνείδηση και στις αναπαραστάσεις των πολιτών».

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας που ολοκληρώθηκε πριν λίγες ημέρες, οι ερωτώμενοι εμφανίζονται πρακτικά διχασμένοι ως προς τη σημασία της διάκρισης «παλιού» και «νέου» στην πολιτική. Αυτός ο σχεδόν ισομοιρασμός ενδέχεται να αποτυπώνει και το όριο του πολιτικού λόγου που συχνά ομνύει στο «νέο» και απορρίπτει το «παλιό» σύμφωνα με τους πολιτικούς επιστήμονες της εταιρείας. Παράλληλα, διευκρινίζουν ότι μπορεί δηλαδή οι απαντήσεις να αντανακλούν μια κατάσταση συνύπαρξης «νέου» και «παλιού» στην πολιτική ζωή, με τους πολίτες να επιδιώκουν παράλληλα τόσο τη συνέχιση όσων «παλιών» αποτιμούν θετικά όσο και τη μετάβαση στα «νέα» που θεωρούν ότι απουσιάζουν στις μέρες μας.

Ως προς τις έννοιες και τις αξίες που θεωρούν «επίκαιρες» ή «παρωχημένες», η «αλληλεγγύη» και η «κοινωνική δικαιοσύνη» παρουσιάζονται ως «επίκαιρες», με το «νεοφιλελευθερισμό» να αναγνωρίζεται ως «παρωχημένος».

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν ορισμένα δίπολα που αναδεικνύονται από τις απαντήσεις των ερωτώμενων. Δίπολα που ίσως αποτυπώνουν και την «ισοκατανομή» που παρουσιάστηκε ως προς την απόδοση ή όχι σημασίας στη διάκριση «παλιό» και «νέο» στην πολιτική. Έτσι λοιπόν, ένα από αυτά είναι η «αναγνώριση» παραδοσιακών μορφών διεκδίκησης, ως «ξεπερασμένων» και η παράλληλη πλειονοτική άρνηση εκ μέρους του ίδιου δείγματος της κατάργησης, για παράδειγμα, του δικαιώματος στην απεργία.

Η παρουσίαση της έρευνας έγινε από τον πολιτικό επιστήμονα Κώστα Ελευθερίου και ακολούθησε συζήτηση, την οποία συντόνισε η δημοσιογράφος Μαρία Νικόλτσιου, όπου και καταγράφηκαν ενδιαφέρουσες απόψεις.

Σύμφωνα με τον ομότιμο καθηγητή Νεότερης Ελληνικής Ιστορίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, Αντώνη Λιάκο, τόσο το νέο όσο και το παλιό εμπεριέχουν αμφισημία. «Το παρελθόν προκαλεί ασφάλεια, αλλά συνδέεται και με την αρνητική εμπειρία. Το μέλλον προκαλεί ελπίδα αλλά και φόβο» είπε.

Από την άλλη πλευρά ο καθηγητής Κοινωνικής Θεωρίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, Κύρκος Δοξιάδης, υποστήριξε ότι στην αριστερή κριτική σκέψη, δεν έχει θέση τόσο η άκριτη απαξίωση του παλιού όσο και η άκριτη εξύμνηση του νέου.

Αρκετά ενδιαφέρουσα ήταν η προσέγγιση του καθηγητή Κοινωνιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, Νίκου Παναγιωτόπουλου που σημείωσε ότι η αποτίμηση «παραδοσιακών» μορφών εκπροσώπησης, όπως τα κόμματα και τα συνδικάτα, ως παρωχημένων, αποτυπώνουν μια κρίση αντιπροσώπευσης, εκτιμώντας ότι υπάρχει αίτημα «επαναπολιτικοποίησης της πολιτικής».

Αρης Ραβανός

in.gr